Búfræðingurinn - 01.01.1946, Side 18

16
BÚFRÆÐINGURINN
Þegar köfnunarefnið sameinast kalsiumkarbíðinu, myndast
liörð, samrunnin hella. Hana verður að brjóta, og síðan er efnið
malað og að því loknu skolað með vatni. Eftir þvottinn er 2 til
3% af þykkri olíu blandað saman við kalkköfnunarefnið, rýkur
þá minna úr því, þegar því er dreift, og það brennir síður gróð-
urinn.
í það kalkköfnunarefni, senr notað er til að eyða illgresi, er
ekki blandað olíu. Það er svart.
Árin fyrir styrjöldina var farið að nota aðra aðferð, til að
minnka rykið. Muldu kalkköfnunarefni var blandað með
bræddu natríumnitrati og heppnaðist þá að fá efnið í korn. í
því ka'lkköfnunarefni eru 20.5% af köfnunarefni og 1.5% af
því saltpétursköfnunarefni.
í olíubornu kalkköfnunarefni eru um 20% af köfnunarefni.
Jurtirnar geta ekki notað kalkköfnunarefnið beint til nær-
ingar. Það verður að breytast í jarðveginum, og tekur það
nokkuð langan tíma vegna þess, að efnabreytingarnar eru marg-
ar. Kalkköfnunarefnið breytist fyrst í þvagefni, og það síðan í
ammoníumkarbónat, og ammoníumkarbónatið í saltpétur.
Þetta er því torleystur áburður, og köfnunarefnið notast frekar
illa.
Hér á landi hefur verið notað nokkuð af kalkköfnunarefni,
senr nefndist tröllam jöl. í það liefur ekki verð blandað olíu, og
er það því mjög eitrað fyrir flestan gróður, enda er það notað
til að drepa arfa í kartöflugörðum og eyða mosa í túnum.
Verður nánar minnzt á notkun þess í kaflanum um notkun
tilbúins áburðar.
í mörgum löndum er kalkköfnunarefnið mikið notað til
áburðar, t. d. Þýzkalandi, Bandaríkjum Norður-Ameríku og
Canada. Á Norðurlöndum hefur þessi áburður ekki verið
notaður svo teljandi sé.
9. Þvagefni.
í áburðariðnaðinum er þetta efni búið til með tveimur ólíkum aðferðum.
Það er hægt að búa til þvagefni með því að láta kalkköfnunarefni í sýru, t. d.
kolsýru: CaCN2+2H20-fC02 = C0(NH2)2-fCaCO^.
hessi framleiðsluaðferð er dýr, og þess vegna er hún lítð notttð. Aðallega er