Saga - 1999, Qupperneq 214

212
JENNY JOCHENS
upp móðurmál sitt og lærðu norrænu, mál sem var svo frábrugð-
ið þeirra eigin tungu að einungis næsta kynslóð gat náð full-
komnu valdi á því.
A hinn bóginn voru norrænir menn sem komu í smáum hópum
áfram um að tryggja sér vinnuafl sem þurfti til að tryggja sér hfs-
afkomu í auðu landi með vandunnin gæði. Þeir fluttu inn kelt-
neska þræla og tóku vel á móti frjálsbornum keltneskum mönn-
um, sem þeir gáfu gjarnan eða seldu land. Eigi að síður þótti þeim
sín eigin ljósa ásýnd fegurri og gátu ekki falið þau óþægindi, sem
ef til vill voru blandin ótta, sem hið dökka útlit útlendinganna olli
þeim. Því gáfu þeir þeim auðkennandi nöfn og viðurnefni sem
voru ekki sérlega lofsamleg. Þar sem einungis fáar konur fylgdu
norrænum mönnum úr Noregi voru ambáttir frá Bretlandseyjum
mikils metnar, bæði til vinnu og til kynlífsþjónustu. Framan af
höfðu frjálsbornir Keltar tilhneigingu til að umgangast hver ann-
an og vera má að keltneskir karlmenn hafi viljað giftast konum af
eigin þjóð, en ambáttir voru ekki í aðstöðu til að verjast ágangi
norrænna húsbænda. Því voru það ókunnir keltneskir þrælar og
kunnir einhleypingar úr Noregi sem hófu kynblöndunina og ólu
af sér fyrstu kynslóð innfæddra íslendinga, sem sumir höfðu
dökkt yfirbragð mæðra sinna. í næstu kynslóðum skipti þjóðern-
isuppruni litlu máli fyrir hjúskap. Aðlögunarhæfni fyrstu Kelt-
anna, og samsvarandi hæfni Norðmanna til að taka við, dró úr
vandamálum tengdum kynþáttum og þjóðerni. Hún skapaði
menningu á íslandi sem var óvenju einsleit og þjóð sem var bland-
aðri að uppruna en þjóðir annars staðar á Norðurlöndum, a.m.k.
fram á miðja 20. öld.84 Island miðalda var ólíkt smærra en Róma-
veldi og byggt færri kynþáttum. Eigi að síður er það dæmi um þa
líffræðilegu fjölbreytni Rómverja til forna sem leynist á bak við
hugmyndir Tacitusar um einsleitni germanskra ættbálka, sem
getið var í upphafi þessarar greinar.
Sverrir Jakobsson pýddi
84 Um áhrif takmarkaðrar kynblöndunar meðal Finna, sjá Sajantila o.fl-, ,Ta'
ternal and maternal DNA lineages". Ian Thomas Baldwin benti mér á þetta
rit. Enda þótt Tomasson, Iceland: The Tirst New Society, nefni þetta ekki í
greiningu sinni á íslandi sem „the first new society" fellur kynþáttahliðin
vel að kenningu hans.