Morgunblaðið - 05.12.2009, Blaðsíða 42

42 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 2009
GÓÐUR samningur
Reykjanesbæjar um
kaupum á meirihluta í
HS veitum og sölu
þriðjungshlutar í HS
orku er nú í höfn en
með þessum samn-
ingum eykst eigið fé
bæjarsjóðs úr 2.4 millj-
örðum í 11 milljarða
króna. Samhliða keypti
Reykjanesbær land og
auðlindaréttindi virkjana á Reykja-
nesi til að tryggja íbúum bæjarins
öryggi til framtíðar en fær samt sem
áður tugi milljóna króna tekjur á
hverju ári vegna arðs og leigu á
land- og jarðhitaréttindum. Þrátt
fyrir þessi kaup á HS veitum sem og
landa- og auðlindakaupum er eig-
infjárhlutfall Reykjanesbæjar komið
yfir 40% sem er með því allra besta
sem þekkist hjá stærri sveit-
arfélögum á Íslandi. Þetta eru já-
kvæðar fréttir á erfiðum tímum en
sterkur efnahagur Reykjanesbæjar
er gríðarlega mikilvægur á þessum
tímapunkti.
Á sama tíma er útlit
fyrir að verkefni meir-
hlutans síðustu árin
séu að skila sér eitt af
öðru á gríðarlega mik-
ilvægum tíma í öfl-
ugum atvinnuverk-
efnum s.s. álveri,
gagnaveri, ferðaþjón-
ustu o.s.frv. Gagnrýni á
framtíðarsýn meiri-
hlutans með uppbygg-
ingu í Helguvík og
verkefnum tengdum
Keflavíkurflugvelli, þegar góðærið
yfirgnæfði baráttuna fyrir fram-
tíðar-atvinnutækifærum, hefur snú-
ist í eitt mikilvægasta verkefni síð-
ustu áratuga sem flestallir
Suðurnesjamenn styðja nú og vilja
sjá fram ganga. Sú von hefði að engu
orðið ef markviss uppbygging síð-
ustu ára hefði ekki verið til staðar
enda hefði sú uppbygging ekki feng-
ið brautargengi á tímum kreppu og
framtíðarmöguleikarnir þá að engu
orðnir. Ný atvinnutækifæri gefa að
auki meiri tekjumöguleika en svæðið
hefur búið við hingað til en það er í
raun forsenda þess að bæjarsjóður
Reykjanesbæjar skili hagnaði af
rekstri. Reykjanesbær var árið 2008
um 900 milljónum króna undir
landsmeðaltali í skatttekjum og
stæði því mjög sterkur í rekstri ef
skatttekjur myndu aukast í átt að
meðaltali landsins. Þessi tækifæri
eru nú til staðar og vonandi mun
þeim töfum, sem bæði kreppan og
ríkisstjórn hafa valdið, linna svo að
öll þessi mikilvægu verkefni nái
fram að ganga sem allra fyrst.
Í dag er jákvætt að:
 Reykjanesbær er kominn með yf-
ir 40% eiginfjárhlutfall sem er með
því besta á Íslandi
 Reykjanesbær á meirihluta eða
66,7% í HS veitum sem og land-
svæðin undir virkjunum og auð-
lindina sjálfa
 Reykjanesbær fær tugi milljóna
króna auðlindagjald árlega frá HS
orku
 Reykjanesbær hefur meiri mögu-
leika en flest sveitarfélög á Íslandi
til að auka tekjur og atvinnustig á
næstu mánuðum. Framundan eru
nýir tímar og mikilvægara en
nokkru sinni fyrr að leggja sig fram
til að ná árangri að bættum lífskil-
yrðum. Í fallegum og góðum bæ ætti
sú vinna að vera skemmtileg og skila
góðum árangri.
Jákvæðir hlutir að
gerast í Reykjanesbæ
Eftir Steinþór
Jónsson »Reykjanesbær erkominn með yfir
40% eiginfjárhlutfall
sem er með því besta á
Íslandi.
