Morgunblaðið - 28.01.2010, Blaðsíða 19

Fréttir 19ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 2010
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
YFIRVÖLD á Srí Lanka tilkynntu í
gær að Mahinda Rajapaksa, forseti
landsins, hefði verið endurkjörinn
með 57,9% atkvæða í kosningum á
þriðjudag eftir mjög harðvítuga bar-
áttu við gamlan bandamann sinn,
Sarath Fonseka, fyrrverandi yfir-
mann hersins.
Fonseka var sagður hafa fengið
40,1% atkvæðanna en hann kvaðst
ekki viðurkenna úrslitin og ætlar að
leita til dómstóla. Tugir hermanna
umkringdu hótel í Colombo þar sem
hann dvaldi með stuðningsmönnum
sínum og hann kvaðst óttast að
reynt yrði að ráða hann af dögum.
Voru nánir bandamenn
Rajapaksa forseti og Fonseka
hershöfðingi voru álitnir þjóðhetjur
eftir að stjórnarher landsins sigraði
uppreisnarhreyfingu Tamíla, LTTE,
og batt þar með enda á nær 30 ára
borgarastyrjöld sem kostaði um
80.000-100.000 manns lífið.
Forsetinn og Fonseka voru nánir
bandamenn í stríðinu en urðu erki-
óvinir eftir að hershöfðinginn ákvað
að gefa kost á sér í forsetakosning-
unum og hét því að uppræta spill-
ingu í stjórnkerfinu.
Allt að hundrað hermenn, vopn-
aðir vélbyssum, umkringdu lúxus-
hótel í Colombo þar sem Fonseka
dvaldi ásamt fleiri stjórnarand-
stöðuleiðtogum. Talsmaður hersins
sagði að hermennirnir hefðu verið
sendir þangað eftir að herinn hefði
fengið upplýsingar um að Fonseka
væri þar með um 400 menn, meðal
annars „liðhlaupa“ úr hernum.
Talsmaðurinn sagði að herliðið
væri þarna aðeins í varúðarskyni og
Fonseka gæti farið frá hótelinu hve-
nær sem hann vildi.
Fonseka sagði hins vegar við
fréttamenn að ráðamennirnir væru
að reyna að fjarlægja lífverði hans til
að hægt yrði að ráða hann af dögum.
„Þeir hegða sér eins og morðingjar,“
sagði hann. „Ég viðurkenni aldrei
þessar kjörtölur. Við ætlum að vé-
fengja þær fyrir rétti.“
Stjórn Srí Lanka hafði áður sakað
Fonseka um að hafa komið sér upp
einkaher sem skipaður væri lið-
hlaupum úr hernum. Stjórnarand-
staðan segir ekkert hæft í þeirri
ásökun.
Erkifjandi forsetans neitar
að viðurkenna úrslitin
 Óttast að reynt verði að ráða hann af dögum  Herlið umkringdi hótel hans
50 km
* Áætlaður ** Neysluverðsvísitala Colombo
Heimildir: Seðlabanki Srí Lanka, CIA World Factbook
04 05 06 07 08 09*
0
2
4
6
8
10
Hagvöxtur
%
3,5-4,5%*
04 05 06 07 08 09*
0
6
12
18
24
% (hlaupandi meðaltal á 12 mán.)
Verðbólga
Ný vísiltala (CCPI**)
5-6%*
%
Atvinnuleysi
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
04 05 06 07 08
5,2%
SRÍ LANKA
Colombo
Indlands-
haf
Jaffna
INDLAND
KOSNINGAR Á SRÍ LANKA
UPPLÝSINGAR UM LANDIÐ
Mahindra Rajapaksa, forseti Srí Lanka, var í gær sagður hafa farið með
sigur af hólmi í forsetakosningum, sem fram fóru á þriðjudag, eftir harða
baráttu við gamlan bandamann sinn, fyrrverandi yfirmann hersins.
Stærð: 65.610 ferkm
Íbúafjöldi: 21.324.791
(áætlaður, m.v. júlí sl.)
Þjóðernishópar:
Sinhalar
73,8%
Srílankskir
márar 7,2%
Indverskir
Tamílar
4,6%
Srílankskir
Tamílar 3,9%
Aðrir 10,5%
Mahinda Rajapaksa,
64 ára Sameinaða
frelsisbandalagið
Sarath Fonseka, 59 ára
Nýja lýðræðisfylkingin
Forseti frá árinu 2005 og
sóttist eftir endurkjöri
Kominn af stjórnmála-
mönnum og hefur
starfað við stjórnmál í
fjóra áratugi
Nýtur mests stuðnings
meðal Sinhala á
dreifbýlinu
Kjörinn á þing1970, var
þá yngsti þingmaðurinn
Vinnumálaráðherra 1994
Forsætisráðherra 2004
Var yfirmaður hersins
þegar hann sigraði
uppreisnarhreyfingu Tamíla,
LTTE
Margir Srí Lanka-menn
líta á hann sem þjóðhetju
vegna framgöngu hans í
stríðinu
Lifði af sprengjuárás
LTTE árið 2006
Er með dvalarleyfi í
Bandaríkjunum
Sagði af sér í fyrra til að
bjóða sig fram til forseta
ÍSLAND er í
efsta sæti á lista
þar sem löndum
er raðað eftir
frammistöðu í
umhverfismálum.
Landið fær þar
einkunnina 93,5
af 100 mögu-
legum.
Sérfræðingar
við Yale og Columbia-háskóla í
Bandaríkjunum gefa listann út á
tveggja ára fresti.
Að sögn The New York Times er
góð frammistaða Íslands einkum
rakin til þess að nánast öll orkan
sem notuð er í landinu komi frá
endurnýjanlegum orkugjöfum. Blað-
ið hefur eftir Daniel C. Esty, einum
sérfræðinganna við Yale-háskóla, að
efnahagshrunið á Íslandi kunni einn-
ig að hafa stuðlað að því að landið
kom svo vel út úr matinu.
Listinn byggist að miklu leyti á
upplýsingum sem ríkin senda sjálf
Sameinuðu þjóðunum og Alþjóða-
bankanum. M.a. er lagt mat á vernd-
un heimkynna dýra og jurta, árang-
ur í baráttunni gegn loftmengun og
skógrækt. Hægt er að lesa listann á
vefsíðu Yale: epi.yale.edu.
Ísland efst á
umhverfis-
verndarlista
Daniel C. Esty
Frammistaðan í um-
hverfismálum metin
ANDLITSMYND af Jósef Stalín
verður á flöskum nýs gosdrykkjar
sem verður settur á markað í Rúss-
landi í næsta mánuði, að sögn rúss-
neska dagblaðsins Komsomolskaja
Pravda í gær. Stalínsgosið, freyð-
andi drykkur með sítrónubragði, er
á meðal nokkurra drykkja sem
verða seldir í tilefni af 67 ára afmæli
sigurs Rússa í orrustunni um Stalín-
grad í síðari heimsstyrjöldinni.
„Ég tel að það verði eftirspurn
eftir þessum drykk,“ sagði forstjóri
fyrirtækisins Pivovar, sem fram-
leiðir drykkinn.
Stalínsgos
á markað
Mahinda Rajapaksa forseti nýtur
mikilla vinsælda meðal Sinhala á
Srí Lanka, einkum í dreifbýlinu,
þótt hann hafi verið sakaður um
spillingu og frændhygli.
Rajapaksa skipaði þrjá bræður
sína í mikilvæg embætti eftir að
hann komst til valda árið 2005.
Hann skipaði einnig Sarath Fon-
seka sem yfirmann hersins og
hampaði honum sem „besta hers-
höfðingja í heiminum“ eftir sigur
stjórnarhersins á uppreisnarhreyf-
ingu Tamíla, Tamíl-Tígrunum, í maí
á liðnu ári.
