Saga - 1994, Side 321

RITFREGNIR
319
Myndrit í þessum kafla eru líklega filmuð upp úr dönsku bókinni (bls. 101,
126) og prentgæðin slæm.
Mér finnst gott að sjá að umfjöllun um síðari heimsstyrjöld hefur verið stytt
frá eldri bókum. Meira er fjallað um stríðsglæpi en bardaga. Þar bregður fyrir
merkilegu orðasambandi, eða hvað þýðir „hálf- eða alhemaðarlegar aðgerðir"
(bls. 125)?
Mér þykir líka skrýtið að þýða „amatorprostitution" með orðinu „frístunda-
vændi" (bls. 136). Amator er ekki endilega frístundamaður, hann getur líka verið
einhver sem ekki er fagmaður, eiginlega áhugavændi sbr. áhugamennsku í
íþróttum! Fleira mætti tína til.
Orðalag verður á stundum óljóst eða hvað er átt við þegar sagt er á bls. 177
um stjórnir andsnúnar Sovétvaldinu í lok heimsstyrjaldarinnar að þar sé
„stjórn Búlgaríu að nokkru leyti undanskilin." Þetta orðalag skilur nemendur
eftir í lausu lofti sem auðvelt hefði verið að komast hjá. Þá vom Eystrasalts-
ríkin ekki (endur)innlimuð heldur hertekin við upphaf síðari styrjaldarinnar.
Það hélt ég að Danir hefðu viðurkennt! Þá get ég ekki alveg fallist á það hvem-
ig kaflinn „I skugga Stalíns" er settur fram (bls. 176-9). Sovétmenn nutu
nokkurs fylgis í þeim löndum sem þeir hersátu í lok seinna stríðsins og það
varð Sovétmönnum til framdráttar að þeir frelsuðu þau lönd sem síðar urðu
austantjalds. Þá var mönnum einnig minnisstætt að meðan kreppan reið yfir
Vesturlönd blómstraði efnahagslífið í Sovétríkjunum. Loks ber okkur að muna
að lýðræði var nær óþekkt í Austur-Evrópu og valkostir íbúanna þar ekki eins
augljósir. Gríman féll ekki af Stalín fyrr en síðar og þá var auðvelt að vera vit-
ur eftir á.
Á bls. 220-22 er ágæt umfjöllun um Belgíska Kongó eða Zaire. Það er
ánægjulegt að sjá kafað í innanríkismál þróunarlanda eins vel og gert er víða í
þessari bók. Vankantar eru þó á því það vantar kafla um heimsvaldastefnuna
fyrr í bókinni. Þá em gloppur í kaflanum um t.d. Zaire því ekki hefur verið
fjallað um framferði Belga á tímum ógnarstjórnar Belgíukóngs og nóta hans í
Kongó.
Góðan kafla má finna á bls. 240^11 sem heitir „All you need is love" og
fjallar um hippamenninguna. Þó vantar lit á opnuna sem einmitt er að finna í
upprunalegu útgáfunni. Mikið vantar lit í kápuna af Sgt. Peppers plötunni!
Á bls. 351 er talað um uppreisnina í Timisoara sem leiddi til falls Ceau-
Sescus í Rúmeníu. Á bls. 352 er myndin fræga af líkunum á torginu í Timi-
soara og þar sagt að hún sé sviðsett. En lesandinn hlýtur að spyrja sig, hvað
hafi verið sviðsett? Uppreisnin? Hinir föllnu? Svona gloppur er víðar að finna.
Þá er glettilega ágæt umfjöllun um EB, stutt að vísu. En það er ekki minnst
á EES. Þar kemur einmitt fram gallinn við að þýða án staðfæringar. Bókin
verður áfram útlend en ekki íslensk eins og hún þarf að vera.
Myndefnið er víða frábært að inntaki og leikur á tilfinningar lesandans.
Þetta er tilfinningarík sögubók og kannski er það höfuðkostur hennar að hún
er ekki hlutlaus eða geld. Ég bendi lesendum á myndir á bls. 307 af lítilli
stúlku með dúkku í fangi í rústum Beirútborgar og á bls. 283 þar sem er
^tynd af hermanni að hjálpa illa særðu bami í Víetnamstríðinu. Það er kannski