Steinþór Jónsson
Höfundur er bæjarfulltrúi
í Reykjanesbæ.
Í VOR gerði Morg-
unblaðið rækilega grein
fyrir afstöðu manna til
fyrningar aflaheimilda,
sjá til dæmis blaðið 24.
maí. Þar var því mjög
haldið fram, að fyrning
þeirra gæti spillt af-
komu útgerðarinnar og
stofnað lánardrottnum
hennar, bönkunum, í
hættu. Nú eru ýmsir,
sem telja, að deilan um fyrningu afla-
heimilda sé deila á röngum for-
sendum; menn geti nefnilega ekki
ákvarðað hagkvæma heildarafla-
heimild með viti. Vitað er, að meðal
þeirra, sem svo telja, eru menn, sem
yfirleitt eru taldir málsmetandi, sbr.
grein eftir mig í Morgunblaðinu í júlí
2007. En í þessu efni er ekki hirt um
álit þeirra.
Hér verður athugað, hvað gæti
orðið um bankaskuldir útgerð-
arinnar, ef gagnrýnið álit svofellt gilti
vegna fiskveiða við Ísland. Fyr-
irkomulagið yrði þá þannig, að menn
sæki sjó, eins og hver telur sér hag í,
og ráði veiðarfærum sínum, svo sem
möskvastærð, en, eins og lengi hefur
verið, þarf að vera skipulag á því,
hvar hver tegund veiðiskipa sækir til
veiða. Þegar vanþrif sýnast vera í
fiskinum, eru góð aflabrögð ekki að-
eins beinn hagur einstakra útgerða,
heldur eru þau til bóta fyrir fiskstofn-
inn; þá hafa nefnilega
verið of margir ein-
staklingar í honum í
hlutfalli við næring-
arskilyrði. Þannig
batna þau. Þegar ekki
sýnast vera vanþrif,
heldur góð þrif, bendir
það til þess, að veiði
hafi verið nægilega
mikil, til að ekki hafa
orðið of margir um æt-
ið. Þá veiðir hver eins
mikið og hann sér sér
hag í, og um leið dregur
slík veiði úr hættu á, að vannæring
verði og þrif fisksins skili þá lélegum
afla.
Ef slíku fyrirkomulagi yrði komið
á, yrði engin aflaheimild skert
(fyrnd), hins vegar yrði heimildin
verðlaus. Ástæðulaust yrði fyrir út-
gerð að kaupa til sín aukna heimild,
þar sem hver sem er hefur ótak-
markaða aflaheimild ókeypis.
Útgerðarfélög hafa stofnað til
bankaskulda til kaupa á aflaheim-
ildum. Viðskipti með aflaheimildir
draga ekki endilega úr heild-
arskuldum útgerðarinnar, því að einn
selur og getur létt skuldabyrði sína,
en annar kaupir, og það kann að auka
skuldabyrði hans. Ef viðskipti með
aflaheimildir hætta, af því að þau
skila engu, verða heildarskuldir út-
gerðarinnar óbreyttar, að öðru jöfnu.
Vel að merkja, að öðru jöfnu.
Þarna verður nefnilega ekki annað
jafnt, ef marka má álit þeirra merk-
ismanna, sem ég vísa til í upphafi
greinarinnar. Með veiði, þar sem að-
eins arðsemi einstakrar útgerðar set-
ur henni hömlur, gæti veiði hér við
land náð því stigi, sem hún var á fyrir
hálfri öld, þegar hundruð breskra og
þýskra togara voru hér að veiðum,
jafnvel skammt undan landi, veiðin
gæti tvöfaldast eða þrefaldast. Vegna
verðmunar sóttu bresku togararnir
mjög í smáa fiskinn. Hugsanlegt er,
að afli þeirra í smáum fiski hafi verið
álíka mikill og allur þorskafli íslend-
inga nú. Það er merkilegt fyrir afla-
sældina.
