Ársrit Stjörnufélagsins - 01.01.1929, Blaðsíða 54

52
ERINDI FLUTT í LONDON
STJARNAN
sem gerir sig ánægðan með alt. Án uppreisnar og óánægju mun-
uð þjer aidrei finna sannleikann, nje ráða fram úr viðfangs-
efnum þeim, sem lífið rjettir að yður. Nú er það mjög auðvelt
að vera óánægður og það er líka auðvelt að láta sjer standa á
sama um alt. Sú óánægja, sem jeg vil er skynsamleg óánægja.
Skynsemin er samansöfnuð reynsla, og þess vegna byi'jið þjer
að skapa, þegar þjer komist í skynsamlegt uppreisnarástand.
Og úrlausn lífsins felst í slcöpun en ekki tortímingu. — Þetta er
annað atriðið, sem jeg vildi benda á til þess að skilningur náist
á sannleikanum.
í þriðja lagi ættuð þjer að vera einfaldir i huga og hjarta.
—- Einfeldni er ekki sama og þroskaleysi, — þjer megið ekki
skoða einfeldnina frá gamla þröngsýnis- og erfðakenningar-
sjónarmiðinu, — jeg á ekki við þess konar einfeldni, — það er
til einskis að menn klæðist sekk og ösku og sjeu óhreinir, illa til
lara og utan við heiminn og ætli sjer á þann liátt að leysa við-
fangsefni lífsins. Alhugið laufblaðið, hversu það er einfalt. Það
á að haki sjer margar árstiðir, það er árangur mikillar reynslu,
erfiðleika og haráttu, og upp af því vex einfeldnin. Þetta þrent
er nauðsynlegt lil skilnings á sannleikanuin. Hleypidómalaus
liugur og hjarta, skynsamleg uppreisn og einfeldni, sem fengin
er fyrir mikla reynslu.
Nú skulum vjer mála mynd á þennan grunn. Hvað er það,
sem hver einasti maður i heiminum þráir, hverrar þjóðar sem
liann er, hvernig sem hörundslitur lians er og livort sem hann á
að haki sjer mikla eða litla reynslu? Hvað er það, sem þjer allir
þráið, tilheyrendur ininir? Þjer þráið fullsælu, en hún er hinn
æðsti andlegleiki.
Hver einasti maður þráir að verða liamingjusamur, en til
þess að fá þeirri þrá fullnægt, verður hann að eiga afarmikla
reynslu að haki. Ekki reynslu einnar stuttrar æfi, lieldur margra
æfiskeiða. Slík fullsæla er fullnaðarárangur allrar reynslu, og er
þó hafin yfir alla reynslu; og sú hamingja, sem er frelsi frá
öllu færir oss hlessun, af því að þá höfurn vjer lært af öllu. Þá
verðið þjer ofar allri þrá, af þvi þjer hafið þá fengið allri þrá
fullnægt, ofar allri reynslu, af þvi að þá liafið þjer reynt alt.
Þannig er það frelsi og fullsæla, sem liver einasti maður í lieimi
er að kcppa eftir. Til þcss að leitast við að svala þessari hrenn-
andi þrá snýr maðurinn sjer til trúarhragðanna, hann snýr sjer
að einhverju máttarvaldi, sem liann hyggur að til sje utan við
hann sjálfan, og sem hann liyggur að stjórni sjer og veiti sjer
styrk, endurnæri og uppörfi sig á lífsleiðinni. — Nú segi jeg yð-
ur, — þjer þurfið ekki að samþykkja það fyrir því, — að jeg
hefi fundið það frelsi og þá fullsælu, sem þjer leitið að. — Jeg