Fréttablaðið - 11.12.2010, Blaðsíða 86

58 11. desember 2010 LAUGARDAGUR
Ég er rosalega mikið á ferðinni, öll kvöld
næstum því,“ segir Þórey
Rut, sem hefur í mörgu að
snúast flesta daga. Alla
virka morgna mætir hún
til vinnu í Iðjubergi, sem
er vinnustaður í Breið-
holti fyrir fjölbreyttan
hóp fatlaðra einstaklinga.
Hún sækir einnig skóla
í Fjölmennt, sem er full-
orðinsfræðslu fatlaðra.
Þar hefur hún í nokkur ár
stundað einsöngsnám hjá
Ara Agnarssyni og hefur
komið fram á skólatón-
leikum.
Einu sinni í viku
mætir hún í félagsstarf
Sérsveitar innar í Hinu
húsinu, en þar er ýmiss
konar afþreying, fræðsla
og menning í boði. Þá
hefur hún æft og keppt í
boccia af miklu kappi og
kemur iðulega heim með
verðlaunagripi úr keppnis-
ferðalögum.
Misjafnar aðstæður
Viðburðaríku lífi hennar fylgir að
víða rekst hún á hindranir, sem
torvelda flesta hluti. Verslunar-
ferðir eru til dæmis ekki alltaf
auðveldar.
Hún nefnir sérstaklega
Eymundsson í Austurstræti,
bókaverslun sem hún hefði
gaman af að kíkja í ef ekki
væri fyrir ótal tröppur og mikil
þrengsli sem geri það ómögu-
legt. Byggt og búið í Kringlunni
er sömuleiðis verslun sem alls
ekki býður fólk í hjólastólum
velkomið.
„Þangað kem ég aldrei
nokkurn tímann inn fyrir
dyr,“ segir Þórey Rut.
Aðstaðan í Hinu hús-
inu er sömuleiðis engan
veginn fullnægjandi.
„Aðkoman er skelfileg að
framan og niðri í kjall-
aranum þar er allt svo
þröngt. Ég fæ alltaf inni-
lokunarkennd, sérstak-
lega í lyftunni,“ segir
Þórey Rut.
„Skólinn minn er hins
vegar til fyrirmyndar,“
segir hún um Fjölmennt,
sem er nýflutt í afar hent-
ugt húsnæði í Grafarholti,
þar sem vítt er til veggja
og allar leiðir greiðar.
Líf í hjólastól
Þórey Rut man ekki eftir
sér öðru vísi en í hjólastól.
Hún ólst upp í Grafarvogi
og bjó heima hjá foreldrum
sínum til tólf ára aldurs.
„Þá flutti ég á sambýli. Ég
var í sjálfstæðri búsetu um
tíma en það gekk ekki upp.
Ég var svo mikið ein.“
Nú býr hún á sambýli
við Bleikargróf, en þótt það sé
nýtt húsnæði sem hannað er sér-
staklega fyrir búsetu fjölfatlaðra
er ýmsu ábótavant. Til dæmis er
erfitt að ferðast um á hjólastól í
nánasta umhverfi hússins.
„Ég get ekki einu sinni farið í
sjoppuna á Bústaðaveginum.“
Rekst víða á hindranir og torfærur
ÞÓREY RUT JÓHANNESDÓTTIR
ÞÓREY RUT JÓHANNESDÓTTIR Stundar vinnu, nám og
fjölbreytt félagsstarf víðs vegar um borgina en mætir alls
kyns hindrunum. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
þetta er alltaf spurning um pen-
inga og hve mikið er hægt að gera
í einu. Áherslan hefur mest verið
á að gera úrbætur á húsnæði skóla
og leikskóla og það er mjög þarft
verk, því alltaf eru einhverjir fatl-
aðir nemendur, fatlaðir foreldrar
og fatlað starfsfólk.“
Hún segir ýmislegt hafa áunnist
á seinni árum í aðgengismálum,
en þessu miði öllu ákaflega hægt.
