Faxi - 01.12.1990, Blaðsíða 73

BIRGIR GUÐNASON
Bifreiðar á SuðiiriHvsjiim
í upphafi aldarinnar
Byltingakenndar breytingar hafa
átt sér stað á þessari ðld og er það
ekki hvað síst að þakka miklum
framförum í tækni og vélvæðingu
og er bifreiðin dæmigerð í þessari
þróun, en bifreiðin í upphafi aldar
hér á Suðurnesjum vil ég gera að
umræðuefni.
Það er vafalaust ekki auðvelt að
gera sér grein fyrir því hvernig af-
komu þjóðarinnar hefði verið borg-
ið á liðnum öldum án hestanna, og
því sem þeir gátu áorkað, og má
telja að án þeirra hefði margt orðið
erfiðara og verra viðureignar og
jafnvel ómögulegt: Því mætti gera
ráð fyrir að íslendingar hefðu jafnan
án undantekninga lagt hina mestu
alúð við ræktun, tamningu og með-
ferð þessarar lífsnauðsynlegu gripa
sinna, sem því miður hefur ekki allt-
af orðið raunin á, en er önnur saga
og sorgarsaga á köflum.
Um allt land getur að líta troðn-
inga samanfallna og grasi gróna,
þessar troðningaleifar eru merki
þess að hér hafa þjóðleiðir verið,
sumar þeirra fjölfarnar allt fram á
daga þeirrar kynslóðar sem nú lifir.
Ferðalög og flutningar á þennan
frumstæða hátt og þá fyrst og fremst
þungaflutningar langar leiðir voru
slíkum erfiðleikum bundnar að að-
eins þeim nauðsynlegustu var sinnt.
en hvernig fór svo með þennan ald-
argamla samgöngumáta þegar vél-
knúin farartæki komu til sögunnar,
menn tóku að finna allt til ann-
marka á flutningi á hestum og verk-
in sýndu merkin í þessu sem svo
mörgu öðru. Hægt og sígandi fór nú
vélaöld í gang og eitt tók við af
öðru, en sárafáir landsmenn munu
hafa séð fyrir hverskonar bylting
var í vændum og færri gerðu sér Ijós
þau þáttaskil í samgöngumálum
sem þessu fylgdu. Bifreiðanotkun í
heiminum var enn á bernskuskeiði
árið 1903, en þá fór fram fyrsta um-
ræðan um bifreiðakaup á Alþingi.
En nokkrir Islendingar höfðu
kynnst þessum undratækjum á ferð-
um sínum erlendis; Ur ritgerðasafni
Alþingistíðinda frá þessum tíma get-
ur að líta að miklar umræður og
heitar hafa verið um þessi mál: í
sameinuðu þingi náðist eftir langa
mæðu að samþykkja 200 kr.styrk til
bílakaupa með 19 atkvæðum gegn
12.
Pétur Jónsson, formaður fjárlaga-
nefndar, mælti með tillögu, að veita
Thomsen kaupmanni styrk til bíla-
kaupa, spurningin væri bara hvort
hægt væri að nota þá á þeim vegum
sem fyrir voru eða hvort breyta
megi vegunum með litlum tilkostn-
aði. Framsögumaður i efri deild, Jón
Birgir Guðnason.
Jakopsson, mælti svo um það meðal
annars: Nefndin hefur enga trú á |)ví
að mótorvagnar, eftir því sem hér er
háttað vegum og brým geti komið
að nokkru verulegu gagni. Eg hef
heyrt að slíkir vagnar sem ætlaðir
eru til vöruflutninga geti vegið 4—5
smálestir og geta þá allir ímyndað
sér hvernig fara muni um vegi, sem
ekki eru betur púkkaðir en okkar
vegir eru, þegar annar eins þungi á
að renna eftir þeim. Auk þess eru
vegir hér á landi ekki breiðari en
svo að af vögnum þessum getur
bæði mönnum og skepnum sem um
veginn þurfa að fara staðið hinn
mesti voði enda slíkir vagnar bann-
aðir víða erlendis á breiðari þjóð-
brautum en hér eru. Því fæ ég ekki
séð að þessi fjárveiting yrði til ann-
ars en myrða bæði fólk og fé þar
sem þessir vagnar mundu naum-
lega geta verið notaðir án þess að
slys yrði, þar sem sömu vegir er not-
aðir bæði fyrir reiðar, akstur og lest-
ir.
í sama streng eða dýpra tók Björn
Bjarnason, þingmaður Dalamanna.
Upphæðinni til mótorvagna álít ég á
glæ kastað. Vagnarnir eru alltof
mjóir og fjölfarin lestin oft óslitin,
svo það að veita þessa upphæð er
sama og slátra í stórum stíl, væru
það bara kindur sem slátrað yrði
væri öðru máli að gegna, auk þess
eru vegirnir svo brattir að sérstak-
lega lagna menn þarf fyrir vagn-
stjóra. Ef þingið veitir jiessa upp-
hæð þá munu verða fleiri jarðarfarir
árið 1905 en nokkru sinni áður, svo
það yrði mesta nauðsyn að fjölga
prestum til að jarða alla þessa menn
og læknum þó ekki væri nema til að
gefa út dánarvottorð.
Thomsen-bíllinn kom til landsins
20. júní 1904, hann var af Cud-
ell-gerð, árgerð 1901, hann vakti að
gjg Qunnar Sigurfinnssön u
F a r s e 0111 - ' :.,r
Ftöcins úruals Ducrlanú- bijrciðar til leigu. HJgreiðsla Rey kj aui k: R P. liEUÍ Símav: ÍBB ng 973 Kcjlauík: Simar: B ug 14 fyrir daginn þ. 192D kl.
SeöiHnn verður að nuta ofangreindan tíma, annars er hann ógildur.
Farseðill frá Gunnari Sigurfinnssyni milii Kefiavíkur og Reykjavíkur uin
1920.
FAXI 265