Búfræðingurinn - 01.01.1946, Side 114

112
BÚFRÆÐINGURINN
innlendri stjórn. Tímamót þessi munu margir telja jrau mestu
og merkustu, er orðið hafa í sögu þjóðarinnar. Veltur nú mjög
á því að hamingja fylgi fengnum sigri. Sigur þessi er unninn á
ógnum þrunginni cild, þó að ekki þyrftum við miklu til úrslit-
anna að kosta. Enn eru veður válynd, að kalla má um heim all-
an, og því vant til að gæta, þess sem unnizt hefur. Þó hefur allt
að óskum gengið, sem af er um þetta mál, og er það jafnan
mikilsvirði, þegar byrjunin lánast vel. Stórþjóðirnar hafa við-
urkennt stjórnarfrelsi okkar, og var það okkur svo mikilsvert,
að án þess gáturn við ekki verið. Þá var hitt ekki síður fagnað-
arefni og styrkur, að smáþjóðirnar, frændþjóðir okkar, á Norð-
urlöndum viðurkenna sjálfstæðið og sýna því samúð. Þá vekur
það bæði vonir og traust, að unt skuli vera að hefja merki hins
unga lýðræðis með meiri fjárstyrk, en íslendingar hafa nokkru
sinni fengið að njóta áðui'. Ætti þetta að geta orðið ein af meg-
instoðum lýðræðisins, ef við annars kunnum með fé að fara.
Það er ekki einungis nauðsynlegt, heldur og skylt, að nota fjár-
ráð þau, sem nú eru fyrir hendi, með hyggindum og framsýni
til þess að efla atvinnuskilýrði, og hvers konar menning lýð-
frjálsra jregna, enda er nú mikið um það rætt, að mjög sé að
]rví unnið.
Þó að árdagar lýðræðisins hafi unt okkur þess að njcka góðra
drauma, er þó flest óvíst enn um það, hvernig þeir ráðast. Það
eru, nú þegar, ýmis stórmál fyrir hendi, sem ætla má að lögð
verði undir dóm alþjóðar, fyrr en varir. Skal hér drepið á tvö
þeirra. Það fyrst, að dregið hefur bliku á loft, er sýnir það, að
lýðveldið okkar unga muni skamma stund komast hjá því að
taka virkan þátt í örlagaglímu hins stóra heims, og er ærið und-
ir því komið, að það haldi velli. Hitt er annað, að enn er
ómarkaður sá grundvöllur, er stefna og gengi þjóðveldisins
hlýtur að hvíla á. Enn er stjórnarskrá lýðveldisins ósamin, og
getur það ekki dregist lengi. Þá væri góðu að fagna, ef auðnan
vildi unna okkur að njóta þess, að nú er menning fjölþættari,
en forðum var, þegar samin voru lög liins forna þjóðveldis. Þó
stóð það í 332 ár, og hafði löngum í fullu tré við það, sem gerð-
ist meðal frændþjctðanna.
Málefni þau, sem hér hefur verið drepið á, nægja til þess að