Reykjavíkurborg hafi þó víða
bætt mjög aðgengi á gatnamótum
borgar innar, þar sem kantar á
gangstéttum hafi verið lagfærðir
og settur halli sem hægt sé að
komast um á hjólastólum.
Eins og Guðmundur segir Harpa
oft hugsunarleysi og framtaksleysi
um að kenna, að hlutirnir hafi ekki
verið lagfærðir. Oft þurfi ekki
að leggja út í mikinn kostnað, til
dæmis við að setja hallandi plötur
á þröskulda.
Þjónusta á netinu
Harpa er ein þeirra sem hafa látið
sig aðgengismál fatlaðra miklu
varða. Eins og aðrir viðmælendur
blaðsins þekkir hún þessi mál af
eigin raun, bæði vegna þess að hún
er sjálf fötluð á hendi og svo var
hún gift Jóhanni Pétri Sveinssyni
lögfræðingi, sem sjálfur var fjöl-
fatlaður og landsþekktur baráttu-
maður fyrir réttindum fatlaðra.
Harpa rekur fyrirtækið Aðgengi
ehf., sem heldur úti upplýsingasíðu
á netinu og býður fyrirtækjum og
einstaklingum að gera úttekt á
aðgengi fatlaðra að húsnæði þeirra.
Í lok síðustu viku opnaði hún síðan
nýja leitarvél á netinu, gottadgengi.
is, þar sem fletta má upp í gagna-
grunni um aðgengi staða. Gerð
hefur verið úttekt á ýmsum mann-
virkjum, ferðamannastöðum og
ýmiss konar þjónustu og þau flokk-
uð niður eftir því hve gott eða slæmt
aðgengi fatlaðra er að stöðunum.
Enn sem komið er á eftir að
bæta miklu efni inn á síðuna, en
þegar fram líða stundir á hún að
geta gagnast fötluðum vel, því þá
eiga þeir til dæmis ekki að þurfa
alltaf að hringja á undan sér til að
spyrja hvort hægt sé að komast um
á hjólastól.
„Ég er orðin svo þreytt á þessum
hringingum alltaf,“ segir Þórey
Rut, sem þekkir þetta vandamál
vel.
Beðið eftir lögum
Guðmundur segir reyndar að í
nokkur ár hafi framfarir á þessu
sviði einkum strandað á því að
allir hafi verið að bíða eftir nýjum
lögum um mannvirki, sem núna
virðist loksins ætla að fá afgreiðslu
á Alþingi.
Frumvarp var lagt fram 15.
nóvember og fyrsta umræða á
þingi um frumvarpið fór fram 20.
nóvember. Stefnt er að því að lögin
verði afgreidd frá þinginu strax á
næstu vikum.
Sett verður á laggirnar ný stofn-
un, Byggingarstofnun, sem meðal
annars hefur það hlutverk að ann-
ast aðgengismál. Stofnunin á að
tryggja að gott aðgengi fyrir fatl-
aða sé í öllum nýjum byggingum,
og hefur hún heimild til að beita
viðurlögum, meðal annars að
svipta hönnuð löggildingu og bygg-
ingarstjóra starfsleyfi.
„Þetta er vandamál sem við
höfum kvartað undan frá fyrstu
tíð, að það hafa engin viðurlög
verið,“ segir Guðmundur. „Svo
er líka hitt, að það hefur svo sem
verið í lögum lengi að opinberar
byggingar eigi að vera aðgengi-
legar, en þá hefur það verið skil-
ið þannig að opinberar byggingar
séu aðeins byggingar í eigu hins
opinbera. Núna verður það þannig
að allt húsnæði sem almenningur
þarf að leita í á að vera aðgengi-
legt. Þetta verður ekki lengur
bundið eignarhaldi.“
VÍTT TIL VEGGJA „Skólinn minn er til fyrirmyndar,“ segir Þórey Rut um nýtt húsnæði
Fjölmenntar í Grafarholti. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
HINDRANIR FRAMHALD AF SÍÐU 56