19. júní - 19.06.1984, Qupperneq 58

Jafnréttið og samskipti kynjanna
Ingibjörg Björnsdóttir, deildarstjóri:
Áhrif núverandi efnahagsástands — einstæðar mæður
leiðast út í sambúð — og giftar konur þrauka í vonlausum
hjónaböndum af efnahagsástæðum fyrst og fremst
„ Vissulega hefur hún haft ýmis áhrif,
en ekki þau sem ég hefði vænst,“ segir
Ingibjörg Björnsdóttir þegar ég spyr
hana álits hvort jafnréttisumræöan hafi
haft áhrif á samskipti kynjanna. Hún
ekki takandinn. Móðurímyndin er full
af kærleika og ást. Konan er nægjusam-
ari, dýpri og mennskari. í þróunarsögu
heimsins gerðust merkilegir atburðir
þegar lútherskan tók við af kaþólskunni
og tilbeiðsla Maríu meyjar lagðist af.
Þar með hurfu úr okkar kristni öll mjúk
gildi og sú mildi sem kvenprinsip trúar-
innar fól í sér. Lútherskan er byggð á
harðneskjulegu karlaveldi - hún er
hörð og óbilgjörn rétthyggja.
Það verður ólifandi á jörðinni
ef gildismat karla verður eitt
ríkjandi
Konan er á vissan hátt dýpra sköp-
unarverk en karlmaðurinn. Hún erein-
hvernveginn mennskari og nær lífinu
sjálfu. Hún er í eðli sínu grimm, enda
þarf hún á því að halda til að verja
afkvæmi sín. Hjá karlmönnum er
skepnuskapurinn miklu yfirvegaðri og
þeir einir eru færir til að nota sína óhlut-
stæðu hugsun til að búa til útrým-
ingarbúðir á gyðingum eða öðrum kyn-
þáttum. Konum hefði aldrei dottið í
hug að framkvæma neitt svo lífsfjand-
samlegt. Pað samræmist ekki eðli
þeirra.
Kvenleg viðhorf eiga í vök að verjast
og eftir því sem þeim fer fækkandi
verður heimurinn ómennskari og við-
bjóðslegri. Það verður ólifandi á jörð-
inni ef lífsprinsip kveneðlisins hverfur
og gildismat karla verður eitt ríkjandi.
Þá verður betra að vera kominn undir
græna torfu og horfa á grösin vaxa
neðan frá.“
heldur áfram: „Kröfur um að karlar
gerist jafningjar kvenna innan heimilis
sem utan og sýni það í orði og verki,
hafa reynst með ólíkindum erfíðar og
flóknar í framkvæmd. Tilraunir mið-
aldra kvenna til að stofna til nýrra
sambanda á grunni jafnréttis stranda
iðulega á viðhorfum jafnaldra þeirra
meðal karla, og kunnáttuleysis þeirra
til verka á heimilum. Við höfum breytt
því sem var án þess að okkur hafí tekist
að fínna hagkvæmar lausnir og ástandið
einkennist af öryggisleysi og vandræða-
gangi.
Einhleyp fyrirvinna með 2-3 börn á
mjög erfitt með að sjá fyrir fjölskyldu
sinni. Efnahagsástandið núna á örugg-
lega eftir að draga kjark úr einstæðum
mæðrum og leiða þær út í sambúð af
efnahagsástæðum fyrst og fremst Eins
mun þetta ástand leiða til þess að konur
kjósa að þrauka í vonlausu hjónabandi
sem hefði leitt til skilnaðar undanfarin
ár, þegar konur gátu betur séð sér far-
borða á eigin spýtur. Ég óttast því að
konur muni í auknum mæli fórna jafn-
réttishugsjóninni fyrirefnalegt öryggi.“
Karlmenn óttast sjálfstæðar
konur
- Hvernig hefur reynsla þín verið í
atvinnulífinu?
„Undanfarin ár hef ég unnið sem
deildarstjóri hjá borgarstofnun í náinni
samvinnu við áhugamannafélag. Sú
reynsla hefur opnað augu mín fyrir því
hversu margt húsmóðir úr hefðbundnu
hjónabandi á ólært, þegar hún haslar
sér völl á vinnumarkaðnum.
Fjöldi kvenna - eða réttara sagt fæð
þeirra - meðal embættismanna borgar-
innar, lýsir betur en nokkuð annað við-
horfum borgarinnar til kvenna. Flestir
sem ég hef þurft að hafa samskipti við í
starfi hafa verið karlmenn, og þegar ég
Ingibjörg Björnsdóttir. (Tímamynd
Róbert).
lít til baka rennur upp fyrir mér að með
auknu sjálfstæði og öryggi í starfi hafa
erfiðleikar í samskiptum við karlpen-
inginn aukist. Þetta hefur kennt mér að
margir karlmenn kunna ekki að um-
gangast konur sem jafnoka. Þeir óttast
sjálfstæðar konur með skoðanir og
kjark til að fylgja þeim eftir. Ég hef
einnig þá reynslu að metnaðargjarnir
karlmenn eiga erfitt með að sætta sig
við konu sem yfirmann.
Þegar ég hóf deildarstjórastörf leið
mér líkt og unglingi, sem h vorki er barn
né fullorðinn og ég hafði sterka þörf
fyrir fyrirmynd. Til þess að verða jafn-
okar karla á vinnumarkaðnum, verða
konur að tileinka sér leikreglur þeirra
og aðferðir. Með þroska í starfi kemur
svo sjálfstæði, sem gerir konum kleift
að velja að vild það úr fari karlanna sem
þær vilja nota - eða hafna því öllu.
Þó svo sjö ár séu liðin frá því að ég
hóf störf fyrir borgina, þá kem ég ekki
auga á neitt sem bendir til þess að jafn-
réttisumræðan hafi haft áhrif á þá
stofnun.“
58