Morgunblaðið - 03.01.2009, Blaðsíða 39

Föðurbróðir minn, Steini frá
Heiði, hefur fengið hvíldina. Kom-
ið er að kveðjustund. Ég og systir
mín nutum þeirra forréttinda að
alast upp í næsta húsi við hann og
ég var mjög hænd að honum, leit
upp til hans og vissi ekkert
skemmtilegra en að fá að fylgjast
með í útiverkunum. Stundum var
samt nóg að fá að lauma litlum
lófa í lófann hans og leiða hann
milli húsa.
Ein minning situr mjög sterkt í
mér. Við systur, sennilega milli
4-6 ára, vorum úti að leika. Okkur
sinnaðist eitthvað og ég grætti
hana. Ég skammaðist mín alveg
óskaplega og hljóp í burtu og
faldi mig en hún fór heim. Steini
hefur líklega séð til okkar því
stuttu seinna heyri ég hann kalla
á mig. Ég greindi engan skamm-
artón í röddinni svo ég ákvað að
gefa mig fram. Hann rétti út
höndina og tók mína í sína en
sagði ekki neitt, hann þurfti þess
ekki.
Það var gaman að segja Steina
frá prakkarastrikum og skemmti-
legum tilsvörum tvíburanna
minna, sem og systurdætra
minna. Það var gaman að hlusta á
hann segja frá sínum hugðarefn-
um, t.d. mununum sem hann
gerði upp síðustu árin. En stund-
um þurftum við ekki að segja
neitt eða tala um neitt, það var
bara gott að vera í návist hans.
Takk fyrir samfylgdina, kæri
frændi. Samúðarkveðjur til af-
komendanna og nánustu ættingja.
Anna Sigríður Hjaltadóttir.
Á seinni hluta síðustu aldar tók
íslenskur landbúnaður stórstígum
framförum á nánast öllum svið-
um. Þorsteinn Oddsson frá Heiði
var einn af þeim sem ruddu
brautina, tók virkan þátt í að
móta þessa framþróun. Hugur
hans stóð ávallt til að verða bóndi
og hann skynjaði að fræðileg
þekking um landbúnað var góð
forsenda þess. Hann fór því til
náms við Bændaskólann á Hvann-
eyri og lauk þaðan prófi með
miklum ágætum. Fljótlega að
námi loknu stofnaði hann nýbýli
við Heiðarbæinn sem þau hjónin
nefndu Heiðarbrekku. Þeir Oddur
faðir hans höfðu nána samvinnu
um rekstur búanna til fjölda ára.
Sambýli þeirra fjölskyldna var
einkar farsælt og hagstætt báðum
aðilum. Faðir hans var framúr-
skarandi útsjónarsamur og dug-
legur bóndi. Þegar saman fór
framfarahugur þeirra feðga var
ekki að undra þó að hjá þeim tæki
búskapurinn hraðfara umbótum.
Skömmu eftir að Þorsteinn
hafði lokið námi kynnist hann
konu sinni Svövu Guðmundsdótt-
ur og hófu þau búskap árið 1945.
Það var mikið gæfuspor og varð
sambúð þeirra einkar farsæl alla
tíð. Um sama leyti réðst Þor-
steinn í það stórvirki að fjárfesta
í dráttarvél og jarðvinnslutækjum
í samvinnu við Búnaðarfélagið í
sveitinni. Fór Þorsteinn víða um
til að brjóta land og vann einnig
mikið fyrir Sandgræðslu ríkisins.
Þeir feðgar stóðu í framvarða-
sveit við uppgræðslu landsins
enda baráttan hörð við landeyð-
ingaröflin. En það var ekki bara á
vettvangi jarðræktar sem áhugi
þeirra beindist. Á sviði fóðurverk-
unar ruddu þeir brautina. Þeir
voru einir af þeim fyrstu sem
komu sér upp súgþurrkunarkerfi.
Vélvæðingin óx jafnt og þétt og
leysti hestaverkfærin af hólmi.
Því fylgdi margt í senn. Afköstin
við heyskap jukust og í kjölfarið
stóraukin fóðurgæði og afurðir.
