SunnudagsMogginn - 09.05.2010, Side 11

9. maí 2010 11
M
æðradagurinn er haldinn hátíðlegur víða um
heim. Börn á öllum aldri gefa blóm, búa til
morgunmat handa mömmu eða hringja heim.
Alveg eins og það á að vera. Á ferðalögum
mínum um allan heim hef ég sannfærst æ meir um það, að það
eru mæðurnar sem halda fjölskyldum saman, og raunar heilu
samfélögunum. Konur eru lím samfélagsins og hreyfiafl
heimsins. Engu að síður bregst heimurinn mæðrum allt of oft.
En þótt haldið sé upp á mæðradaginn er það því miður svo,
að margar konur hafa fyllstu ástæðu til að óttast afleiðingar
þess að verða móðir.
Sú var raunin með Leonora Pocaterrazas, tuttugu og eins
árs gamla konu sem lést af barnsförum nýlega í fjallaþorpinu
Columpapa Grande í Bólivíu, frá eiginmanni og þremur börn-
um.
Eða hin tvítuga Sarah Omega, en barn hennar fæddist and-
vana á sjúkrahúsi í Keníu. Hún lifði af alvarlega sár og var
staðráðin í því að láta að sér kveða til þess að aðrar konur
þyrftu ekki að þola sömu eldraun. „Líf mitt missti tilgang
sinn,“ sagði hún við bandaríska þingmenn árið 2008. Frásögn
hennar skipti verulegu máli þegar Bandaríkjaþing samþykkti
aukin framlög af þróunarfé til að bæta heilsufar mæðra í
heiminum.
Þetta eru aðeins tvær sögur innan um þær hrikalegu tölur
sem Mannfjöldastofnun Sameinuðu þjóðanna (United Na-
tions’ Population Fund) birtir á hverju ári. Þær tölur sýna að
ginnungagap er á milli ríkra landa og fátækra þegar heilsa
mæðra er annars vegar. Sameinuðu þjóðirnar eru staðráðnar í
að brúa þetta bil.
Þegar kona deyr af barnsförum í ríkum löndum, er gengið
út frá því sem vísu að eitthvað hafi farið úrskeiðis. Í þróun-
arríkjum er það hins vegar talið gangur lífsins að kona lifi ekki
af fæðingu barns. Í sumum löndum deyr áttunda hver kona
við að fæða barn. Þungun og fæðing eru helsta dánarorsakir
stúlkna á aldrinum 15 til 19 ára í heiminum.
Í fátækum ríkjum verða ófrískar konur oft að sjá alveg um
sig sjálfar; þar er engri heilsugæslu til að dreifa og þær eiga
ekki í neitt skjól að leita. Þær eiga oft í vandræðum með að
næra sig sómasamlega og vinna langan vinnudag í verk-
smiðjum eða úti á ökrum, þar til þær eru komnar á steypirinn.
Þær fæða oftast heima, og njóta í mesta lagi aðstoðar ófag-
lærðrar ljósmóður.
Ég fæddist sjálfur í heimahúsi í litlu þorpi úti í sveit í Kóreu.
Ein af æskuminningum mínum er að hafa spurt móður mina
hvers vegna konur sem voru í þann veginn að fara að fæða
barn störðu á skóna sína.
Móðir mín svaraði því til að konurnar veltu því fyrir sér
hvort þær myndu nokkru sinni klæðast þessum skóm á ný.
Konur vissu að þær voru hreinlega í lífshættu við að fæða
barn. Sem dæmi má nefna að fyrir aðeins hundrað árum var
hundrað sinnum meiri hætta á að kona létist af barnsförum en
í dag.
Við vitum hvernig hægt er að bjarga lífi mæðra. Einfaldar
blóðprufur, mæðraskoðun og lágmarkshjálp fagfólks við fæð-
ingu skiptir sköpum. Ef bætt er við einföldum fúkkalyfjum,
blóðgjöf og öruggum aðstæðum, eru verðandi mæður nánast
ekki lengur í neinni lífshættu.
Nýlegar tölur sýna að framþróun hefur orðið í heiminum.
En það er enn langt í land. Á hverju ári deyja hundruð þús-
unda kvenna af barnsförum; 99% þeirra í þróunarríkjum.
Af þessum sökum hef ég sem framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna talað máli mæðra og ófrískra kvenna við hvert tæki-
færi. Í síðasta mánuði hleyptu Sameinuðu þjóðirnar af stokk-
unum aðgerðaáætlun í samvinnu við ríkisstjórnir, fyrirtæki,
sjóði og frjáls félagasamtök til að vinna þessu máli lið. Ég
treysti á stuðning almennra borgara um allan heim til að
vinna bug á þessum hneykslanlega vanda sem þagað er um
þunnu hjóði.
