Saga - 1994, Side 303

RITFREGNIR
301
sama skipulag til þess að KRFÍ tapaði frumkvæði í kvennabaráttunni um 1970.
Þá reyndist ekki rúm innan félagsins fyrir þau miklu hugmyndaumbrot sem
áttu sér stað meðal kvenna.
Það er forvitnilegt nú þegar 50 ára afrnæli lýðveldisins er nýafstaðið að skoða
hvað félagskonur í KRFÍ voru að ræða sumarið 1944 dagana eftir hátíðina
a Þingvöllum: „Fundurinn sendi frá sér margar ályktanir í réttindamálum
kvenna. Er þar að nefna ríkisborgararétt kvenna, sama rétt til allrar vinnu,
somu laun fyrir sams konar vinnu og sömu möguleika á frama í starfi og
karlar. Þá var ályktað um fæðingarhjálp úr ríkissjóði til allra kvenna, barns-
burðarleyfi og endurmat á vinnu kvenna. Fundarkonur sendu skáldkonunni
Unni Benediktsdóttur Bjarklind heillaóskir, en verðlaunaljóð hennar í tilefni
af lýðveldisstofnun „Hver á sér fegra föðurland", var á allra vörum um þær
uiundir" (bls. 212-13). Þessi baráttumál hljóma kunnuglega nú 50 árum síðar.
Þar er skemmst frá að segja að í kaflanum um tíma Laufeyjar bætir Sigríður úr
þekkingarskorti á baráttusögu íslenskra kvenna á millistríðsárunum og leiðir
^argt forvitnilegt í ljós.
Bakslag og nýir tímar
Arið 1945 dó Laufey mjög sviplega og tók þá við formennsku María Knudsen
sem gegndi því embætti í eitt ár. Þá rann upp skeið þess mikla skörungs Sig-
riöar ]. Magnússon (hún var af þeirri kynslóð sem tók upp eftirnafn eigin-
^uannsins Sigurðar Magnússonar prófessors á Vífilstöðum) sem stóð til 1964.
Sigríður hélt uppi miklum tengslum við hina alþjóðlegu kvennahreyfingu
jafnframt því sem alls konar mál voru tekin til umfjöllunar svo sem skatta-
mal hjóna, launamál kvenna, tryggingamál o.fl.
Athyglisverð er frásögnin um það hve KRFI átti greiðan aðgang að Ríkis-
utvarpinu eftir stofnun þess, en félagskonur sáu oft um fyrirlestra og dag-
skrár af ýmsu tagi, að vísu fyrir lægri greiðslur en aðrir fengu. í stríðslok tók að
era á kurr í röðum útvarpsráðsmanna sem fannst nóg komið af kvenréttinda-
°ðskap. Var mjög dregið úr dagskrárgerð kvennanna þeim til sárrar raunar.
5essi afstaða karlanna í útvarpsráði var mjög í samræmi við þær hugmyndir
Urn stöðu kvenna sem fóru sem eldur í sinu um hinn vestræna heim og fólust
1 því að konur skyldu halda sig heima, ala börn („The Baby Boom") og sinna
S|num heittelskuðu eiginmönnum með bros á vör.
Annað sem mér finnst merkilegt í umfjöllun Sigríðar um eftirstríðsárin varð-
‘*r uefndaskipan á vegum hins opinbera. Kvenréttindakonur fylgdust vel með
Peim málum sem snertu hag kvenna og fjölskyldna og þegar nefndir voru
KlPaðar til að kanna einhver mál risu þær þegar upp og heimtuðu að konur
v*ru settar í nefndirnar. Lengi vel urðu stjórnvöld við þessum réttmætu kröf-
um og má m.a. finna dæmi um nefnd þar sem konur voru helmingur nefnd-
arrnanna, en hún fjallaði um barnaverndarmál (bls. 198). Þegar líða tók á sjötta
aratuginn tók að halla undan fæti í þessum efnum og ber enn Iítt á umbótum
' sv® nefnda og ráða þar sem karlar eru allsráðandi.
tlr að Sigríður J. Magnússon lét af formennsku tóku við þrjár kennslukon-