Morgunblaðið - 28.01.2010, Blaðsíða 25

Umræðan 25
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 2010
– meira fyrir áskrifendur
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/S
A
L
48
08
9
11
.0
9
er borinn út með Morgunblaðinu á laugardögum og kemur þér strax í sunnudagsskap.
er fullur af nýju efni, fréttskýringum, viðtölum og pistlum og
með honum færðu hina sívinsælu Lesbók og spennandi barnablað.
Fáðu þér áskrift á mbl.is/askrift eða í síma 569 1122
Sunnudagur tvo daga í röð
ÍSLAND er komið í
hóp þeirra landa sem
veita skattaívilnanir
vegna þessara mála. Af
um 30 löndum innan
OECD hafa rúmlega
20 þeirra komið á skat-
taívilnunum vegna
rannsókna og þróunar
á einn eða annan hátt.
Markmið laganna er
„að bæta samkeppn-
isskilyrði nýsköp-
unarfyrirtækja og efla rannsóknir
og þróunarstarf, með því annars
vegar að veita nýsköpunarfyr-
irtækjum rétt til skattfrádráttar
vegna kostnaðar við nýsköp-
unarverkefni og hins vegar að hvetja
til þess að menn og lögaðilar fjár-
festi í þeim að uppfylltum tilteknum
skilyrðum“. Í lögunum er gerður
greinarmunur á skattfrádrætti ann-
arsvegar og skattafslætti hinsvegar.
Skattfrádráttur er frádráttur frá
álögðum tekjuskatti eða endur-
greiðsla á honum á meðan skattaf-
sláttur er frádráttur frá tekjuskatts-
stofni vegna hlutabréfakaupa í
nýsköpunarfyrirtæki. Hugmyndin
að skattfrádrætti er að einhverju
leyti byggð á reynslu Norðmanna.
Þeir gera ráð fyrir að fyrirtæki sem
leggja fé til rannsókna og þróunar
fái ákveðna endurgreiðslu af tekju-
skatti. Hafi fyrirtækið hinsvegar
ekki greitt slíkan skatt fær það samt
sem áður greitt úr ríkissjóði sam-
svarandi hlutfall. Slíkt kerfi mis-
munar fyrirtækjum minna en flest
önnur kerfi, þar sem fyrirtæki sem
uppfyllir skilyrði laganna getur
reiknað með að fá greidda ákveðna
upphæð úr ríkissjóði. Fyrst er því
lækkaður skattur með frádrættinum
og ef hann er greiddur upp með
þessu er restin greidd
út til fyrirtækisins.
Lögin heimila því öllum
sem sannarlega stunda
rannsóknir og þróun að
fá skattafrádrátt. Þetta
er því fremur jákvætt
kerfi fyrir nýsköp-
unarfyrirtæki sem
stunda rannsóknir og
þróun. Nýsamþykkt
lög eru byggð á sömu
stoðum; ef frádráttur
er hærri en álagður
tekjuskattur skal
greiða mismuninn til
nýsköpunarfyrirtækisins. Til að fyr-
irtæki geti fengið skattfrádrátt þarf
að leita staðfestingar Rannsókn-
armiðstöðvar Íslands, Rannís, á því
að fyrirtækið sé nýsköpunarfyr-
irtæki í skilningi laganna. Fyrirtæki
þurfa að vinna að verkefnum sem
auka virði vöru eða þjónustu og að
hafa lagt fram viðskiptaáætlun. Ný-
sköpunarfyrirtæki þurfa að hafa lagt
5 til 50 milljónir króna til rannsókna
og þróunar á viðmiðunarárinu. Þó
má hækka hámarkið í 75 milljónir ef
um er að ræða aðkeypta þjónustu
frá viðurkenndum aðila. Heimilt er
að veita skattafrádrátt að upphæð
15% af viðurkenndum útgjöldum
miðað við ofangreinda upphæð. Ný-
sköpunarfyrirtæki þurfa að sýna
fram á að verkaferlar séu vel skil-
greindir og hæfi starfsfólks. Fyr-
irtæki sem hyggjast sækja um
skattafrádrátt eða skilgreiningu
sem nýsköpunarfyrirtæki þurfa að
halda rannsóknar- og þróunarkostn-
aði aðskildum í bókhaldi sínu. Þar
sem árið 2010 er fyrsta rekstrarárið
sem lögin taka til er mikilvægt að
huga að bókhaldsmálum strax í upp-
hafi árs.