Slík aflabrögð mundu vitaskuld
stórbæta afkomu útgerðarfyrirtækja
og gera þeim auðvelt að greiða
bankaskuldir, sem stofnað hefur ver-
ið til vegna kaupa á aflaheimildum.
Bankaskuldir útgerðarinnar
Eftir Björn
Stefánsson »Með veiði, þar sem
aðeins arðsemi ein-
stakrar útgerðar setur
henni hömlur, gæti veiði
hér við land náð því
stigi, sem hún var á fyr-
ir hálfri öld, þegar
hundruð breskra og
þýskra togara voru hér
að veiðum ...Björn S. Stefánsson
Höfundur er dr. scient.
ÞANN 9. nóvember
var í Kastljósþætti
Ríkissjónvarpsins
kynntur til sögunnar
„heimsþekktur“ hrá-
fæðimeistari að nafni
David Wolfe. Það eitt
og sér væri ekki í frá-
sögur færandi nema
fyrir þá sök að í þætt-
inum var hann titlaður
næringarfræðingur.
Titillinn gefur viðkomandi vægi sem
sérfræðingur á sviði almennrar
næringar mannsins. Almenningur
getur þá treyst að upplýsingarnar
séu þar með frá manni sem hafi við-
urkennda háskólamenntun í faginu.
Þess má geta að hráfæðikenningin
gengur meðal annars út á það að
eingöngu er neytt jurtafæðis og
ekki má hita matinn yfir ca. 48
gráður á celsíus því of mikil hitun á
að leiða til eyðileggingar ensíma
(próteina).
Hráfæðikenningin tengist hefð-
bundinni næringarfræði á engan
hátt og David Wolfe hefur ekki
hlotið næringargráðu hjá neinum
háskóla sem viðurkenndur er af
menntamálaráðuneyti nokkurs
lands. Í upplýsingum sem grein-
arhöfundar hafa undir höndum og
fengust hjá ritstjóra Kastljóss kem-
ur fram að David Wolfe sé með
meistaragráðu í næringarfræði og
þar að auki prófessor í sömu fræð-
um. Þegar hinir svonefndu skólar
eru athugaðir kemur í ljós að ekki
er um raunverulega háskóla að
ræða heldur „stofnanir“ sem gera
út á „óhefðbundnar mennt-
unarleiðir“.
Öfgaboðskapur í mataræði og
næringu er ekki nýr af nálinni og
því miður bendir flest til þess að lít-
ið lát verði þar á í framtíðinni og má
sjá þess víða merki í þjóðfélaginu
um þessar mundir. Sem dæmi má
nefna að áróður gagnvart neyslu
fæðubótarefna hefur aldrei verið
meiri. Enda kappkosta seljendur að
telja fólki trú um að neysla verk-
smiðjuunninna fæðubótarefna hafi
ótvíræðan lækningamátt þrátt fyrir
staðreyndir um annað. Enn aðrir
flykkjast í svo kallaða dítoxmeðferð
þar sem meðferðin felst ekki síst í
svelti og ristilskolun og á víst að
lækna allflesta heilsutengda kvilla,
bæði andlega sem líkamlega.
Því miður eru heilsuöfgar sem
þessar farnar að bitna á þeim sem
síst skyldi, sem eru börnin okkar.
Þau fá gjarnan að heyra að margt
af því sem er hollt og gott sé óholl-
usta hin mesta. Dæmi þar um er
sorglegt viðtal sem tekið var við
starfsmann leikskóla sem greindi
frá því að þar á bæ væri búið að
setja ný „piparkökulög“ þar sem
ákveðið hefði verið að í stað „venju-
legs“ hveitis hefði verið ákveðið að
notast við spelti, í stað sykurs hrá-
sykur og í staðinn fyrir mjólk soja-
mjólk. En reyndin er sú að spelti er
ekki hollara öðru hveiti, hrásykur
gefur reyndar örlítið af næring-
arefnum sem ekki er að finna í hvít-
um sykri en í svo litlum mæli að
þau leggja sama og ekkert til nær-
ingargildis fæðunnar og mjólkin
okkar er á margan hátt næring-
arríkari en sojamjólkin (enda
baunaseyði). Höfum einnig hugfast
að þrátt fyrir allt hafa Íslendingar
dafnað vel á íslenskum mat og geta
átt von á langri ævi og því fáránlegt
að halda hollri fæðu, eins og mjólk,
frá börnum.
