SunnudagsMogginn - 14.11.2010, Blaðsíða 52

52 14. nóvember 2010
61 Hours – Lee Child
Ofurtöffarinn Jack Reacher siglir örugglega upp metsölulista víða
um heim, þegar orðinn stórstjarna í Bretlandi, en þar varð hann til,
og svo er komið að bækur um hann stökkva jafn-
an beint á toppinn vestan hafs líka. Reacher er
hugarfóstur enska rithöfundarins Lee Child, sem
lýsti því svo að hann hefði verið nauðbeygður til
að byrja að skrifa er hann var rekinn úr vinnu
sem framleiðandi sjónvarpsþátta. Lítið er um
óþarfa og vífilengjur í bókunum; þær eru sann-
kallaðar hasarbækur, harðsoðnar hasarbækur,
nóg af ofbeldi og dauða og hæfilegt af rómantík.
Fléttan er ekki málið, heldur að það sé nóg í
gangi og engar geðflækjur, takk. Svo vildi til að á
þessu ári komu út tvær Reacher-bækur og lauslega tengdar. Fyrri
bókin, 61 Hours, segir frá því er Reacher verður veðurtepptur í smá-
bænum Bolton í Suður-Dakóta. Hann hefur lítinn áhuga á að dvelja í
bænum, ekki síst þegar smám saman kemur í ljós að ekki er allt með
felldu í bænum; viðsjár eru í fangelsi í útjarði bæjarins, sem er risa-
vaxið öryggisfangelsi, aukinheldur sem mótorhjólagengi hefur
komið sér fyrir á gamalli herstöð skammt frá.
Worth Dying For – Lee Child
61 Hours lýkur þar sem lesandinn er í fullkom-
inni óvissu um hvort Reacher hafi komist af í
ægilegri glímu í neðanjarðarbyrgi og vonandi
spilli ég ekki fyrir væntanlegum lesendum fyrri
bókarinnar þegar ég ljóstra upp um það að hann
er enn á lífi í seinni Reacher-bók ársins, Worth
Dying For. Hann er þó kominn frá Suður-Dakóta
og nú staddur í dreifbýli í Nebraska þar sem hann
gistir á niðurníddu móteli. Þar rekst hann á konu
sem orðið hefur fyrir heimilisofbeldi og lætur það ekki afskiptalaust,
nema hvað. Fyrir vikið flækist hann inn í vef þaulskipulagðra glæpa-
samtaka sem fást við viðurstyggilega iðju, að ekki sé meira sagt.
Reacher kann að glíma við slíka kóna; notar hnefana, skotvopn, bíla
og bensín til að hreinsa til í sveitinni svo um munar. Litlu skiptir í
þeim slag þó hann sé enn lemstraður eftir átökin í Dakóta; hann
liðkar sig bara með slagsmálum eins og töffara er siður.
Ekki miklar bókmenntir, en góð afþreying, sérstaklega þegar maður
er ekki í stuði fyrir djúpsálfræðilega greiningu á einmana, miðaldra
og drykkfelldum lögregluforingjum.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
1. – 7. nóvember
1. Furðustrandir
– Arnaldur
Indriðason /
Vaka-Helgafell
2. Stóra Disney
matreiðslu-
bókin – Ýmsir
höfundar /
Edda
3. Hreinsun – Sofi Oksanen /
Mál og menning
4. Spegill þjóðar – Njörður P.
Njarðvík / Uppheimar
5. Danskennarinn snýr aftur –
Henning Mankell / Mál og
menning
6. Fleiri prjónaperlur – Erla
Sigurlaug Sigurðardóttir /
Prjónaperlur
7. Einfalt með kokkalandslið-
inu – Ýmsir höfundar /
Sögur
8. Þú getur eldað – Annabell
Karmel / Vaka–Helgafell
9. Stelpur! – Þóra
Tómasdóttir/Kristín
Tómasdóttir / Veröld
10. Borða biðja elska –
Elizabeth Gilbert / Salka
Frá áramótum
1. Stóra Disney
matreiðslu-
bókin – Ýmsir
höfundar /
Edda
2. Rannsókn-
arskýrsla Al-
þingis – Rannsóknarnefnd
Alþingis / Alþingi
3. Borða, biðja, elska –
Elizabeth Gilbert / Salka
4. Póstkortamorðin – Liza
Marklund/James
Patterson / JPV útgáfa
5. Góða nótt yndið mitt – Do-
rothy Koomson / JPV
útgáfa
6. Hafmeyjan – Camilla
Läckberg / Undirheimar
7. Loftkastalinn sem hrundi –
Stieg Larsson / Bjartur
8. Makalaus – Þorbjörg
Marinósdóttir / JPV útgáfa
9. Vitavörðurinn – Camilla
Läckberg / Undirheimar
10. Eyjafjallajökull – Ari Trausti
Guðmundsson & Ragnar
Th. Sigurðsson /
Uppheimar
Listinn er byggður á upplýsingum frá Bókabúð Máls og menningar,
Bókabúðinni Eskju, Bókabúðinni Hamraborg, Bókabúðinni Iðu, Bóka-
búðinni við höfnina Stykkishólmi, Bóksölu stúdenta, Bónus, Hag-
kaupum, Kaupási, N1, Office 1, Pennanum-Eymundsson og Sam-
kaupum. Rannsóknasetur verslunarinnar annast söfnun upplýsinga
fyrir hönd Félags íslenskra bókaútgefenda.
