Fréttablaðið - 11.12.2010, Blaðsíða 84

56 11. desember 2010 LAUGARDAGUR
S
tundum gæti ég hrein-
lega öskrað,“ segir
Þórey Rut Jóhannes-
dóttir, 34 ára fjöl fötluð
kona sem þrátt fyrir
óbilandi dugnað kemst
ekki alltaf þangað sem hugurinn
girnist.
Einn versti óvinur hennar er
þrengslin sem víða mæta henni
í verslunum og öðrum þjónustu-
stöðum í borginni. Eins og aðrir
sem bundnir eru hjólastólum á hún
erfitt með að komast leiðar sinn-
ar þegar hvarvetna er stillt upp
hlutum sem smeygja þarf hjá og
smjúga á milli.
Annar erfiður óvinur er hvers
kyns ójöfnur og hindranir á gang-
stéttum, gangstígum og götum
borgarinnar. Þröskuldar og gang-
stéttarkantar eru stundum óyfir-
stíganlegir. Jafnvel svolítill halli
getur valdið miklum vanda og skap-
ar óöryggi, þótt ekki sé annað.
„Ég ætla ekki að fara að velta
mér,“ segir Þórey Rut, sem getur
ekki leyft sér að ana hugsunarlaust
áfram yfir hindranir, þótt smáar
séu. Hún gerir hins vegar kröfur
til þess að geta komist hvert þang-
að sem hún ætlar sér að fara.
Gerir eigin könnun
Þórey Rut hefur unnið að könn-
un á aðgengi á ýmsum stöðum í
borginni, og hefur þar beint sjón-
um sínum sérstaklega að nánasta
umhverfi sínu, næsta nágrenni
heimilis síns, vinnustaðar og skóla
og annarra staða í borginni sem
hún sækir reglulega.
Hún hefur verið í sambandi við
Öryrkjabandalag Íslands og feng-
ið til liðs við sig bæði fatlaða og
ófatlaða. Þau hafa farið á staðina,
kannað aðstæður og skráð niður
athuganir sínar.
Þau hafa kynnt bæði borgar-
yfirvöldum og öðrum sem málið
snertir könnun sína og helstu
niður stöður, en viðbrögð hafa
verið lítil.
Guðmundur Magnússon, for-
maður Öryrkjabandalags Íslands,
segist fagna frumkvæði Þóreyjar
Rutar eins og allra annarra sem
láta sig þessi mál varða, „ekki
síst þeirra sem þurfa eins og hún
virkilega á almennilegu aðgengi
að halda.“
Meira og minna í ólestri
„Það verður að segjast eins og er
að þessi mál eru meira og minna í
ólestri í landinu,“ segir Guðmund-
ur, sem sjálfur þarf að fara allra
ferða sinna í hjólastól og þekkir
því þessi mál af eigin raun.
„Þetta eru í raun mannrétt-
indi, sem hafa bara gleymst. Þetta
hefur verið að velkjast á milli
manna árum saman, en í raun er
þetta bara hugsunarleysi. Fólk
áttar sig hreinlega ekki á þessu,“
segir Guðmundur og tekur fram,
eins og hann hefur reyndar áður
bent á, að það sé til dæmis hinn
mesti misskilningur þegar fólk
talar um að hús með tröppum geti
verið falleg.
„Ég get sagt þér að bygging
sem er með tröppum er alveg for-
ljót, því hún segir við okkur: Þú
ert ekki velkominn hér. Byggingar
sem vinna að því að sundra frekar
en sameina eru ljótar.“
Önnum kafin borgarstjórn
„Þetta var rætt við nýja borgar-
stjórann í sumar,“ segir Guðríður
Ólafsdóttir hjá Öryrkjabandalag-
inu, sem hefur verið í sambandi
við Þóreyju Rut og fylgst með
aðgengiskönnun hennar.
„Þá voru þau nýtekin við og
höfðu í mörgu að snúast. Það var
til dæmis ekki búið að skipa í ferli-
Mannréttindamálið sem gleymist
Aðgengismál fatlaðra hafa verið að velkjast á milli manna árum saman og fátt hefur áunnist. Hugsunarleysi og framtaksleysi er um
að kenna, segja þau sem til þekkja. Ein þeirra er Þórey Rut Jóhannesdóttir, fjölfötluð kona sem sættir sig engan veginn við þær
aðstæður sem henni er boðið upp á. Guðsteinn Bjarnason ræddi við Þóreyju Rut og fleiri sem láta sig aðgengi í borginni varða.