Engin kona ætti að gjalda fyrir það með lífi sínu að gefa líf.
Við skulum heiðra mæður um allan heima á mæðradaginn
með því að heita því að það verði hættulaust að verða móðir.
Höfundur er framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Höfundarréttur: Project Syndicate, 2010.
Að lifa af
að verða
móðir
Í sumum löndum deyr áttunda hver
kona við að fæða barn. Þungun og fæð-
ing eru helstu dánarorsakir stúlkna á
aldrinum 15 til 19 ára í heiminum.
Ban Ki-moon REUTERS
Ljósmóðirin Maria Medina
hjálpar Jenny Guzman að
fæða annað barn sitt, Kalel,
í Lima í Perú í vikunni.
VITA er í eigu Icelandair Group.
VITA er lífið
VITA | Skútuvogi 13a | Sími 570 4444GROUP
EVRÓPURÚTUR 2010
Aukaferðir til Kemer í Tyrklandi
Kemer er fallegur 20 þúsund manna strandbær, 40 km vestur af Antalyu í Asíuhluta Tyrklands. Bærinn
liggur sunnarlega við Miðjarðarhafið og Taurusarfjöllin, yfir 3.000 metra há, skýla einstakri náttúrufegurð
svæðisins fyrir köldum vindum sem leika um Miðjarðarhafið á þessum árstíma. Búast má við milli 20 og 25
stiga hita í ferðinni.
Hótelið Viking Star (www.vikingturizm.com) er 5 stjörnu lúxushótel þar sem allt er innifalið. Góður matur
og drykkur allan daginn. Bæði sauna og hamam (tyrkneskt bað) eru í boði innan veggja hótelsins. Hótelið er
staðsett í miðbæ Kemer og liggur aðalgatan (verslunargatan) með fram hótelinu að smábátahöfninni og
ströndinni.
Verðlag er enn mjög gott í Tyrklandi og ber verð ferðarinnar vitni um það. Flogið verður í beinu leiguflugi.
Gott jafnvægi er á milli frítíma og skoðunarferða. Meðal skoðunarferða er heimsókn til Kappadókíu, tveggja
daga ferð og gist uppí í fjöllum. Þar voru fyrstu heimkynni kristinna manna í frumkristni. Eins verður siglt
að borginni Kekova rétt undan ströndinni, en hún sökk í sæ og er undir vernd UNESCO.
Nánari upplýsingar á VITA.is undir Einstakt líf og hjá Guðnýju eða Silju Rún
í síma 570 4444 – þær taka einnig við pöntunum.
Fararstjóri
Friðrik G. Friðriksson
16. okt.-26. okt.
255.000 kr.
+ 15.000 Vildarpunktar
26. okt.- 04. nóv.
234.000 kr.
+ 15.000 Vildarpunktar
Innifalið : Beint flug, flugvallarskattar, allur akstur og skoðunarferðir,
gisting með fullu fæði og íslensk fararstjórn (nema drykkir í skoðunarferðum).
Skráðu þig í netklúbbinn - VITA.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
V
IT
50
25
5.
20
10
16.-26. okt. og
26. okt.-4. nóv.
Gunnar Hersveinn heimspekingur komst m.a. svo að orði um heimsókn sína til Kappadókíu í Morgunblaðinu 12. apríl 2007:
„Tildrög ferðar minnar í Kappadókíu eru þau að ég hitti Friðrik G. Friðriksson fararstjóra á hóteli í Miðjarðarhafsborginni
Antalíu og fékk að slást í för með hópnum hans. Friðrik telur Kappadókíu vera eitt best varðveitta og merkilegasta
leyndarmál ferðaþjónustunnar.
Næsta dag héldum við í Göreme-þjóðgarðinn í Kappadókíu sem jafnframt er á heimsminjaskrá UNESCO. Þar er líkt og að
maður sjái inn í álfheima, sjái híbýlin sem þeir gera sér í klettum. En hér voru engir álfar á ferð heldur menn sem reistu
munka- og nunnuklaustur, kirkjur og aðrar vistarverur í klettum. Hér hafa kristnir menn tekið Jesús á orðinu og byggt
kirkju sína ekki aðeins á kletti heldur í kletta.
Í Göreme er hægt að flækjast daglangt og skoða fagurskreyttar bergkirkjur og undrast við hvert fótmál. Undrunin var
sambærileg við þá sem ég naut þegar ég skoði píramíðana í Kaíró. Vitað er að Páll postuli kom á ferðum sínum um heiminn
til Kappadókíu og stofnaði söfnuð.“
(Flogið verður í þægilegu beinu leiguflugi Icelandair)