Ekki var samt flanað að neinu í
þeim efnum heldur málin rædd
frá ýmsum sjónarhornum áður en
ákvörðun var tekin. Þegar þessi
umbylting varð í vélvæðingu kom
sér vel að Þorsteinn var sérstak-
lega laginn bæði við að beita vél-
um rétt og við viðgerðir. Oft leit-
uðu menn aðstoðar hjá Þorsteini í
þessum efnum enda ávallt sjálf-
sagt að greiða götu hvers og eins.
Jafnt og þétt var unnið að end-
urbótum á húsakosti. Ekki var
látið staðar numið fyrr en öll hey
komust í hús og nánast öll gripa-
hús endurbyggð.
Þorsteinn var ekki síður en fað-
ir hans var ákaflega glöggur á
búfé. Þessi glöggskyggni kom ekki
síst að góðum notum þegar farið
var í göngur sem á þeim tíma voru
erfiðar. Þá eins og svo oft kom sér
vel að vera vel ríðandi. Þorsteinn
átti jafnan góða hesta, hafði gam-
an af tamningum og allri um-
gengni við þá. Þorsteinn hafði
ákaflega létta lund, var mann-
blendinn og fljótur að kynnast
fólki. Hann tók virkan þátt í fé-
lagsstörfum og sat í ýmsum nefnd-
um sveitarinnar. Þegar tóm gafst
til á efri árum var hann eftirsóttur
fararstjóri um Rangárvallaafrétt
enda gjörkunnugur þar og fjöl-
fróður. Með Þorsteini er genginn
góður drengur sem skilaði farsælu
ævistarfi. Vil ég að lokum senda
fjölskyldu hans mínar dýpstu sam-
úðarkveðjur með þakklæti fyrir
allar góðar samverustundir.
Grétar Einarsson.
Steini á Heiði er nú látinn.
Þorsteinn Oddsson bóndi á
Heiði (Heiðarbrekku) er fallinn
frá. Ég kynntist Steina eins og
hann var alltaf kallaður, þegar ég
13 ára gutti kom í sveit á Heiði og
vissi ekkert út í hvað ég var að
fara . Einhver misskilningur hafði
þó verið á milli Steina og Svövu
konu hans því Svava var búin að
ráða strák í sveitina án þess að
Steini vissi af. Steini frétti það svo
í gegnum Heiðu í Haukadal að ég
vildi komast í sveit, haft var sam-
band við mömmu og ákvað hún í
samráði við mig að á Heiði skyldi
ég vera þetta sumarið.
Ég hafði sem barn verið í mörg
ár í sumarhúsi sem afi gamli Klein
átti í Selsundslandi og oft heyrt
talað um Heiði en vissi ekkert um
fólkið sem þar bjó en ég var samt
mjög spenntur að komast í sveit
þangað. Þegar ég sá Heiði í fyrsta
skipti fannst mér það falleg sjón,
gamli bærinn og sá nýi. Þegar við
fjölskyldan gengum í hlað og fór-
um að heilsa fólkinu fékk ég strax
svona notalega tilfinningu, sem
sagði mér að ég væri velkominn.
Þarna á hlaðinu var margt manna
og mikið af börnum, það voru börn
Steina og Svövu, fimm að tölu. Og
í austari bænum bjó Hjalti bróðir
Steina.Á bænum kölluðu börnin
Odd og Helgu afa og ömmu. Afi
vildi nú fá eitthvað fyrir að vera
kallaður afi, af borgarbarni og
fékk hann þá undanþágu að kalla
mig Pusa.
Þetta sumar er mér ógleyman-
legt, það gekk ýmislegt á en það
var alltaf hægt að leysa úr öllum
flækjum sem upp komu.
Ég hef oft verið spurður að því
hvort ég hafi ekki fengið stóran
vinning í happadrætti og ég alltaf
svarað því þannig að það hafi ver-
ið minn stærsti vinningur að kom-
ast í sveit að Heiði á Rangárvöll-
um. Það voru forréttindi að fá að
kynnast Steina, Svövu konu hans
og þeirra fjölskyldu og er ég fyrir
það ævinlega þakklátur.
Kæri Steini, takk fyrir allt sem
þú hefur gefið mér og ómetanlegu
stundirnar sem við höfum átt sam-
an, þær mun ég varðveita í hjarta
mínu.
Takk fyrir allt,
Sophus Klein og Áslaug.
