Fréttablaðið - 11.12.2010, Page 59

5 MENNING
við á meðan hann lá í skarlatssótt-
inni. Þótt Friðrik hafi að vísu ekki
kannast við hann með nafni, held-
ur kallað hann Jacques.
Elvar flýgur um á vængjum sem
hann bjó sér til sjálfur og geymir í
leðurtösku þegar hann er ekki að
nota þá. Hann gerir mikið af því
að norpa fyrir utan húsið þar sem
drengurinn býr og fylgjast með
því sem þar fer fram. Og þegar
Friðrik liggur milli heims og helju
gefur Elvar honum vængina sína,
með hjálmi, gleraugum og öllu
saman. Um táknræna merkingu
þess gjörnings er það að segja
að hefði sagan um vængmanninn
Elvar komið á undan „Loftneti“,
sögunni um Friðrik litla, hlyti
lesandinn að álykta sem svo að
drengurinn væri feigur, úr því að
honum voru gefnir vængirnir. En
Friðriki batnar, hann deyr ekki.
Tómleg og einmanaleg tilvera
vængmannsins breytist hins vegar
afar mikið eftir þessa fallegu fórn.
Hann verður mennskari og ekki
jafn utanveltu.
Í „Sumarhúsi“, fjórðu og síðustu
sögunni, er Friðrik ungur maður
í fríi í Danmörku ásamt Margréti
unnustu sinni. Þau hjóla um í flat-
neskjunni og allt er gott. Nema
hvað að alltaf er eitthvað við hina
hversdagslegu atburði sem virðist
ógna tilveru þeirra. Eins og lífið
sjálft sé sífellt að steyta framan í
þau hnefann og segja „Bíðiði bara“.
Skuggalegur maður slæst í för með
þeim eitt kvöldið áður en hann
öslar út í sjó, þennan dökka vökva
sem nóttin gerði límkenndan.5
„Fer hann sér að voða?“ sagði
ég.
„Það kemur í ljós.“6
Friðrik virðist líka hafa gaman
af því að hræða Margréti, notar
náttborðslampann til að búa til
óhugnanlegar skuggamyndir, kaup-
ir sér byssusting í fornmunaversl-
un, henni til hrellingar, og lætur
sig dreyma um að sýna henni gráp-
öddurnar sem allt iðar af í kring-
um ruslatunnuna fyrir utan sum-
arhúsið þar sem þau dvelja.
Gjáin milli þeirra fer breikk-
andi, Friðrik verður sífellt ein-
rænni og undarlegri og Margrét
dansar og duflar við annan mann
á sveitaballi.
Sagan endar á því að Friðrik
veður kófdrukkinn með hjólið sitt
út í sjó og flest bendir til þess að
hann nái ekki aftur landi, í ein-
hverjum skilningi – kannski bók-
staflegum.
Þótt ég hafi virst rekja þræðina í
sögunum fjórum hér að ofan er það
ekki rétt nema í mjög svo takmörk-
uðum skilningi. Ég tíndi til eitt og
annað atriði sem mér þótti eftir-
minnilegt, en færi sjálfsagt létt
með að lesa bókina aftur og gefa
allt aðra lýsingu á henni sem væri
þó ekki síður kórrétt og nákvæm.
Skrif Gyrðis eru eins og klettar
í tunglskini eða skýjaður himinn
þar sem kynjamyndir birtast og
umbreytast í aðrar kynjamynd-
ir. Mér leiddist því ekki að lesa
Bréfbátarigninguna öðru sinni.
Á tuttugu árum hafði hún breyst
umtalsvert og þroskast með mér,
auk þess sem ýmis smáatriði
komu upp úr kafinu sem ég missti
af á sínum tíma eða var búin að
gleyma.
Takk fyrir mig.
Skrif Gyrðis Elíassonar eru
eins og klettar í tunglskini
eða skýjaður himinn þar
sem kynjamyndir birtast
og umbreytast í aðrar
kynjamyndir, skrifar
Guðrún Eva.
og jólalegt meðlæti!
GÖTUSKRÁÐ!