Búfræðingurinn - 01.01.1946, Side 20

18
BÚFRÆÐINGURINN
súlfati CaS04, og tvísúru kalsíumfosfati, sem er í sambandi við
vatn Ca(H2P04)2, HoO, ennfremur finnst ögn af einsúru
kalsíumfosfati CaHP04.
Vegna Jress, að svo mikið er notað af brennisteinssýrunni
við tilbúning superfosfats, verður fosformagnið í superfosfatinu
oft hálfu minna en í Jreirri steintegund, sem notuð er.
Nú er víðast hvar framleitt superfosfat, sem í er 18% af
vatnsleysanlegum fosforsýring P2Os, svarar það til þess, að í
áburðinum sé 7.9% af fosfor(P).
Superfosfatið er hvítgrátt duft. Það er vatnssjúgandi og því
erfitt að dreifa því í röku veðri með áburðardreifara. í því er
1 til 2% af járni og nálægt 0.003% joð.
Heimsframleiðslan var 1936 urn 15.6 miljónir tonn.
Steintegundirnar fosforit og apatit finnast allvíða. En aðal-
námurnar eru í Norður-Afríku, Bandaríkjum Norður-Ameríku
og Rússlandi. Mest er framleitt af superfosfati í Bandaríkjum
Norður-Ameríku, Jajjan og Frakklandi.
2. Elektrophos.
Það er fosfórsýruáburður, sem búinn er til á sama hátt og
superfosfat, að því undanteknu, að við framleðisluna er fosfór-
sýra notuð í staðinn fyrir brennisteinssýru. Þegar hún er notuð
fæst áburður með miklu liærra fosfórmagni, getur orðið allt
að því þrefalt á við það, sem er í superfosfati. Er þessi áburður
því stundum nefndur tví- eða þrífosfat allt eftir því, hvað fos-
for magnið er mikið.
í þeim elektrophos, sem fluttist hingað frá Ameríku á stríðs-
árunum, var talið að væri 48% fosforsýru P2Or,. Sá áburður
var mógrár í kornum og gott að dreifa honum.
3. Thomasfosfat.
I>að fæst sem aukaafurð við stálframleiðslu. í járngrýti er oft ögn af fosfor-
súrum söltuin. Þessi sölt verða eftir, þegar málmurinn er bræddur, ásamt ýms-
um öðrum efnum.
l’essár lcifar eru malaðar í duft, og í þvi getur verið 5-9% af fosfór.
Thomasfosfat er óleysanlega í vatni, en vel mulið leysist það nokkuð upp í
veikum sýrum, t. d. 2% citrónsýru, en hún leysir svipað upp af fosforsýru og
kolsýringsblandað vatn í jarðveginum.