Ég var 16 ára þegar ég kom að
Heiði á Rangárvöllum til að vera
þar vinnumaður sumarlangt. Þá
þekkti ég engan af heimilisfólkinu
en komst fljótt að því að þarna bjó
gott fólk. Áður en varði var ég far-
inn að finna mig heima á þessum
stað. Við Þorsteinn náðum vel
saman. Hann hafði frá mörgu að
segja og var fús til að fræða mig
um búskaparhætti fyrri tíma,
sveitina, fjallferðirnar, Land-
græðsluna og starf hennar á
Rangárvöllunum svo eitthvað sé
nefnt. Búskapartaugin fannst í
okkur báðum og því var auðvelt að
tala um skepnur, gróður, veður og
annað sem búskapnum tengist. Þá
hafði Þorsteinn gegnt ýmsum
trúnaðarstörfum og öðlast með því
reynslu í mannlegum samskiptum
sem síaðist til þeirra sem með
honum voru. Síðast en ekki síst
var Þorsteinn góður félagi og allt-
af var stutt í glettnina. Það var því
mannbætandi að starfa með hon-
um og má líkja því við skólagöngu.
Það er góður vitnisburður um fólk
þegar þeir sem hafa kynnst því
vilja halda sambandinu þó leiðir
skilji. Þeir voru margir samferða-
menn Þorsteins sem vildu halda
sambandi við hann þó leiðir skildu.
Ég vil þakka Þorsteini og fjöl-
skyldu hans mjög góð kynni og
mikla velvild í minn garð. Slíkt
verður aldrei fullþakkað.
Guðni Þorvaldsson.
Minningar 39
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 2009
ÁSKIRKJA | Messa kl. 14. Sókn-
arprestur prédikar og þjónar fyrir altari
ásamt Margréti Svavarsdóttur djákna.
Kór Áskirkju syngur, organisti Magnús
Ragnarsson. Sunnudagaskólinn byrjar á
ný sunnudaginn 11. janúar kl. 11.
BÚSTAÐAKIRKJA | Messa kl. 14. Barna-
messur hefjast næsta sunnudag kl. 11.
Prestur sr. Pálmi Matthíasson. Kór Bú-
staðakirkju syngur undir stjórn Renötu
Ivan. Eftir messu er heitt á könnunni.
DIGRANESKIRKJA | Þrettándinn. Tón-
listarguðsþjónusta á vegum Kjartans
Sigurjónssonar, organista Digra-
neskirkju, og sóknarnefndar.
DÓMKIRKJAN | Messa kl. 11. Sr. Anna
Sigríður Pálsdóttir prédikar, Dómkórinn
syngur, organisti er Marteinn Frið-
riksson. Djákna- og prestsvígsla kl. 14.
FELLA- og Hólakirkja | Þriðjudaginn 6.
janúar kl. 14 verður áramóta-
guðsþjónusta á vegum Ellimálaráðs og
Fella- og Hólakirkju. Prestar sr.Svavar
Stefánsson og sr Þórhildur Ólafs. Djákni
Ragnhildur Ásgeirsdóttir. Organisti Hilm-
ar Örn Agnarsson. Söngfuglar syngja og
leiða almennan safnaðarsöng undir
stjórn Krisztinu Kalló Szklenár. Eftir
guðsþjónustuna verður boðið upp á
kaffiveitingar í safnaðarheimili kirkj-
unnar. Allir velkomnir.
GRAFARVOGSKIRKJA | Guðsþjónusta
kl. 11. Séra Bjarni Þór Bjarnason prédik-
ar og þjónar fyrir altari. Kór Grafarvogs-
kirkju syngur. Organisti: Hákon Leifs-
son.
GRENSÁSKIRKJA | Morgunverður kl.
10. Bænastund kl. 10.15. Messa kl.
11. Samskot til ABC-barnahjálpar. Prest-
ur sr. Ólafur Jóhannsson.
HALLGRÍMSKIRKJA | Messa kl. 11. Sr.
Birgir Ásgeirsson prédikar og þjónar fyrir
altari. Organisti Björn Steinar Sólbergs-
son.
HÁTEIGSKIRKJA | Barnaguðsþjónusta
og messa kl. 11. Umsjón með barnag.
Erla Guðrún og Páll Ágúst. Maríerlukór
Háteigskirkju syngur undir stjórn Berg-
lindar Björgúlfsdóttur kórstjóra. Org-
anisti Douglas A. Brotchie. Prestur Tóm-
as Sveinsson. Jólin dönsuð út með
þátttöku eldri og yngri strax að messu
lokinni. Þorvaldur Halldórsson stjórnar
söng. Jólasveinar og léttar veitingar.