Úr athugasemdum við frumvarp um mannvirkjalög:
Með aðgengi er átt við að fólk sem á við fötlun eða veikindi að stríða geti
með öruggum hætti komist inn og út úr mannvirkjum jafnvel við óvenju-
legar aðstæður, t.d. í bruna, en jafnframt að við hönnun og útfærslu-
mannvirkja séu hafðar í huga mismunandi þarfir og geta fólks með tilliti til
sjónar og heyrnar, t.d. við efnisval og útfærslur, og gætt sé að hljóðvist og
birtuskilyrðum innan og utan húss.
Úr breytingartillögu umhverfisnefndar:
Með aðgengi fyrir alla er átt við að fólki sé ekki mismunað um aðgengi og
almenna notkun mannvirkja á grundvelli fötlunar, skerðinga eða veikinda
og það geti með öruggum hætti komist inn og út úr mannvirkjum, jafnvel
við óvenjulegar aðstæður, t.d. í eldsvoða. Jafnframt séu sjónarmið algildrar
hönnunar höfð að leiðarljósi við hönnun bygginga og umhverfis þeirra.
MANNVIRKJALÖG Í SMÍÐUM
ÞRENGSLI „Ég fæ alltaf innilokunarkennd þarna,“ segir Þórey Rut um Hitt húsið í Austurstræti. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
TRÖPPUR
SUNDRA
FRAMHALD Á SÍÐU 58
ÞARFT VERK Í
SKÓLUM
Á AÐ TRYGGJA
GOTT AÐGENGI
Guðmundur Magnús-
son: Ég get sagt þér að
bygging sem er með
tröppum er alveg forljót,
því hún segir við okkur:
Þú ert ekki velkominn
hér. Byggingar sem
vinna að því að sundra
frekar en sameina eru
ljótar
Harpa Cilia Ingólfs-
dóttir: Áherslan hefur
mest verið á að gera
úrbætur á húsnæði
skóla og leikskóla og
það er mjög þarft verk,
því alltaf eru einhverjir
fatlaðir nemendur og
fatlaðir foreldrar og
fatlað starfsfólk.
Páll Hjaltason: Hjá
ferlinefnd er ramminn
nokkuð skýr. Hún á að
sjá um að tryggja gott
aðgengi að mannvirkj-
um sem eru í eigu eða
notkun borgarinnar.
nefnd Reykjavíkurborgar, sem á að
sjá um að aðgengismál séu í lagi í
borginni. Við höfum verið að hin-
kra eftir því að þessi nefnd væri
komin saman svo við gætum sýnt
henni hvað þau hafa verið að gera.
Þau eru búin að leggja töluvert á
sig, og ekki veitir af.“
Undanfarnar vikur hefur borgar-
stjórnarmeirihluti Besta flokksins
og Samfylkingar hins vegar verið
önnum kafinn við gerð fjárhags-
áætlunar borgarinnar, þannig að
þessi mál hafa enn sem komið er
setið á hakanum.
Átak eftir áramót
„Þetta er samt eitt af þeim verk-
efnum sem ég hef mikinn áhuga á
að taka af fullum krafti þegar um
hægist eftir áramótin,“ segir Páll
Hjaltason borgarfulltrúi, sem er
nýr formaður ferlinefndar.
Hann þekkir einnig vel til þess-
ara mála, því hann á son í hjóla-
stól og er staðráðinn í að láta til sín
taka í þessum málaflokki.
„Hjá ferlinefnd er ramminn
nokkuð skýr. Hún á að sjá um
að tryggja gott aðgengi að mann-
virkjum sem eru í eigu eða notkun
borgarinnar. Byggingarfulltrúi
borgarinnar hefur einnig mikil-
vægu hlutverki að gegna.“
Byggingarfulltrúi borgarinnar
gerir úttektir á mannvirkjum
í borginni, meðal annars til að
tryggja að aðgengi sé í lagi, hvort
sem byggingarnar eru í eigu
borgar innar eða annarra.
Margt hefur þokast
„Ferlinefnd Reykjavíkur hefur
reyndar verið mjög virk undan-
farin ár,“ segir Harpa Cilia Ing-
ólfsdóttir byggingarfræðingur, „en