Búfræðingurinn - 01.01.1946, Page 91
Um sæðingu bíifjár.
Eftir Hjört Þ. Eldjárn.
Ég hef verið beðinn að rita í Búfræðinginn nokkur orð um
sæðingu búfjár.
Ég hef' orðið við þeirri beiðni, af því að ég tel tímabært, að
bændur geri sér nú Ijósa grein fyrir þessari nýjung í kynbótnm,
bvaða möguleikar í henni felast og Itvaða takmörkunum hún
er háð.
Annar af tveimur megin kostum sæðingar frant yfir náttúr-
lega æxlun er sá, að með henni getur karldýrið getið margfalt
Éeiri afkvæmi en ella.
Það er fljótséð, livaða möguleikar eru í þessu fólgnir.
Oll kynbótaviðleitni beinist að því í fyrsta lagi, að uppgötva
einstaklinga. sent liafa til að bera, í ríkara nræli en foreldri
þeirra, þá eiginleika, sem gefa þeim gildi sem afurðadýr. Með
það fyrr augum safnar kynbótafrömuðurinn skýrslum og at-
bugunum unt arfgenga eiginleika stofnsins og einstakling-
ar>na, lil þess að geta ákveðið, hvar fyrir eru kostir og hvar
gallar.
Síðan leitast hann við með hindrunum, úrvali og margvís-
'egri kynblöndun að útiloka gallana en útbreiða og ntargfalda
bostina í stofninum.
Reynslan sýnir, að þá fyrst kemst skriður á kynbætur, þegar
•ippgötvaðir hafa verið einn eða fleiri afburða einstaklingar og
þó því aðeins að blóði þeirra sé dreift rækilega um stofninn og
baldið sæmilega hreinu með skynsamlegri skyldleikarækt. En
þetta er hreint ekki svo auðvelt og það sýnist. Það er sannast, að