HJALLAKIRKJA Kópavogi | Guðsþjón-
usta kl. 11. Sr. Sigfús Kristjánsson
þjónar. Félagar úr kór kirkjunnar syngja
og leiða safnaðarsöng. Organisti Jón
Ólafur Sigurðsson. Sunnudagaskóli kl.
13. Við minnum á bæna- og kyrrð-
arstund á þriðjudag kl. 18. Sjá einnig á
www.hjallakirkja.is.
HJÁLPRÆÐISHERINN Reykjavík | Sam-
koma kl. 20. Umsjón hefur Elsabet
Daníelsdóttir. Þrettándagleði herfólks-
ins þriðjudag 6. jan. kl. 19. Matur,
skemmtun o.fl. á dagskrá. Þátttökugjald
kr. 1.000.
HRAUNGERÐISKIRKJA í Flóa | Guðs-
þjónusta kl. 13.30. Söngkór Hraungerði-
sprestakalls undir stjórn Ingimars Páls-
sonar leiðir almennan safnaðarsöng.
Vænst er þátttöku fermingarbarna og
aðstandenda þeirra. Kristinn Ágúst Frið-
finnsson.
LANGHOLTSKIRKJA | Fjölskylduguðs-
þjónusta kl. 11. Jólin kvödd. Prestur sr.
Arna Ýrr Sigurðardóttir, kór Langholts-
kirkju syngur, Eiríkur Hreinn Helgason
syngur einsöng, organisti Jón Stef-
ánsson. Kaffisopi eftir messu.
LÁGAFELLSKIRKJA | Guðsþjónusta kl.
11. Prófastur Kjalarnessprófastsdæmis
dr. Gunnar Kristjánsson mun setja sr.
Skírni Garðarsson inn í embætti prests
safnaðarins. Þjónandi með prófasti er
sr. Ragnheiður Jónsdóttir, sóknarprestur
Lágafellssóknar. Kór Lágafellskirkju
leiðir safnaðarsöng undir stjórn Jónasar
Þóris organista.
LINDAKIRKJA í Kópavogi | Guðsþjón-
usta og sunnudagaskóli kl. 11. Kór
Lindakirkju leiðir safnaðarsöng undir
stjórn Keiths Reed. Einsöng syngja þau
Vígþór Sjafnar Sóphaníasson og Ashley
Wheat. Prestur Guðmundur Karl Brynj-
arsson.
NESKIRKJA | Messa og barnastarf kl.
11. Félagar úr kór Neskirkju leiða safn-
aðarsöng, organisti Steingrímur Þór-
hallsson og sr. Sigurður Árni Þórðarson
prédikar og þjónar fyrir altari. Messu-
þjónar aðstoða. Börnin byrja í messunni
en fara síðan í safnaðarheimilið. Söng-
ur, sögur, brúður og leikir. Umsjón Sig-
urvin, María, Andrea, Ari og Alexandra.
Samfélag á Torginu eftir messu.
SALT kristið samfélag | Samkoma kl.
17, ,,Horft fram á veginn“. Ræðumaður
er sr. Kjartan Jónsson. Lofgjörð, fyr-
irbæn og barnastarf.
SELTJARNARNESKIRKJA | Orgeltónlist
kl. 11. Friðrik Vignir Stefánsson org-
anisti leikur á orgel kirkjunnar og Sig-
urður Grétar Helgason les ritningartexta
og flytur bæn.
STAFHOLTSKIRKJA | Guðsþjónusta kl.
14. Prestur sr. Elínborg Sturludóttir. Org-
anisti Sverrir Guðmundsson.
VEGURINN kirkja fyrir þig | Samkoma
kl. 14. Inga Hanna Ragnarsdóttir prédik-
ar. Brauðsbrotning, lofgjörð og fyrirbæn.
Aldursskipt barnakirkja. Kaffi og sam-
félag á eftir. www.vegurinn.is
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Stóradalskirkja, Rangárvallasýslu
Orð dagsins:
Flóttinn til Egiftalands.
(Matt. 2)
MESSUR Á MORGUN
Þó ekki sé nema
rúmur áratugur síðan
kynni okkar Böðvars
komu til, þá fannst mér fljótlega
að ég hefði þekkt manninn alla
ævi. Það er ein af nákvæmari lýs-
ingunum sem hægt er að gefa af
honum. Þegar við kveðjum Böðvar
Guðmundsson úr þessum heimi er
tvennt sem mér er efst í huga og
halda ber á lofti á þessari stundu.
