Morgunblaðið - 06.03.2010, Qupperneq 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. MARS 2010
Hvar annarsstaðar íveröld-
inni ætli það ger-
ist að lögum sam-
kvæmt sé haldin
almenn atkvæða-
greiðsla meðal þjóðarinnar og
leiðtogar ríkisstjórnarinnar
lýsi því yfir að þeir ætli ekki
að mæta á kjörstað? Og ekki
nóg með að leiðtogarnir ætli
ekki að mæta á kjörstað, þeir
gera allt sem þeir geta til að
draga úr þátttöku.
Þau Jóhanna Sigurð-
ardóttir, forsætisráðherra og
formaður Samfylkingarinnar,
og Steingrímur J. Sigfússon,
fjármálaráðherra og formað-
ur Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, hafa í að-
draganda þeirrar atkvæða-
greiðslu sem fram fer í dag
komið fram með algerlega
óviðunandi hætti. Alveg fram
á síðustu stundu héldu þau
því opnu og reyndu að ná því
fram að hætt yrði við kosn-
inguna. Þessu til viðbótar var
kynning á kosningunni í al-
geru lágmarki þannig að fólki
var gert eins erfitt fyrir og
kostur var að nýta atkvæð-
isréttinn.
Í gær hafa þau Jóhanna og
Steingrímur líklega farið að
átta sig á að þau hafa ofboðið
þjóðinni með framgöngu
sinni. Þau hafa sennilega séð
að fólk kynni ekki að meta
hvernig þau hafa reynt að
spilla atkvæðagreiðslunni og
þar með að veikja stöðu Ís-
lands gagnvart Bretum og
Hollendingum. Steingrímur
hefur skynjað að fólk er ósátt
við að hann hefur
ítrekað farið gegn
þeim ráðum sem
hann hefur fengið
frá fjölda manna,
þar með talið inn-
an úr samn-
inganefnd Íslands frá Lund-
únum, um að stjórnvöld hætti
að gera lítið úr þjóðarat-
kvæðagreiðslunni. Í gær hef-
ur Steingrímur áttað sig á að
fólk kann ekki að meta að
hann skuli hafa unnið leynt og
ljóst gegn hagsmunum Ís-
lands og það hlýtur að vera
skýringin á því að þá fór hann
að dylgja um að innan samn-
inganefndar Íslands hefði
verið unnið gegn því að samn-
ingar næðust.
Steingrímur hefur ekki
komið fram af stórmennsku í
því að leysa Icesave-málið og
við því var ef til vill ekki að
búast. Að hann skuli ofan á
eigin skemmdarverka-
starfsemi reyna að koma sök
á samninganefndarmenn Ís-
lands er þó nokkuð sem jafn-
vel hann hlýtur að sjá að er of
langt gengið.
Íslendingar sitja í bili uppi
með ríkisstjórn þeirra Jó-
hönnu Sigurðardóttur og
Steingríms J. Sigfússonar og
líða fyrir það á hverjum degi.
Við því er fátt að gera á með-
an þau njóta stuðnings þing-
flokka sinna. Í dag eiga Ís-
lendingar þess þó kost að
hafna hluta af þeirri ógæfu
sem Jóhanna og Steingrímur
vilja kalla yfir þjóðina. Tæki-
færi sem þetta kemur ekki oft
og enginn skyldi láta það
fram hjá sér fara.
Hvar annars staðar
neita leiðtogar rík-
isstjórnar að mæta
á kjörstað?}
Einstakt tækifæri
Það vinnur eng-inn sitt
dauðastríð,“ sagði
skáldið. Vissu
fleiri en þögðu þó.
Reyndar hélt ís-
lenskt skáld í vesturheimi því
fram að sannast hefði á hon-
um sjálfum og Lasarusi að líf-
ið væri sterkara en dauðinn.
Því hefur verið trúað að
undanförnu að hinn breski
Brown, sá sem ónotast hefur
út í Íslendinga, væri fyrir
löngu pólitískt dauður og væri
á endalausum flótta undan út-
fararstjóranum og dánarvott-
orðinu. Seinast bárust um það
fréttir að hann kæmi síst bet-
ur fram við starfsmenn sína í
Númer 10 en við Íslendinga,
tuddaðist á þeim og tæki á
taugum. Þetta virtust ekki
hjálplegar fréttir. En þá brá
svo við að fylgi flokksins hans
tók kipp upp á við. Virtust
menn skyndilega
kunna betur að
meta skaphundinn
en hinn snotra, ef
ekki sykurhúðaða
andstæðing hans.
