Morgunblaðið - 17.10.2009, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 2009
Sungið í guðs húsi Hljómsveitin Hjaltalín hélt tónleika í Fríkirkjunni á Iceland Airwaves og sagt er að þeir hafi verið hvorki meira né minna en guðdómlegir. Áheyrendur fylgdust uppnumdir með.
Kristinn
RÁÐNING nýrra ritstjóra á
Morgunblaðið réð ekki ákvörðun
minni að segja starfi mínu lausu á
Morgunblaðinu. Í tíufréttum
Sjónvarpsins í fyrrakvöld kom
fram að þeir starfsmenn sem
hefðu sagt upp störfum vildu ekki
tjá sig hvort ráðning Davíðs
Oddssonar hefði verið kornið sem
fyllti mælinn, eins og það var orð-
að. Það er ekki rétt því í samtali
við fréttamann RÚV sagði ég að
það mætti hafa eftir mér að koma
Davíðs á Morgunblaðið hefði ekki
ráðið þessari ákvörðun minni.
Þegar breytingar verða á
rekstri fyrirtækja er eðlilegt að
starfsmenn íhugi stöðu sína og
kosti. Áður en nýir ritstjórar
komu að Morgunblaðinu var slík
staða komin upp. Í framhaldinu
atvikuðust mál þannig að svigrúm
skapaðist á ritstjórn Við-
skiptablaðsins til að taka á móti
nýju fólki. Það tækifæri réð því
fyrst og fremst að þrír blaðamenn
á ritstjórn Morgunblaðsins tóku
þá ákvörðun að skipta um vett-
vang.
Björgvin Guðmundsson
Að grípa tækifærið
Höfundur er fréttastjóri
viðskipta á Morgunblaðinu.
um allra flokka á
fundi borgarráðs í
vikunni. Niðurstaða
árshlutauppgjörsins
er þó einnig tilefni
til varfærni, þar sem
væntingar, í sam-
ræmi við spár Seðla-
banka og fjár-
málaráðuneytis, um
styrkingu gengis og
hagstæðari ytri skil-
yrði í efnahags-
umhverfi okkar,
hafa því miður ekki
gengið eftir. Þessi
staðreynd birtist glögglega þegar
skoðaður er halli á umræddu 6
mánaða uppgjöri B-hluta, sem
nær yfir fyrirtæki og félög í
meirihlutaeigu borgarinnar, og
neikvæð áhrif hans á niðurstöður
heildarsamstæðunnar. Meðal þess-
ara fyrirtækja eru þjónustufyr-
irtæki eins og Orkuveita Reykja-
víkur, Strætó bs. og Faxaflóa-
hafnir. Rétt eins og önnur stór
fyrirtæki fjárfestu mörg þessara
fyrirtækja umtalsvert á síðustu
árum og tóku m.a. til þess erlend
lán. Þessi lán hafa hækkað veru-
lega undanfarið eitt og hálft ár
eins og fyrirtæki og fjölskyldur
þessa lands þekkja. Fyrirtæki
borgarinnar eru undir öllum
venjulegum kringumstæðum
stöndug og við treystum því að
þau muni standa af sér þessa
tímabundnu erfiðleika. Þessi tví-
skipting uppgjörs borgarinnar
veldur því að niðurstaðan kann að
vekja upp spurningar. Þannig hef
ég verið spurð að því, hvernig
hægt sé að fagna niðurstöðu í
rekstri borgarinnar þegar heildar-
niðurstaða uppgjörsins sé nei-
kvæð. Svarið er einfalt. Allur al-
mennur rekstur
Reykjavíkurborgar gengur mjög
vel, er í samræmi við áætlanir og
reyndar gott betur. Hins vegar
hækka lánin, ytri skilyrði eru erfið
sem veldur því að heildarnið-
urstaða samstæðunnar verður nei-
kvæð. Okkur gengur þannig vel að
standa vörð um þá þætti sem við
getum haft áhrif á en erfiðar
gengur með þær aðstæður sem ut-
an þess standa. Við gerð fjárhags-
áætlunar fyrir árið 2010 munum
við, kjörnir fulltrúar, stjórnendur
og starfsmenn Reykjavíkurborgar,
halda áfram að gera allt sem í
okkar valdi stendur til að verja og
treysta undirstöðurnar í rekstri
borgarinnar. Við munum áfram
verja grunnþjónustuna, gjald-
skrárnar og störfin og fylgja því
fast eftir að fyrirtæki í eigu borg-
arinnar geri hið sama. Ég vona
það jafnframt að ríkisstjórn Ís-
lands, sem er í aðstöðu til að hafa
áhrif á þætti sem ekki eru á valdi
borgarstjórnar Reykjavíkur, s.s.
þróun gengis, vaxta og verðbólgu,
taki á sínum verkefnum af sömu
ábyrgð, festu og skynsemi og gert
hefur verið á vettvangi borg-
arstjórnar Reykjavíkur.
Eftir Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur »Rekstur Reykja-
víkurborgar gengur
vel, er í samræmi við
áætlanir og gott betur.
Ytri skilyrði eru hins
vegar erfið sem hefur
áhrif á heildarniður-
stöðuna.
Höfundur er borgarstjóri.
Hagræðing sem skilar árangri
Rekstrarniðurstaða
Reykjavíkurborgar
fyrir fyrstu sex mán-
uði ársins liggur fyrir.