Ekki veit ég af hverju Böðvar
tók mér og mínu fólki svona vel
þegar við komum þar í heimsókn
eitt sinn með Líneyju heitinni
Pálsdóttur sem var að hitta æsku-
vinkonu sína og þáverandi eigin-
konu hans, Hildegard Durr. Tók
Böðvar okkur og sýndi okkur nátt-
úrufegurðina bestu í Grímsnesinu
sem á Kvíanesinu var. Vorum við
svo heilluð af þessu að ég spurði
hann hvort hann vildi ekki selja
okkur pláss fyrir sumarhús og svo-
litla skógrækt yst á nesinu, úr
ósnortnu skákinni sem þar var. Og
enn þann dag í dag skilur enginn
af hverju Böðvari leist bara vel á
það. Í það minnsta ekki ég. Varð
það úr og enn síðar keyptum við af
honum aðra samliggandi sneið af
Kvíanesinu til skógræktar og
hugsanlega sumarbúða fyrir Sálar-
rannsóknarfélagið og skólann í
framtíðinni. Svo sannarlega ber að
þakka þennan höfðingsskap og
aðra hjálpsemi Böðvars við okkur
við þessar hálfbarnalegu hugsjónir
okkar þá og nú. Því eins og ég
sagði honum tveimur dögum fyrir
burtför hans héðan úr þessu heimi,
var hann svo sannarlega einn af
bestu velgjörðarmönnum lífs míns.
Og það voru og eru engar ýkjur.
Í annan stað var það, eftir á
Böðvar Magnús
Guðmundsson
✝ Böðvar MagnúsGuðmundsson
fæddist á Efri-Brú í
Grímsnesi 8. nóv-
ember 1935. Hann
lést á Heilbrigð-
isstofnun Suðurlands
á Selfossi 4. desember
síðastliðinn og fór út-
för hans fram frá Sel-
fosskirkju 13. desem-
ber.
hugsað, eins og að
kynnast Bjarti í
Sumarhúsum í eigin
persónu að kynnast
bóndanum á Efri-
Brú. Þar giltu engin
venjuleg lögmál nú-
tímans, hvorki lögmál
viðskiptalífsins né
bogaraðalsins sem nú
ber svo mikið á í
þjóðfélagi voru.
Böðvar hélt sínum
bóndahugsunarhætti
í þess bestu orðs
merkingu, á hverju
sem gekk. Og því miður gekk all-
mikið á í lífi hans stundum. En
aldrei bar hann sorgir sínar á torg,
né nokkurn tímann hallmælti hann
nokkrum manni í okkar eyru, þó
ærin tilefni hefðu verið. Undraðist
ég það stórum er allir vindar virt-
ust stundum standa í fang honum
og hans fjölskyldu. Alltaf var það
sama hjálpsemin, ljúfmennskan og
gamansemin sem mætti manni á
Efri-Brú er mann bar þar að
garði.
Síðasta skiptið er við hittum
Böðvar í sveitinni var síðla sumars
er við vorum eitthvað að baksa
með nokkrar trjáhríslur á Kvía-
nesinu og út úr rigningarmugg-
unni kom siglandi bátur á Úlfljóts-
vatninu með hálfgerðri
eingengisvél og maður þar í stafni
veifaði okkur góðlátlega. Og jafn-
undarlega og þessi maður og bátur
kom út úr muggunni þá hvarf hann
þangað aftur að vitja um netin sín
dýpra í vatninu. Sáum við það ekki
fyrir þokunni, en heyrðum hljóðin
deyja út hægt og hljótt í fjarska.
Eftir á finnst mér eins og þessi
stund hafi fremur verið draumur
en raunveruleiki í ljósi þess að
ferjumaðurinn mikli kom stuttu
síðar að ná í Böðvar yfir móðuna
miklu.
En sannarlega hefur verið auð-
velt og ánægjulegt fyrir ljúfmenn-
ið á Efri-Brú að hitta sitt fólk á
grænum grundum Sumarlandsins
og rifja upp gamlar stundir þar og
hlæja vel og karlmannlega og inni-
lega.
Magnús H. Skarphéðinsson.