En fréttaskýrendur segja að
fylgisbreytingin hafi ekkert
með fautahátt forsætisráð-
herrans að gera. Kjósendum
hafi loks orðið ljóst að Íhalds-
flokkurinn hefði ætlað sér að
sigla til valda á þeim vindi
einum sem óvinsældir Browns
blésu í segl hans. Ekkert væri
fram komið fyrir hvað sá
flokkur stæði. „Við erum ekki
Brown“ væri slagorð sem
dygði íhaldsmönnum ekki
lengur. Sé þetta svo geta aðrir
dregið af því lærdóm. Óvin-
sældir andstæðinga geta
vissulega stundum einar sér
tryggt sigur. Síðustu kosn-
ingar sanna það. En það er
ekki öruggt.
Óvinsælir andstæð-
ingar tryggja ekki
endilega sigur}
Pólitískt dauðastríð má vinna
S
íðast þegar ég safnaði yfirvar-
arskeggi hló Sigurður Sveinsson
hærra en ég hafði heyrt lengi. Var
sú örvhenta stórskytta þó þekkt
fyrir bæði háar og langar hlát-
urrokur þannig að stundin var býsna vand-
ræðaleg fyrir unglegan (og laglegan) blaða-
mann.
Þetta var á hótelherbergi í París snemma árs
1989; annaðhvort að morgni dagsins þegar Ís-
land varð heimsmeistari í handbolta eða daginn
áður. B-heimsmeistari reyndar, svo öllu sé rétt
til haga haldið. En skeggið var ekki B; það var
A-skegg. Eða svo fannst mér, þar til Siggi fór
að hlæja.
Ég leyfði mér sem sagt að kalla bjánalegu
röndina ofan efri vararinnar skegg. Söfnunin
kom ekki til af góðu. Eða jú, hún kom einmitt til
af góðu. Ísland tapaði fyrir Rúmeníu í borginni Cherbourg
við Ermarsund í riðlakeppninni snemma móts og ég hét
því að fjarlæga ekki lóna, hvorki að hluta né öllu leyti, af
efri vörinni fyrr en liðið yrði lagt að velli á ný eða stæði á
efsta þrepi með gullið.
Hver sigurinn af öðrum vannst, fyrst í Cherbourg, síðan
í Strasbourg og bros íslenska hópsins stækkaði í réttu hlut-
falli við aukinn ófríðleika minn. En hvað gerir maður ekki
fyrir landið sitt? Hárrétt; allt nema setja það á hausinn.
Við – ég segi við vegna þess mér fannst ég auðvitað orð-
inn einn af liðsmönnunum eftir að hafa fórnað mér svona
fyrir málstaðinn; við sigruðum Pólverja með glæsibrag í
úrslitaleiknum í Parísarborg. Það var einn
flottasti sigur landsliðsins lengi, hálf þjóðin eða
svo skrapp í dagsferð til Frans til þess að fylgj-
ast með leiknum og hlæja að mér og hvort
tveggja var sérlega vel heppnað.
Strákarnir okkar komu heim á Frón degi
síðar sem hetjur og Bogdan þjálfari fékk fálka-
orðuna nokkrum dögum síðar. Ég rakaði mig
en það fór ekki hátt. Töluvert var reyndar
fagnað á heimilinu en það var allt og sumt.
Sá hávaði rifjaðist upp fyrir mér í fyrradag
þegar ég staulaðist fram af baðherberginu eft-
ir morgunverkin. Dæturnar á leið í skólann,
konan í vinnuna og ég aftur á leið undir sæng
þegar mér fannst þær hljóta að hafa séð geit-
ung. Öskrin voru þannig en ég áttaði mig fljót-
lega á því að þeir eru ekki í þessum heimshluta
á þessum árstíma. Rotta? Ljón? Þegar þær
bentu allar á mig og grettu sig áttaði ég mig hvers kyns
var. Þeim líkaði ekki Clark Gable-röndin sem ég var nýbú-
inn að móta á Sigurðar-reitnum.
Maður safnar ekki skeggi nema spari, a.m.k. ekki á efri
vörina. Annaðhvort þegar gull er í húfi eða safna á pen-
ingum í þágu góðs málstaðar og nú á að hjálpa Krabba-
meinsfélaginu. Þess vegna verður mottan á sínum stað út
mánuðinn. Ég er ekki viss um að konurnar verði það, en
vona það besta. Röndin fer ekki (nema mér verði skipað að
fjarlægja hana). Áhugasamir um óhljóðin á baðherberginu
geta ýtt hér til að hlusta. Ljósmynd er hér. Vonandi klikk-
ar ekki Facebook. skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Að safna skeggi eða ekki-skeggi
Lögin skýr og ekki
eftir neinu að bíða
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
Ú
tgerðarmenn knýja á
um að fyrirkomulag
makrílveiða verði
ákveðið sem fyrst.