Niðurstaðan er í senn
tilefni til fagnaðar og
varfærni. Rekstur A-
hluta borgarsjóðs, þ.e.
rekstur borgarinnar
sjálfrar, gekk vonum
framar á þessum fyrri
hluta ársins. Nið-
urstaðan var 227 millj-
ónum króna betri en gert var ráð
fyrir. Þennan árangur er fyrst og
fremst að þakka því að strax um
mitt síðasta ár var af festu og
ábyrgð tekið á þeirri staðreynd að
auka þyrfti aðhald, hagræðingu og
sparnað í rekstri. Um leið og um-
fang þess verkefnis varð ljóst, við
fjárhagsáætlunargerð ársins 2009,
lögðust allir á eitt, starfsmenn,
stjórnendur og kjörnir fulltrúar úr
öllum flokkum. Ýtt var úr vör
sparnaðar- og aðhaldsverkefni
sem á dögunum hlaut tilnefningu
til Eurocities verðlauna fyrir ný-
sköpun í borgarrekstri. Sú vinna
skilar þeim árangri sem nú er
staðreynd og var fagnað af fulltrú-
Hanna Birna
Kristjánsdóttir
27
BÚSETA Íslend-
inga frá landnámi hef-
ur að stórum hluta
byggst á búfénu, fisk-
inum í ám og vötnum,
fóðurgrösum og skóg-
inum, þótt á engan
hátt sé gert lítið úr
lífsbjörginni sem
dregin var úr sjónum.
Þessar erfðaauðlindir
hafa fætt og klætt
þjóðina og veitt henni skjól, bygg-
ingarefni, orku og yndi frá því
land byggðist. Þær eru einnig
órofa hluti menningarsögu og um-
hverfis landsins og eiga sér djúpar
rætur í þjóðarvitundinni. Íslend-
ingar hafa skuldbundið sig til þess
að vernda og viðhalda erfða-
auðlindum sínum, bæði í villtum
og ræktuðum tegundum, og hefur
erfðanefnd landbúnaðarins verið
falin ábyrgð á ræktarplöntum og
húsdýrum, þ.m.t. fiski í ám og
vötnum. Ýmis rök hníga að því að
vernda beri erfðaauðlindir í land-
búnaði.
Í fyrsta lagi geta forsendur bú-
skapar breyst hratt vegna breyt-
inga sem geta ýmist orðið á
náttúrulegum aðstæðum eða af
mannavöldum. Yfirvofandi lofts-
lagsbreytingar munu án efa hafa
mikil áhrif á umhverfi landbún-
aðar hér á landi ekki síður en ann-
ars staðar. Við breyttar aðstæður
getur því orðið þörf fyrir aðra eig-
inleika en nú eru taldir verðmæt-
astir í ræktuðum tegundum bæði
plantna og búfjár.
Í öðru lagi þarf að vera hægt að
bregðast við framtíðarkröfum
markaðar fyrir landbúnaðar-
afurðir. Hér má t.d. nefna sér-
stakar matvörur sem búa yfir eft-
irsóknarverðum eiginleikum.
Í þriðja lagi er fræðilegt gildi
erfðaauðlinda til rannsókna afar
mikilvægt. Erfðafjölbreytni er oft
lykillinn að skilningi okkar á líf-
fræðilegum eiginleikum nytjateg-
unda og viðbrögðum
þeirra við umhverf-
inu. Loks er mik-
ilvægt að minna á
menningarsögulegt og
umhverfislegt gildi
erfðaauðlinda.
Búsetulandslag, þ.e.
ummerki búsetu og
nýtingar náttúrunnar
í landslaginu, er af-
leiðing ræktunar og
beitar og er víða talið
æskilegt að viðhalda
því jafnvel þótt nýting
lands hafi breyst að einhverju
leyti. Ræktun nytjaplantna og bú-
fjár er hluti af menningarsögu
landbúnaðarsvæða og hefur gildi á
við aðra þætti sögunnar.
Í þessu ljósi er brýnt að hafa í
huga að það sem einu sinni hefur
glatast verður ekki endurheimt.
Tapið er ekki léttvægt, því horfnar
erfðaauðlindir hefðu getað skipt
sköpum um framþróun landbún-
aðar. Erfðafjölbreytni er því höf-
uðstóll sem varhugavert er að
ganga á. Brýnasta verkefnið á
heimsvísu er að varðveita erfða-
fjölbreytni eigi landbúnaður að
geta lagað sig að breyttu veð-
urfari. Einungis með því móti mun
okkur takast að sjá vaxandi fjölda
jarðarbúa fyrir mat í framtíðinni.
Við Íslendingar þurfum að axla
okkar ábyrgð engu síður en aðrir
og huga vel að okkar eigin erfða-
auðlindum. Einungis þannig get-
um við tryggt fæðuöryggi þjóð-
arinnar.
Íslenskar erfða-
auðlindir og framtíð
landbúnaðar
Eftir Áslaugu
Helgadóttur
Áslaug Helgadóttir
» Brýnt er að varð-
veita erfðafjöl-
breytni eigi landbún-
aður að geta lagað sig að
breyttu veðurfari og
tryggt fæðuöryggi til
framtíðar.
Höfundur er formaður
erfðanefndar landbúnaðarins.