Saga - 1999, Blaðsíða 283

RITFREGNIR
281
vinnslunni úr Mývatni miðað við Mývetninga sjálfa! En væntanlega
skilar hvers konar efling Húsavíkur sér vel til Mývetninga þegar sveitar-
félög Þingeyjarsýslu upp af Skjálfanda verða sameinuð í eitt. Kísilgúr-
vinnslan í Mývatnssveit átti líka þátt í því að Verkalýðsfélag Húsavíkur
ákvað árið 1966 að skilgreina starfssvæði sitt sem Húsavík og Suður-
Þingeyjarsýslu að Vaðlaheiði (III, bls. 134). Kostaði þetta átök við Iðju
á Akureyri (III, bls. 137-40) sem verður að telja heldur spaugileg nú á
tímum þegar stéttarfélög jafnt faglærðs sem ófaglærðs fólks eru að sam-
einast til að efla baráttuna.
Til að meta verkið sem heild má fara tvær leiðir, annars vegar að meta
markmiðin sem verkinu eru sett af aðstandendum þess og hins vegar að
upplýsa hvort bókin uppfyllir væntingar mínar sem lesanda. Eðlilegt er
að leggja fyrst mat á hvernig til hefur tekist samkvæmt skilgreiningum
aðstandenda verksins og rétt að taka tvö markmiðanna saman, þ.e. þau
að vera „öðruvísi" verkalýðssaga og að beita kenningum um efnið. Hið
fyrra þessara markmiða er reyndar sett fram á óskýran hátt en hlýtur
engu að síður að skoðast sem markmið. Hvað er „öðruvísi" verkalýðs-
saga? Er það lítil áhersla á persónusögu og mikil á atvinnusögu? Ekki eru
dregnar saman niðurstöður af því hvort tekist hafi að uppfylla þetta
ruarkmið. Ekki er heldur útskýrt hvaða kenningum er beitt og ekki dregn-
ar saman niðurstöður af kenningalegri umfjöllun, nema lokakafla ritsins
Se ætlað slíkt hlutverk kenningalegrar samantektar en það er ekki tekið
fram. Reyndar tel ég of stutt farið frá hefðbundinni sagnaritun til að verk-
geti talist afgerandi „öðruvísi" auk þess sem spyrja má hvort „kenn-
'ngalegri" saga hefði orðið fyrir „almenning". Ég tel þó að svo hefði ver-
’ð og að ágætlega hefði farið á því að gera grein fyrir kenningum og því
Sem áður hefur verið ritað um verkalýðssögu í sérstökum kafla. Þetta
nnsræmi markmiða og veruleika í verkinu, sem hér ræðir um, er e.t.v.
blkomið vegna þess að höfundur sjálfur setur ekki markmiðin fram,
heldur formaður ritnefndar sem þá er að lofa upp í ermi höfundar. En
misræmið er til staðar og hlýtur að teljast helsta lýtið á verkinu sem fræði-
Verki, a.m.k. ef inngangsorð mega teljast hluti verksins.
Markmiðið að vera atvinnusaga jöfnum höndum og að vera verkalýðs-
Saga telst uppfyllt. Einn meginkostur bókarinnar er sá hvað í henni
er leitast við að skilja verkalýðsbaráttu sem hluta af eðlilegri atvinnu-
°g stjórnmálaþróun. Þetta tekst vel því að lesandi getur í rauninni
hlaupið yfir kafla um verkalýðsbaráttu vilji hann fyrst og fremst kynnast
atvinnu- og framkvæmdasögu Húsavíkur. Eitt markmiðanna var að
fjalla um sögu allra verkalýðsfélaga á Húsavík. Við það er leitast.
L°ks er þess að geta að markmiðið um að rekja samskipti við atvinnurek-
er>dur telst ágætlega uppfyllt.
En hvers vænti ég af lestrinum, án tillits til skilgreindra markmiða þess?
tendur verkið undir væntingum mínum sem lesanda? - Þegar ég fæ í