Þeir telja það nauð-
synlegt svo hægt sé að skipuleggja
veiðarnar og undirbúa vinnsluna, sem
kalli á fjárfestingar til að auka verð-
mæti. Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, segir að lögum
samkvæmt eigi að úthluta makrílnum
á skip og því sé ekki eftir neinu að
bíða.
Í fyrrasumar var ákveðið að hafa
sóknarmark á veiðunum og gafst það
illa að mati útvegsmanna. Jón
Bjarnason sjávarútvegsráðherra
sagði nýlega að stýring yrði á veið-
unum í sumar en varanlegu aflamarki
yrði ekki úthlutað. Friðrik segir að
ráðherra verði að fara að lögum varð-
andi stjórn markrílveiðanna og að
ákvæði séu skýr um það hvernig haga
beri veiðum úr stofni eins og makríln-
um.
Fram hefur komið að meginþung-
inn í veiðunum hafi verið of snemma
síðasta sumar. Það hafi haft í för með
sér að minna hafi verið unnið af bæði
makríl og norsk-íslenskri síld. Verð-
mæti hafi líka farið forgörðum með
því að veiða mánuði of snemma í
bræðslu.
Veiðireynsla mikilvæg
Lög nr. 151/1996 um fiskveiðar ut-
an lögsögu Íslands eru talin eiga við
um makrílveiðar, þó svo að makríllinn
veiðist að langmestu leyti innan ís-
lenskrar lögsögu. Mismunandi
ákvæði gilda eftir því hvort veiði-
reynsla er samfelld, í skilningi lag-
anna, úr viðkomandi stofni eða ekki.
Veiðireynsla íslenskra skipa á makríl
telst ekki samfelld þar sem skilyrði
um tímalengd veiða hefur ekki verið
náð.
Þegar ekki er fyrir hendi samfelld
veiðireynsla úr stofni skal ráðherra
ákveða aflahlutdeild einstakra skipa.
Skal ráðherra í þeim tilvikum m.a.
taka mið af fyrri veiðum skips en
einnig getur hann tekið mið af stærð
skips, gerð þess eða búnaði og öðrum
atriðum sem máli skipta. Þegar sam-
felldri veiðireynslu telst náð skal afla-
hlutdeild einstakra skipa ákveðin á
grundvelli veiðireynslu þeirra miðað
við þrjú bestu veiðitímabil þeirra á
undangengnum sex.
Ekki „ólympískar“ veiðar
„Við höfum lagt til að það verði sett
aflamark á skip við þessar veiðar og
þá kemur það að megninu til á upp-
sjávarflotann. Jafnframt er það okk-
ar tillaga að einhverju magni verði
haldið eftir fyrir aðra sem vilja
spreyta sig í þessum veiðum,“ segir
Friðrik.
Á aðalfundi LÍÚ í fyrrahaust, sem
allar uppsjávarútgerðirnar eiga aðild
að, var eftirfarandi samþykkt: „Aðal-
fundurinn leggur á það áherslu að til
þess megi ekki koma að makrílveiðar
verði með „ólympísku“ fyrirkomulagi
á næstu vertíð. Með því móti væri
miklum verðmætum kastað á glæ. Af-
ar mikilvægt er að útgerðum verði
gert kleift að skipuleggja veiðarnar
og gera þannig sem mest verðmæti
úr veiddum afla. Til að svo megi
verða þarf að setja aflamark á skip.
Jafnframt verði tryggt að nýir aðilar
geti komið að þessum veiðum og hluti
aflamarksins verði ætlaður þeim.“
Grænland
Ísland N
or
eg
ur
Sv
íþ
jó
ð
Sumardreifing makríls
og líklegar gönguleiðir seinustu ár.
Rauðir hringir tákna fréttir af makríl.
Makrílveiðar gætu hafist eftir um
fjóra mánuði. Ekki liggur enn fyr-
ir hvernig stjórnun verður háttað.
Talið er að mikil verðmæti hafi
farið í súginn í „kapphlaupinu“
sem var við veiðar síðasta árs.
Meðal tillagna starfshóps sjáv-
arútvegsráðherra um makrílveiðar
er að tryggja beri möguleika sem
flestra til að taka þátt í veiðunum
og hluta leyfilegs aflamagns verði
ráðstafað í þeim tilgangi.
Á síðustu fjórum árum hafa ís-
lensk skip veitt 269.248 tonn af
makríl. Af þessum afla hafa upp-
sjávarskipin, 31 talsins, veitt
269.226 tonn eða 99,99% aflans.
Aðrir, 108 bátar, einkum króka- og
aflamarksbátar, hafa veitt 21,5
tonn eða 0,01% af makrílaflanum.
Þar af hefur Siggi Bessa, krókabát-
ur frá Hornafirði, verið drýgstur
með 11,1 tonn.
108 BÁTAR
MEÐ 0,01%
››
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon