Morgunblaðið - 03.01.2009, Blaðsíða 1

L A U G A R D A G U R 3. J A N Ú A R 2 0 0 9
STOFNAÐ 1913
1. tölublað
97. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
95
ára
mbl.is
Leikhúsin
í landinu >> 49
AUKABLAÐ UM HEILSU
ANDLEG OG LÍKAMLEG
VELLÍÐAN Á NÝJU ÁRI
HALLDÓR NGUYEN
Orðabók varð til
á einu og hálfu ári
LESBÓK
Menningarárið 2008 er gert upp í
Lesbók í dag. Blaðamenn og gagn-
rýnendur fjalla um það sem mark-
verðast gerðist í bókmenntum,
kvikmyndum, leiklist, myndlist og
tónlist á árinu.
Áramótauppgjör
Sögusagnir einar megna ekki að
upplýsa mál, segir Stefanía Ósk-
arsdóttir í fjölmiðlapistli en hún
bendir einnig á snilldarbragð for-
setans þegar hópur grímuklæddra
mótmælenda heimsótti hann.
Fréttamat
Það hlýtur eitthvað að vera í vatns-
bólunum í Bristol því bæjarbúum
virðist með öllu ómögulegt að búa
til það sem við dauðlegir köllum
„venjulega“ tónlist. Arnar Eggert
hlustar á Bront Industries Kapital.
Vatnsbólin í Bristol
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir utan-
ríkisráðherra segir sterk rök hníga að
því að kjósa til Alþingis um leið og efnt
yrði til þjóðaratkvæðis um aðildarvið-
ræður að Evrópusambandinu, yrði slík
kosning ofan á. Kosningarnar gætu
orðið í apríl eða maí.
Í áramótagrein sinni í Morgun-
blaðinu sagði Geir H. Haarde forsætis-
ráðherra koma til greina að ríkisstjórnin fengi „skýrt
umboð fyrirfram í þjóðaratkvæðagreiðslu til að ganga til
aðildarviðræðna við ESB“, ef til þess kæmi.
Ingibjörg Sólrún segist þeirrar skoðunar að kostirnir
verði að vera mjög skýrir þegar mál eru lögð í þjóð-
aratkvæði. „Ég óttast að það skorti upp á það þegar þjóð-
aratkvæðagreiðsla fer fram um að fara í viðræður. Þann-
ig að ég hef vissar áhyggjur af því að fara þessa leið.“
Hún heldur áfram: „En ef þetta er leiðin sem menn
vilja fara og sem einhver sátt næst um finnst mér eig-
inlega að það hljóti að koma til skoðunar hvort ekki ætti
þá að efna til þingkosninga samhliða.“
Hún tekur undir að febrúar gæti verið raunhæfur tími
fyrir lagasetningu um þjóðaratkvæðagreiðslu, líkt og
Geir leggur til í grein sinni, verði um það sæmileg sátt og
eftir það þurfi ákveðinn tíma til að kynna málið fyrir
þjóðinni.
Kosningar gætu farið fram með vorinu. „Það gæti ver-
ið, ef mönnum sýnist svo, í apríl, maí. Mér finnst að ef á
annað borð er verið að efna til allsherjaratkvæðagreiðslu
í landinu og kalla alla að kjörborðinu séu sterk efnisleg
rök fyrir því að þá fari fram þingkosningar samhliða. Það
hefur verið kallað eftir því að umboðið sé endurnýjað og
ef við erum að fara í að sækja umboð til þjóðarinnar til að
fara í svona viðræður eru einhvern veginn sterk rök sem
hníga að því að það sé haft víðtækara.“ | 6
Kosið yrði til Alþingis
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
„ÞETTA var ótrúlegt ár hjá mér, jafnt líkamlega sem andlega. Ég er af-
ar þakklátur fyrir það,“ sagði Ólafur Stefánsson sem Samtök íþrótta-
fréttamanna kusu í gær íþróttamann ársins 2008. Landsliðsfyrirliðinn í
handknattleik fékk fullt hús stiga, 480 stig, og er þetta í þriðja sinn sem
hann er efstur í þessu kjöri. Þorsteinn Gunnarsson, formaður SÍ, afhenti
Ólafi verðlaunagripinn stæðilega á Grand Hóteli í gær. Það mátti lesa úr
svip Ólafs að honum þótti gripurinn talsvert þungur, en hann er um 17
kíló. | Íþróttir
„Þetta var ótrúlegt ár hjá mér“
Morgunblaðið/Ómar
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
NÆSTUM fjórða hver króna af
skattpeningum Íslendinga fer í
vaxtagjöld samkvæmt fjárlögum
fyrir árið í ár. Áætlað er að vaxta-
gjöld verði 86,9 milljarðar króna á
þessu ári en heildartekjur ríkisins
verða rúmlega 402 milljarðar króna.