Til að fyrirtæki eða einstaklingar
geti fengið skattafslátt vegna fjár-
festingar í nýsköpunarfyrirtæki þarf
einnig að leita staðfestingar Rannís
um að um sé að ræða nýsköp-
unarfyrirtæki. Skilyrði er að rann-
sóknar- og þróunarkostnaður und-
anfarin tvö ár af þremur næst á
undan hafi verið meira en 1,5% af
veltu eða að minnsta kosti 40 millj-
ónum króna hafi verið varið í þennan
málaflokk. Einnig þarf að gera grein
fyrir því að fyrirtækið hafi skil-
greinda ferla og hæft starfsfólk til að
sinna þessum málum. Að auki þarf
hluthafafundur að ákvarða hluta-
fjáraukningu og upplýsingagjöf til
fjárfesta þarf að vera tryggð. Sá að-
ili sem fjárfestir í nýsköpunarfyr-
irtæki sem fengið hefur staðfestingu
Rannís getur dregið andvirði
keyptra hlutabréfa frá skatti, með
ákveðnum takmörkunum þó. Ný-
sköpunarfyrirtæki sem óskað er
skattaafsláttar vegna fjárfestingar í
þarf ekki endilega að vera staðsett á
Íslandi. Hægt er að fara fram á
skattaafslátt vegna fjárfestingar í
fyrirtækjum á EES-svæðinu, í öllum
EFTA-löndum og í Færeyjum. Við-
komandi nýsköpunarfyrirtæki skal
þó hafa staðfestingu stofnunar sem
er sambærileg Rannís. Íslensk
stjórnvöld hafa sýnt skilning á mál-
efnum rannsókna og þróunar á síð-
ustu árum. Þetta hefur m.a. leitt til
þess að íslensk fyrirtæki eru fram-
arlega í samanburði við önnur lönd
hvað varðar nýsköpunarvirkni. Ís-
lensk stjórnvöld hafa aukið framlög
til sjóða sem styðja við rannsóknir
og þróunarstarf, verulega á síðari
árum. Skattaívilnun er leið rík-
isvaldsins til að lækka kostnað fyr-
irtækja við nýsköpun. Þá hafa mörg
ríki einnig beitt opinberum inn-
kaupum við nýsköpun (public proc-
urement). Þessi leið er vel til þess
fallin að styðja við nýsköpun þar
sem opinberir aðilar beina kaupum á
nýjungum til þekkingarfyrirtækja
og taka einnig beinan þátt í þróun
nýrra lausna. Dæmi um þetta er
þegar hið opinbera þarf sérstakar
lausnir á tilteknu sviði og leitar til
fyrirtækis um að þróa lausn. Op-
inberi aðilinn leggur fram fé og ráð-
gjöf um viðkomandi lausn á meðan
fyrirtækið leggur fram aðstöðu og
færni starfsmanna og margt fleira.
Með þessu er kaupandinn að koma
að nýsköpun mun fyrr en áður og
getur með því komið í veg fyrir
óþarfa tafir á verkefnum. Íslenskt
stuðningskerfi nýtir sér því þrjár
leiðir; framlög úr sjóðum, skattaí-
vilnanir og opinber innkaup við ný-
sköpun.
Skattalækkun vegna rannsókna og þróunar
Eftir Þorvald
Finnbjörnsson » Í desember síðast-
liðnum samþykkti
Alþingi lög um skattaí-
vilnanir til nýsköp-
unarfyrirtækja sem
stunda rannsókna- og
þróunarstarf.
Þorvaldur
Finnbjörnsson
Höfundur er sviðsstjóri
á greiningarsviði Rannís.
Dæmi um skattafrádrátt í milljónum
Fyrirtæki A Fyrirtæki
B
Fyrirtæki
C
Kostn. v. rannsóknir og þróun 10 10 10
Álagður tekjuskattur 0 1 2
15% skattafrádráttur 1,5 1,5 1,5
Tekjuskattur til greiðslu 0 0 0,5
Útgreiddur frádráttur 1,5 0,5 0
Í dæminu hér fá fyrirtæki A og B greiðslu frá ríkissjóði á meðan
fyrirtæki C fær eingöngu lækkun á álögðum tekjuskatti.
MORGUNBLAÐIÐ birtir alla
útgáfudaga aðsendar umræðu-
greinar frá lesendum. Blaðið áskil-
ur sér rétt til að hafna greinum,
stytta texta í samráði við höfunda
og ákveða hvort grein birtist í um-
ræðunni, í bréfum til blaðsins eða á
vefnum mbl.is. Blaðið birtir ekki
greinar, sem eru skrifaðar fyrst og
fremst til að kynna starfsemi ein-
stakra stofnana, fyrirtækja eða
samtaka eða til að kynna viðburði,
svo sem fundi og ráðstefnur.
Þeir sem þurfa að senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðs-
ins. Formið er undir liðnum
„Senda inn efni“ ofarlega á forsíðu
mbl.is. Einnig er hægt að slá inn
slóðina www.mbl.is/sendagrein.
Ekki er lengur tekið við greinum
sem sendar eru í tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið er not-
að þarf notandinn að nýskrá sig
inn í kerfið, en næst þegar kerfið
er notað er nóg að slá inn netfang
og lykilorð og er þá notandasvæðið
virkt.
Móttaka aðsendra greina