Saga - 1998, Blaðsíða 347

RITFREGNIR
345
fisksölu en þess í stað að auka fjölbreytni í útflutningi og sækja á nýja
markaði.
Aftast eru gagnleg myndrit um afurðasölu SH eftir löndum og fisktegund-
um, en ég sakna tölulegra uppiýsinga um þessi atriði og eins um rekstur
Sölumiðstöðvarinnar sjálfrar. Höfundar fyrirtækja- og atvinnugreinasögu
gefa sjaldan nægan gaum að tölulegum upplýsingum um viðfangsefni sín
eins og sjá má m.a. í Iðnsögu íslendinga.
Fyrirtækjasaga er á síðari árum að komast í tölu virðulegra undirgreina
hagsögunnar úti í heimi. Á íslandi hefur lítil rækt verið lögð við sögu fyr-
irtækja. Sú saga sem til er flokkast að heita má öll undir afmælisritasagn-
fræði, sem er pöntuð og greidd af fyrirtækjunum sem í hlut eiga, venju-
lega vegna tímamóta í sögu þeirra. Hún er því sama marki brennd og
mikið af byggðarsögu og verkalýðssögu eftir að sú síðarnefnda féll úr
tísku hjá sagnfræðingum. Slík sagnaritun hefur bæði kosti og galla en í
fyrirtækjasögunni hefur afmælisritastíllinn viljað loða við mörg verkin:
starfssagan séð í dýrðarljóma, brautryðjendurnir einstakir hæfileika-
menn, stjórnendur fyrr og síðar úrvalsmenn, erfiðleikar og sundung til
þess eins að sigrast á henni, gagnrýnendur og keppinautar óþurftarmenn
o.s.frv.
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna hefur sig yfir venjuleg afmælisrit, þótt
finna megi vægari einkenni afmælisritastflsins í öðru bindi bókarinnar.
Hún veitir einstætt yfirlit um þróun frystiiðnaðarins sem varð burðarás
sjávarútvegs eftir stríð og er því umtalsvert framlag til atvinnusögu 20.
aldarinnar. Vegna þess að þetta er brautryðjendaverk þar sem nýtt svið er
kannað með hjálp áður ónotaðra heimilda þótti mér miður að sjá ófull-
komnar tilvísanir til heimilda. Hjalti Einarsson og Ólafur Hannibalsson
vitna sárasjaldan til heimilda en það gerir Jón Hjaltason hins vegar skil-
merkilega. Krafan um almennilegar tilvísanir er ekki fræðileg smásmygli
heldur sjálfsögð krafa á hendur söguriturum, að þeir sýni lesandum
hvaðan og hvernig þeir öfluðu efnis til ritsins. Nokkrir fljótfærnislegir
hnökrar eru í texta og frágangi bókar (t.d. er aðaltitill ekki sá sami í öllum
bindum verksins), en almennt er ytri búnaður, þar á meðal glæsilegur
myndakostur, vel úr garði gerður.
Guðmundur Jónsson