Vaxtagjöldin nema um 22 prósentum
af heildartekjum.
Aldrei fyrr hefur vaxtakostnaður
verið eins hár samkvæmt fjárlögum.
Gunnar Svavarsson, formaður
fjárlaganefndar Alþingis, segir ljóst
að árið 2009 verði þungt í rekstri fyr-
ir ríkið. Inni í fjárlögunum er ekki
reiknað með vaxtakostnaði vegna
lána fyrir útgreiðslu af innlánsreikn-
ingum erlendis. „Það er auðvitað
mjög íþyngjandi fyrir ríkið þegar
vaxtagjöld eru 22 prósent af heildar-
tekjum. Þetta er há upphæð og það
kæmi sér vel að geta nýtt þessa fjár-
muni í annað, í því árferði sem nú
ríkir. Það er alltaf áhyggjumál, hvort
sem það er ríki, fyrirtæki, heimili
eða sveitarfélag sem á í hlut, þegar
ein króna af hverjum fjórum fer í
greiða fjármagnskostnað,“ segir
Gunnar.
Vaxtatekjur ríkisins eru áætlaðar
um 22 milljarðar á þessu ári. Nokk-
urrar óvissu gætir um bæði vaxta-
gjöldin og vaxtatekjur þar sem þró-
un efnahagsmála á árinu ræður
miklu. Auk þess er enn ósamið um
vaxtakjör vegna ábyrgðar íslenskra
skattgreiðenda á Icesave-innláns-
reikningum Landsbankans.
Vextir 22% af skattfé
 Mikil vaxtabyrði ríkissjóðs verður
íþyngjandi fyrir skattborgara á árinu
Í HNOTSKURN
» Vaxtagjöld ríkisins í fyrravoru 32,7 milljarðar
króna. Í fyrstu var reiknað
með 20,8 milljörðum en vegna
hruns bankanna varð kostn-
aðurinn meiri en fjárlög gerðu
ráð fyrir.
» Lán sem íslensk stjórn-völd tóku vegna hruns
fjármálakerfisins hafa ekki
verið notuð nema að litlu leyti
enn sem komið er.
 Fréttaskýring | 28
 Ísraelar
hleyptu nokkrum
hundruðum Pal-
estínumanna yfir
landamærin til
Ísraels frá Gaza-
svæðinu í gær.
Þá var miðum
dreift úr lofti þar
sem íbúar voru
hvattir til að yf-
irgefa heimili sín.
Það er talið merki um að árásir á
landi hefjist innan tíðar en vika er
síðan Ísraelar hófu linnulausar loft-
árásir á Gaza-svæðið. »22
Auknar líkur á land-
hernaði á Gaza-svæðinu
Mótmæli við landa-
mæri Ísraels.
 Sjö fílar í dýragarðinum í San
Diego í Bandaríkjunum hafa sam-
tals misst yfir fimm tonn frá því að
þeir voru settir í megrunarkúr fyr-
ir átta árum. Fílar í dýragörðum
eiga yfirleitt við ofþyngd að stríða
en með minna brauðáti og meira
heyi náðist prýðisárangur. Auk
þess voru fílarnir látnir hafa fyrir
því að finna matinn sjálfir.
Misstu rúm fimm tonn
með breyttu mataræði
Samkvæmt skoð-
anakönnun sem
unnin var fyrir
Samtök iðnaðar-
ins í desember
vilja 65,5 prósent
svarenda taka
upp aðildar-
viðræður við Evr-
ópusambandið en
tæp 20 prósent
eru því andvíg.
Færri vilja þó ganga í Evrópusam-
bandið en mældist í könnunum sam-
takanna í október og nóvember.
„Þjóðin er nú sem fyrr þeirrar skoð-
unar að það eigi að ganga til aðild-
arviðræðna,“ segir Jón Steindór
Valdimarsson hjá SI.|8
Meirihluti
vill viðræður
Jón Steindór
Valdimarsson