Morgunn - 01.06.1971, Side 64

58
MORGUNN
beitingunni og hin þrengda athygli tekur að renna frá blett-
inum, sem honum var sagt að einbeita sér að. Athyglin rennur
þá gjarnan að því, sem næst liggur, nefnilega orðunum, sem
dávaldurinn lætur renna í rólegum tón inn á vitund hins, sem
beitir ekki gagnrýni vegna hinnar þrengdu athygli. Eftir að
tekizt hefur að ná slökun er farið að segja manninum, að hann
gerist meira og meira syfjaður, að hann sé alveg rólegur og
æðrulaus og líði notalega í þessu hvíldarástandi. Honum er
sagt, að augnalokin þyngist og þyngist, að hann geti ekki hald-
ið augunum opnum, að það sé notalegt að láta sig síga inn i
hvíldina. Einbeitingin að hinum upprunalega bletti slaknar, en
ósjálfrátt einbeitir hin þrengda vitund sér að því að hlusta á
dávaldinn. Venjulega segir dávaldurinn það eitt, sem hann veit,
að maðurinn tekur gilt, meðan hann er að byggja upp traustið
á, að orð hans séu sönn og máttug. Þegar hann t. d. segir, að
augnalokin verði þyngri og þyngri, er það i rauninni ekki fyrir
orð hans, sem þau þyngjast, heldur vegna þess, að þannig fer
fyrir öllum, sem reyna að stara á sama blettinn lengi. En vegna
þess, að staðhæfingin stenzt, fær sá, sem dáleiða skal, aukna trú
á orðum dávaldsins og fer ósjálfrtt að trúa því, að þarna sé mátt-
ur hans að verki. En þessi trú á mátt dávaldsins greiðir því veg,
sem eftir kemur. Ef t. d. dávaldurinn segir: „Nú geturðu ekki
lengur haldið opnum augunum,“ tekur maðurinn það gilt og
segir við sjálfan sig: „Nú get ég ekki lengur haldið opnum aug-
unum“ og það verður, sem til er ætlazt, hann lokar þeim. Allt
miðar að því að draga athyglina frá umhverfinu að manninum
sjálfum, sem skynjar ekki annað en sjálfan sig og fyrirmæli
dávaldsins í ástandi, sem liggur milli svefns og vöku.
Hinar mismunandi aðferðir til dáleiðslu eru margbreytilegar.
Raunverulega er t. d. engin þörf á, að maðurinn loki augunum,
og eins má láta hann einbeita athyglinni að öðru, sem ekki þarf
að vera utan við hann. Einbeiting að því að fylgjast með sinni
eigin öndun er ein þekktasta og elzta aðferðin, ekki hvað sízt,
þegar menn vilja beita sjálfssefjun í því skyni að breyta sínu
eigin vitundarástandi eða hafa áhrif á starf líffæra, sem ekki
eru háð beinni ákvörðun viljans.