Búfræðingurinn - 01.01.1946, Side 44

42
BÚFRÆÐINGURINN
moldina eða koma þeim niður í jarðveginn, sérstaklega hefur
þetta virzty hafa þýðingu fyrir fosforsýruáburð.
Þó fosforsýruáburðurinn leysist upp í vatni virðist hann síga
lítið niður í jarðveginn, og er það talið stafa af því, að fosfor-
sýran gengur í sambönd við járn og alumíniumsýringa jarð-
vegsins, og sezt að efst í jarðveginum, stundum aðeins í 2ja til
3ja cm. þykku lagi.
Þessi efnabinding í efsta lagi jarðvegsins er talin vera mest í
súrum leir jarðvegi, því að þar er svo mikið af járn- og alumíni-
umsamböndum. í ósúrum jarðvegi binzt fosfórsýran frekar
sem kalsíumfosfat, sem að vísu er torleyst, en miklu iéttleysan-
legra en járn- og aluminiumsambönd fosfórsýrunnar.
Hvernig notin verða af fosfórsýruáburðinum, þegar hann er
borinn ofan á jarðveginn ár eftir ár, eins og gert er á túnum,
upplýsist nokkuð af rannsóknum, sem gerðar hafa verið í Dan-
mörku, en þar var fosforsýrumagnið athugað í mismunandi
dýpi í jarðveginum. Það leyndist vera langmest efst niður í 4
cm. dýpi, en lítið þar fyrir neðan. Þá hefur verið rannsakað út
frá þessum forsendum, hvort það hefði þýðingu að plægja fos-
forsýruáburðinn niður, frekar en herfa hann. Niðurstaðan varð
sú, að sá áburðarskammturinn, sem plægður var niður, gaf
meiri uppskeru en sá herfaði.
Þá hafa og tilraunir sýnt, að superlosfat notast betur,
þegar því er dreift á plógstrengina heldur en ef því er
dreift á herfaðan akur. Það er álitið, að þetta stafi af því, að
superfosfatið komizt í nánara samband við jarðveginn, þegar
því er dreift á herfaðann akur en á plógstrengina, og eftir því
sem snertiflötur jarðvegsins og superfosfatsins verður stærri,
eftir því er álitið, að fosfórsýran bindist fyrr og fastar og sígi þá
skemmra niður og notist ver af jurtunum. Út frá þessu hefur
verið athugað, hvort betra væri að clreifa superfosfati jafnt eða
ójafnt, og hefur raðdreifing á því í görðum reynzt mjög vel,
sérstaklega þegar því hefur verið dreift í tvær raðir beggja
megin við plönturnar, 5 til 10 cnr frá þeim. Árangur af þeirri
dreifingu hefur orðið það mikill, að það hefur ekki verið hægt
að ná sama árangri, þó miklu magni af superfosfati væri dreift
jafnt yfir akurinn (dönsk tilraun).