Það er trú okkar sem þessar lín-
ur rita að öfgakenndur heilsuboð-
skapur ýti undir átröskun. Ábyrgð
fjölmiðla er mikil þegar kemur að
því að miðla fréttum og boðskap til
almennings. Það er því mjög mik-
ilvægt þegar einstaklingar eru
kynntir til leiks sem boðberar
heilsu og heilbrigði að réttar upp-
lýsingar komi fram um viðkomandi.
Þar sem David Wolfe er svo sann-
arlega ekki næringarfræðingur að
mennt teljum við að ekki sé til of
mikils ætlast að ritstjóri Kastljóss
leiðrétti þá rangfærslu.
Næringarfræði á
villigötum?
Eftir Ólaf Gunnar
Sæmundsson og
Ólaf Sigurðsson
Ólafur
Sigurðsson
» Öfgaboðskapur í
mataræði og nær-
ingu er ekki nýr af nál-
inni og því miður bendir
flest til þess að lítið lát
verði þar á í framtíðinni
og má sjá þess víða
merki í þjóðfélaginu um
þessar mundir.
Ólafur Sigurðsson
matvælafræðingur, B.Sc. -
Ólafur G. Sæmundsson
næringarfræðingur, M.Sc
Ólafur Gunnar
Sæmundsson
Stórfréttir
í tölvupósti
Reykjavík
Sími 588 9090
Síðumúla 21 • 108 Reykjavík
www.eignamidlun.is
Sverrir Kristinsson, lögg. fasteignasali
Hesthús við borgarmörkin
Stórt og gott 177,7 fm hesthús. Húsið skiptist í hlöðu með stórum dyrum,
anddyri, geymslu undir reiðtygi, spónageymslu, bása fyrir 24-26 hross,
kaffistofu, eldhús, salerni, búningsherbergi og skrifstofu. Stórt hestagerði.
Húsið er staðsett við Hólmsheiði (tryppadalur - b-gata nr. 18). Verið er að
leggja hitaveitu á svæðinu. Í húsinu er kalt vatn og rafmagn. Húsið lítur vel
út og er m.a. nýmálað að innan að hluta til. V. 21,5 m. 5214
Allar nánari uppl. veitir Magnús Geir Pálsson í síma 892-3686.
Reykjavík
Sími 588 9090
Síðumúla 21 • 108 Reykjavík
www.eignamidlun.is
Sverrir Kristinsson, lögg. fasteignasali
Einbýlishús í Þingholtunum
Vorum að fá til sölu eitt af þessum eftirsóttu funkis einbýlishúsum. Húsið
stendur á góðum stað við Sjafnargötu og er um 384 fm og skiptist þannig:
Aðalhæð: Stórar saml. stofur og borðstofa, eldhús, hol og snyrting.
2. hæð: 4-5 herbergi og bað. Í kjallara eru 2 herbergi, eldhús, snyrting,
þvottaherbergi, geymslur o.fl. Möguleiki á íbúð. Á efstu hæð (3. hæð) er
turnherbergi (bókaherbergi). Bílskúr. Stór lóð til suðurs. Húsið er teiknað
af Þorláki Ófeigssyni fyrir hinn kunna stjórnmála- og athafnamann,
Héðin Valdimarsson og byggt árið 1930. V. 89,0 m. 5218
Allar nánari uppl. veitir Hilmar Þór Hafsteinsson í síma 824-9098.