Fréttablaðið - 15.10.2011, Qupperneq 16

16 15. október 2011 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
V
ið erum eiginlega dálítið hátt uppi, það er svo gaman að
vera til hérna,“ segir Kristín Steinsdóttir, formaður Rit-
höfundasambands Íslands, um Bókamessuna í Frankfurt
í samtali við Fréttablaðið í dag. Ekki er nema von að
íslenskir höfundar og útgefendur svífi um á bleiku skýi
þessi dægrin, enda hafa þeir verið miðpunktur athyglinnar á einni
áhrifamestu bókakaupstefnu heims. Fræjunum hefur verið sáð og
nú bíðum við uppskerunnar.
Heiðurssess Íslands á Bókamessunni í Frankfurt er ein viðamesta
landkynning sem Íslandi hefur hlotnast. Langmesta afrekið í því
sambandi er að yfir 200 bækur
hafa verið þýddar á þýsku. Það
hefur í för með sér ófá tækifæri
fyrir höfunda á málsvæði sem er
svo lítið að það er óaðgengilegt
þorra útgefenda í heiminum.
Full ástæða er til að fagna þeirri
athygli sem íslenskar bókmenntir
njóta í Þýskalandi. Að sama skapi
er einnig mikilvægt að halda sig á jörðinni og gera raunhæfar vænt-
ingar um árangurinn í kjölfarið. Haft hefur verið á orði að heiðurs-
sess Íslands í Frankfurt í ár marki tímamót; að íslenskar bókmenntir
séu nú orðnar alþjóðlegar; í haust hafi til dæmis sá fáheyrði atburður
gerst að bók eftir íslenskan höfund, Hallgrím Helgason, hafi komið
út á þýsku áður en hún kom út á frummálinu.
Velgengni á erlendum mörkuðum getur sannarlega skipt sköpum
fyrir rithöfunda í litlu landi, þar sem fáir selja mikið meira en fimm
til tíu þúsund eintök af hverjum titli. Velgengni eins höfundar erlend-
is getur jafnvel reynst lyftistöng fyrir heilt bókaforlag, sem aðrir
höfundar njóta þá jafnvel góðs af. Auðvitað er það ánægjuefni fyrir
íslenska höfunda að eygja möguleika á aukinni útbreiðslu og fleiri
lesendum. Um leið hlýtur það að vera þeim tilefni til að leiða hugann
að því fyrir hvern þeir skrifa. Arnaldur Indriðason, sem notið hefur
mestrar alþjóðlegrar velgengni íslenskra höfunda í seinni tíð, svar-
aði þeirri spurningu fyrir sitt leyti í viðtali við Fréttablaðið fyrir
nokkrum árum. „Ég skrifa fyrst og fremst fyrir íslenska lesendur,
þeim á ég allt að þakka …“
Erlend útgáfa er aftur á móti engin trygging fyrir góðri sölu. Af
þeim 200 bókum sem komið hafa út á þessu ári eiga sjálfsagt tiltölu-
lega fáar eftir að ná almennum vinsældum og enn færri íslenskir
höfundar eftir að ná þeirri stöðu að verða „alþjóðlegir“. Ekki er loku
fyrir það skotið að í kjölfar Bókamessunnar verði jafnvel tímabundið
bakslag í útgáfu á íslenskum ritum í Þýskalandi; að markaðurinn
þar í landi verði hreinlega mettur í bili. Þetta er ekki sett fram sem
hrakspá, heldur varnagli sem verður að slá.
Eitt merkasta framlag Íslendinga til heimsmenningarinnar er
vafalítið bókmenntaarfurinn, og Bókamessan í Frankfurt er sann-
arlega merkur áfangi í útgáfusögu á Íslandi. Höfum samt hugfast
að íslenskar bókmenntir eru ekki á leið í útrás að sigra heiminn.