Forsetinn hefur einnig verið sak-
aður um að hafa notað opinbert fé
og stofnanir, meðal annars ríkis-
fjölmiðlana, til að tryggja sér sigur
í forsetakosningunum. Þá hefur
hann verið sakaður um að bera
ábyrgð á alvarlegum stríðs-
glæpum, m.a. árásum sem talið er
að hafi kostað um 7.000 óbreytta
borgara úr röðum Tamíla lífið síð-
ustu mánuði stríðsins.
Sakaður um spillingu og stríðsglæpi
HÆSTIRÉTTUR Bretlands hefur
úrskurðað að sérstök fyrirmæli
breska fjármálaráðuneytisins um
frystingu eigna meintra hryðju-
verkamanna séu ólögleg.
Dómarar réttarins komust að
þeirri niðurstöðu að breska ríkis-
stjórnin hefði farið út fyrir valdsvið
sitt með því að frysta eignir fimm
manna sem eru grunaðir um aðild að
hryðjuverkastarfsemi. Stjórnin
hefði átt að óska eftir samþykki
þingsins fyrir frystingarreglum
ráðuneytisins í stað þess að setja
þær sjálfkrafa.
Mennirnir fimm, sem skutu mál-
inu til hæstaréttar, hafa yfirleitt að-
eins fengið 10 pund (rúmar 2.000
krónur) á viku og þurft að fá sér-
staka heimild frá fjármálaráðuneyt-
inu til að fá peninga fyrir öðrum út-
gjöldum.
Dómstóllinn veitti stjórninni mán-
aðarfrest til að breyta lögunum
þannig að hægt yrði að frysta eign-
irnar með löglegum hætti. Þangað
til verða eignir fimmmenninganna
áfram frystar, að því er fram kemur
á fréttavef breska ríkisútvarpsins,
BBC.
Dómararnir sögðu að ef stjórnin
vildi grípa til „víðtækra aðgerða“ í
baráttunni gegn hryðjuverka-
starfsemi þyrfti hún að fá samþykki
þingsins.
Gordon Brown frysti eignir mann-
anna með tveimur tilskipunum árið
2006 þegar hann var fjármálaráð-
herra. Tilskipanirnar voru gefnar út
á grundvelli laga sem sett voru til að
koma ályktunum öryggisráðs Sam-
einuðu þjóðanna í framkvæmd. Báð-
ar tilskipanirnar urðu hluti af bresk-
um lögum án umræðu á þinginu, að
sögn fréttavefjar BBC.
Frysting Einn mannanna fimm sem
leituðu til hæstaréttar Bretlands.
Hæstiréttur Breta
úrskurðar eigna-
frystingu ólöglega
BANDARÍSKIR hermenn á Haítí björguðu þessum
manni úr rústum í höfuðborginni Port-au-Prince í
fyrrakvöld. Þeir sögðust hafa verið furðu lostnir þegar
þeir fundu manninum í rústunum og talið er að hann
hafi legið þar í tólf daga.
Maðurinn er 31 árs, var þakinn ryki, fótbrotinn og
með vessaþurð en þótti furðuvel á sig kominn miðað við
aðstæður.
Björgunarmennirnir sögðu að maðurinn hefði ekki
grafist undir rústunum í jarðskjálftanum mikla 12. jan-
úar, heldur í eftirskjálfta tveimur dögum síðar.
Ekkert lát er á eftirskjálftunum á hamfarasvæðinu.
Mikil skelfing greip um sig í tjaldbúðum fyrir heimilis-
laust fólk í höfuðborginni í gær þegar tveir snarpir
eftirskjálftar riðu yfir. Bandarískir skjálftafræðingar
spáðu áframhaldandi jarðskjálftum á svæðinu næstu
fjórar vikur.
A.m.k. 150.000 manns fórust í stóra skjálftanum.
Reuters
Bjargað eftir 12 daga bið í rústunum