Saga - 1999, Blaðsíða 309

RITFREGNIR
307
óhikað fram og til baka á tímabilinu 1702 til 1950 án skipulags í sögulegri
framvindu. Skipting kaflans er einnig óeðlileg, sumir undirkaflarnir að-
eins örfáar málsgreinar.
Fimmti kaflinn er viðamesti hluti ritsins (bls. 98-192): „Húsatal og upp-
dráttur af kaupstaðnum." Þar gengur höfundur um Húsavík árið 1974 og
segir stuttlega frá húsunum í bænum og með fylgja góðir uppdrættir. Að
mínum dómi er þetta merkasta framlag Karls til ritsins því hvað sýnir bet-
ur tilurð, vöxt og viðgang eins bæjar en húsasaga hans? Þetta er sá þáttur
sem mér finnst einmitt vanta í flestar þær byggðasögur sem gefnar hafa
verið út. En Karl vinnur ekki nægilega vel úr þessum mikla efniviði eða
setur hann öllu heldur ekki rétt fram. í stað þess að rekja sögu húsanna í
tímaröð, byrja á elstu húsunum og enda á þeim sem byggð voru árið 1974,
byrjar hann tilviljunarkennt á einni götu og heldur þaðan um bæinn
þannig að saman lenda ný hús og gömul. Fyrir vikið getur lesandinn síð-
ur séð bæinn vaxa og dafna frá því að byggð þéttist á Húsavík á seinni
hluta 19. aldar.
Þær 150 síður sem eftir eru skiptast á 13 kafla og af því má ráða að þeir
eru allir stuttir. Flestir fjalla þeir um embættismenn en líka er skrifað um
vatnsveitu, póstþjónustu, síma, Kaupfélag Þingeyinga og fleira. I kaflan-
um „Jarðir lagðar til Húsavíkur" er eins og víða annars staðar blandað
saman texta Jarðabókar Áma Magnússonar og Páls Vídalíns og texta höf-
undar Húsavíkursögu án þess að greint sé þar á milli nema með óglögg-
um hætti. Kaflinn byrjar á texta úr Jarðabók án þess að það komi fram og
eftir langa jarðarlýsingu segir: „Þannig hljóðar lýsing jarðabókar um
Kaldbak nokkurn veginn orðrétt." Á sumum öðrum stöðum eru beinar
tilvitnanir aðgreindar með tilvitnunarmerkjum og á einum stað með inn-
drætti (bls. 297-98). Höfundur er í þessum kafla sem víðar nálægur og
minnir stöðugt á sig: „Þeim, er tekur þennan þátt um Kaldbak saman
(K.Kr.)..." Kaflinn er gloppótt ábúendaskrá jarðanna, mest efni frá 19. öld
sem auðvitað hefði átt að vera komið á undan síðustu þremur köflum. Er
þetta ágætt dæmi um hvað ritið skortir skipulag og eðlileg efnistök.
I kaflanum um hreppsnefndarmenn og bæjarstjórnarmenn lætur höf-
undur sér ekki nægja að geta þeirra sem þessum stöðum gegndu heldur
fá þeir allir einkunnagjöf, umsagnir um hæfileika og getu.
Kaflinn „Læknar á Húsavík" er enn eitt dæmið um sérkennileg efnistök
ritsins. Þar er ekkert fjallað um þróun heilsugæslunnar, aðeins rakin ævi-
atriði læknanna. Um sjúkrahús og heilsugæslu er aftur á móti fjallað í
öðru bindi og þá aftur um suma læknana.
Kaupfélagskaflinn er skemmtilegur og áhugaverður enda Karl þar í
essinu sínu sem fyrrverandi kaupfélagsstjóri KÞ, og rómantísk sýn hans á
störf frumherjanna spillir ekkert fyrir. Mest lætur höfundur texta úr eldri
bókum tala fyrir sig en hér hefur honum tekist vel að skeyta saman.
Lokakafli ritsins heitir „Fundafélag Húsvíkinga". Hann er eins og síð-