Bóksölulisti Félags bókaútgefenda
Lesbókbækur
A
ldrei hafa nokkrum Bandaríkjaforseta
borist jafn margar tilræðishótanir og
Obama frá því að hann tók embætti.
Blaðamaðurinn John Avlon fjallar um
þennan heim í bókinni Wingnuts: How the Luna-
tick Fringe is Hijacking America. Wingnuts er
heiti á sérstakri gerð af skrúfum og hefur einkum
verið notað um þá, sem eru yst til hægri, þótt höf-
undurinn noti það einnig um vinstri jaðarinn, og
mætti kannski íslenska með orðinu jaðarskrúfur.
Avlon lýsir hvernig vinstri
vængurinn í Demókrataflokkn-
um telur að Obama hafi svikið
málstaðinn með því að leita
málamiðlana og samstarfs við
repúblikana. Yst á hægri vængn-
um ríki hins vegar sjúkleg andúð
á forsetanum. Með hjálp netsins
og fjölmiðla á borð við Fox News
hafi háværum hópi tekist að sölsa undir sig um-
ræðuna.
Heitustu Andstæðingar Obama halda fram að
hann sé múslími. Þá sé hann ekki fæddur í Banda-
ríkjunum og seta hans á forsetastóli því valdarán.
Þegar einn þeirra sem líkja Obama við Hitler er
spurður hvað hann eigi við er hann fljótur að segja
að auðvitað telji hann ekki að Bandaríkjaforseti
ætli að senda milljónir manna í gasklefana. Hins
vegar hafi Hitler komið á sósíalísku heilbrigð-
iskerfi og Obama hyggist gera slíkt hið sama.
Fjölmiðlamennirnir Rush Limbaugh og Glenn
Beck og stjórnmálakonan Sarah Palin séu í broddi
þeirrar fylkingar, sem skilgreinir stjórnmála-
umræðuna á hægri vængnum. Avlon segir að sú
umræða sé orðin svo þröng að átrúnaðargoðið Ro-
nald Reagan hefði verið talinn villutrúarmaður. Sú
var tíðin að Repúblikanaflokknum var líkt við
stórt tjald þar sem kæmust fyrir menn úr ýmsum
áttum. Nú eru repúblikanar á miðjunni rakkaðir
niður af sama offorsi og demókratar og útskúfaðir.
Í upphafi bókarinnar eru dregnar fram tvær
tilvitnanir til að lýsa því hvað tímarnir hafa
breyst. „Ég kaus hann ekki, en hann er forsetinn
minn og ég vona að hann standi sig vel,“ sagði
John Wayne eftir að John F. Kennedy var kosinn
árið 1960. „Ég vona að honum mistakist,“ sagði
Rush Limbaugh þegar Obama hafði verið kosinn.
Sigur repúblikana í kosningunum 2. nóv-
ember ber því ef til vill ekki vitni að repúblikanar
séu að einangra sig á jaðrinum. Það segir þó sína
sögu að Christine O’Donnell, eftirlæti teboðs-
hreyfingarinnar, sem sigraði í forkosningum
repúblikana, var hafnað í kosningunum. Fram-
bjóðendur á jaðrinum eiga ef til vill mikla mögu-
leika á að sigra í forkosningum þar sem þátttakan
er takmörkuð og hinir sannfærðu líklegri til að
kjósa en hinir, en þegar í sjálfar kosningarnar er
komið höfða þeir síður til almennings og vinna
með minni mun en frambjóðendur á miðjunni.
Fleiri Bandaríkjamenn eru um þessar mundir
óháðir, en telja sig til demókrata eða repúblikana.
„Hina bestu skortir alla sannfæringu á meðan hin-
ir verstu eru fullir af ástríðufullum ákafa,“ hefur
hann eftir skáldinu William Butler Yeats.
George Washington sagði að ekkert jafn
hættulegt hinu bandaríska lýðræði og hinn hlut-
drægi lýðskrumari, sem „æsir upp samfélagið með
illa ígrundaðri afbrýði og tilhæfulausum neyð-
arköllum, kyndir undir úlfúð eins hlutans í garð
hins“. Avlon vonast til þess að hægt sé að færa
hina pólitísku umræðu til betri vegar, losna úr
öfgum hægri og vinstri og komast fram á við.
Ástríðufullur ákafi
á jaðri öfganna
Barack Hussein Obama er nasisti, fasisti og Anti-Kristur.
George W. Bush er arftaki Hitlers og var á bak við hryðju-
verkin 11. september 2001. Í bókinni Wingnuts er fjallað um
öfgarnar í pólitískri umræðu í Bandaríkjunum.
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Stjórn Bush sögð ólögmæt og standa á bak við 11. september og Obama líkt við Hitler, sagður ókristinn og
frá Kenýa, spurt um fæðingarvottorð hans og honum jafnað við antíkrist.