19. júní - 19.06.1984, Qupperneq 50

Jafnréttið og samskipti kynjanna
Séra Ámi Pálsson sóknarprestur í Kársnesprestkalli:
Afkomendur eru hinn áþreifan-
legi ávöxtur lífs okkar
„Ég held að jafnréttisumræðan hljóti
að hafa haft áhrif á samskipti kynjanna,
<,og einnig eru breytingar á samskiptum
fólks auðvitað tilkomnar vegna
breyttra aðstæðna. Bæði hjónin eru oft-
ast útivinnandi. Nú á allra síðustu miss-
erum hef ég þó aftur orðið var við
Árið 1950 fæddust 4.093 börn
á íslandi og þá í fyrsta sinn
fæddust hér yfír fjögur þúsund
börn. Síöan hafa fæðst milli
fjögur og fímm þúsund börn á
ári, að undanskildum tveimur
árum 1951 og 1977 er talan fór
rétt niður fyrir fjögur þúsund.
Flest börn fæddust árið 1960 -
4.916. Nýjustu tölur eru frá
1982. Þá fæddust 4.337 börn.
Árið 1950 fæddust 28 börn á
hverja 1000 íbúa, en 1982 fædd-
ust ekki nema 18 börn á hverja
1000 íbúa.
Fjöldi fæðinga á ári hverju
stendur nokkurn veginn í stað,
en konum á barnsburðaraldri
hefur fjölgað svo mikið að tala
barna sem hver kona eignast á
ævinni hefur lækkað úr 4.2
börnum árin 1956-1960 niður í
2.3 börn árið 1982. Ef þessi tala
fer niður fyrir 2.1 endurnýjar
þjóðin sig ekki lengur. Árlega
deyja hér um 1700 manns.
Alls staðar í heiminum fæðast
5-6% fleiri strákar en stelpur,
hver sem skýringin kann að vera
á því. Hver kona þarf að eignast
eina dóttur til þess að þjóðin
haldi áfram að endurnýja sig.
breytingar í þá átt að konur ætla sér að
vera heima fyrstu árin, meðan börnin
eru lítil. Árið 1953 þegar við hjónin
giftum okkur var einstakt að báðir
aðilar ynnu úti og ætluðu sér að vinna
úti. Nú er það hið almenna, ekki ein-
göngu af því að konan óskaði eftir fjöl-
„Sumir segja: „Konan er sífellt í
þessu Rauðsokkastandi. Það er alltaf
verið að niðurlægja mann og segja að
maður hjálpi ekki til á heimilinu, en ég
er ekki alinn upp við það. Ég kann þetta
ekki“ o.s.frv. En auðvitað eru þetta
meira og minna haldlausar afsakanir.
Séra Árni Pálsson. (Ljósmynd Róbert).
breyttari starfsvettvangi heldur hafa
lifnaðarhættir breyst í sambandi við
tæknina. Konan hefur verið gerð
atvinnulaus á heimilinu miðað við það
sem var við matargerð, ræktun mat-
jurta, kyndingu húsa, fatagerð og þjón-
ustubrögð. Nú á dögum situr konan
heima yfir börnunum, en að öðru leyti
oft verklítil.“
- Hver eru viðhorf karla til kvenna-
baráttunnar?
Konan mín hefur frá upphafi unnið
utan heimilis. Mér fannst sjálfsagt að
reyna að vinna á heimilinu til jafns við
hana og það færði okkur nær hvort
öðru. Við héldum fjölskyldufundi með
börnunum og skiptum með okkur
verkum. Það er gott og nauðsynlegt
fyrir börn og unglinga að læra til verka
og geta bjargað sér á heimili. Það
kemur þeim að gagni síðar í lífinu."
- Leita sóknarbörnin mikið tilþín?
50