Morgunn - 01.06.1971, Blaðsíða 66

60
MORGUNN
taugaveiklun, minnimáttarkennd eða svefnleysi, geta jafnvel
náð niður hækkuðum blóðþrýstingi, ef vel gengur.
Eins og áður var getið er sefjanleiki eðlilegur þáttur mann-
eðlisins (mörg dýr eru líka sefjanleg). Allir eru sefjanlegir að
einhverju marki. Og menn eru sefjanlegir bæði til jákvæðra
og neikvæðra athafna, svo að eiginleikinn er gagnlegur og
nauðsynlegur. Það er aðeins misnotkun sefjunar, sem er ill.
Hæfileikinn til að hrífast byggist á sefjun. Sá sem ekki á þann
hæfileika er i sannleika aumkunarverður.
Vegna þess að dáleiðsla heinlínis gengur á lagið og hagnýtir
sefjanleika einstaklingsins og leitast við að koma sefjuninni á
miklu hærra stig en hún fer af sjálfsdáðum, ef ekkert er sér-
stakt gert, er hún mjög vandmeðfarin.
Sigmund Freud upphafsmaður nútima sálkönnunar notaði
dáleiðslu um tíma í lækningaskyni ásamt Josef Breuer öðrum
lækni í Vínarborg. Eftir þá liggja merkilegar rannsóknir. Samt
hvarf Freud frá þessari aðferð, og mun aðalástæðan hafa verið
sú, að árangur reyndist ekki eins varanlegur af lækningum og
hann vonaði. Auk þess getur dáleiðsla gert manninn ónotalega
háðum dávaldinum. Yfirleitt styrkir þessi aðferð ekki sjálfsvit-
und einstaklingsins, heldur þvert á móti og vinnur þannig gegn
þörfinni, því að flestir menn, ekki sízt þeir, sem taugaveiklaðir
eru, þarfnast þess að hæfni þeirra til sjálfsbjargar sé styrkt en
ekki slævð. Sálgreining byggist mjög á því, að dregnar eru
fram duldar minningar um það, sem var upphaf þeirrar
óheillaþróunar, sem leiddi til taugaveiklunar.
Sálgreiningaraðferð Freuds er mjög tímafrek, og efnalítið
fólk hefur engin tök á að njóta hennar til nokkurrar hlítar.
Þess vegna leituðu menn nýrra leiða og komust m. a. að þeirri
niðurstöðu, að mjög mætti skerpa minnið á liðna atburði með
dáleiðsluaðferðum. Þannig hefur dáleiðslan aftur komizt í
gagnið í sambandi við sálgreiningu.
Einnig er dáleiðsla nokkuð notuð sums staðar sem deyfing
gegn sársauka eða til að lina kvalir sárþjáðra sjúklinga.
Sem deyfing við barnsfæðingar getur dáleiðsla reynzt mjög
vel og hefur þann kost, að ekkert efni er gefið, sem getur haft