Við eigum ekki eftir að eignast tugi alþjóðlegra metsöluhöfunda á
næsta áratug. Við getum í besta falli vonast til að íslensk skáld haldi
áfram að leggja eitthvað til umheimsins og að íslensk rit leggi undir
sig aðeins fleiri hillumetra í bókaskápum heimsins. Það væri í sjálfu
sér ekki lítið afrek.
SPOTTIÐ
ÞORSTEINN
PÁLSSON
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
SKOÐUN
Bergsteinn
Sigurðsson
bergsteinn@frettabladid.is
Athygli vakti á dögunum að ríkisstjórnin vildi ekki gera þær sakir upp við forseta Íslands í ríkisráði
þegar hann fór í erlenda fjölmiðla
til þess að tala gegn þeirri ákvörð-
un Alþingis að sækja um aðild að
Evrópusambandinu. Viðtal fjár-
málaráðherra á BBC í vikunni
skýrir vel vanmátt ríkisstjórnar-
innar í þessum efnum.
Erlendir stjórnmálamenn og
fréttamenn eiga erfitt með að skilja
að þjóðhöfðingi tali gegn löggjafar-
þingi sínu og stefnu utanríkisráð-
herra síns. En augu þeirra verða
eins og undirskálar þegar fjármála-
ráðherra lýsir því að flokkur hans
hafi verið fylgj-
andi umsókn um
aðild en sé henni
þó í grundvallar-
atriðum andvíg-
ur.
Forsetinn
verður að sönnu
ekki sakaður um
tvöfeldni. Hann
hefur hins vegar
breytt túlkun
stjórnarskrár-
innar þannig að framkvæmdar-
valdið starfar nú í tveimur sjálf-
stæðum stoðum sem bera tvær
gjörólíkar stefnur í utanríkismál-
um á borð fyrir stjórnvöld erlendra
ríkja og erlenda fjölmiðla. Einu
gildir hvort menn fylgja forsetan-
um eða utanríkisráðherranum að
málum. Ekkert alvöru ríki getur
leyft sér að búa við stjórnskipun af
þessu tagi.
Þegar fjármálaráðherrann kemur
fram í BBC og lýsir stefnu sinni í
Evrópumálum er hann hins vegar
að sýna umheiminum hvernig menn
eru tvöfaldir í roðinu á Íslandi. Við
því er lítið að segja því að það er
ákvörðun fólksins að hafa hlutina
með þessum hætti. En það breytir
ekki hinu að slík pólitísk tvöfeldni
veikir stöðu Íslands í einhverjum
mikilvægustu samningum sem
Alþingi hefur tekið ákvörðun um.
Tvöfeldni
Framkvæmdastjórn Evrópu-sambandsins birti í vik-unni skýrslu um fram-vindu aðildarviðræðna við
Ísland. Hún er um margt athygl-
isverð. Íslenska stjórnsýslan fær
til að mynda viðurkenningu fyrir
öguð og vönduð vinnubrögð. En
þar segir einnig að tiltölulega
hægt miði með undirbúning aðild-
ar á sviðum sem að hluta eða öllu
standa utan við samninginn um
evrópska efnahagssvæðið.
Þetta er alveg rétt mat. Það er
að sjálfsögðu ekki hlutverk fram-
kvæmdastjórnarinnar að skýra
hvers vegna staðan er ekki betri.
En einmitt þar kemur pólitíska
tvöfeldnin til sögunnar. Hún er
meginskýringin á því að fram-
vinda málsins hefur ekki verið
hraðari. Það er ekki aðeins að tvö-
feldnin dragi úr trúverðugleika
gagnvart viðmælendunum heldur
tefur hún beinlínis allan framgang
málsins.
Á þessu er einföld skýring. Á
þeim sviðum sem eru utan evr-
ópska efnahagssvæðisins þarf í
mörgum tilvikum að móta pólitíska
afstöðu Íslands og verja hagsmuni
þess. Þeir sem eru efnislega and-
vígir öllum þeim breytingum sem
hljótast af hugsanlegri aðild þrjósk-
ast við að axla ábyrgð á því sem er
andstætt skoðunum þeirra.
Þetta eru mannleg viðbrögð og
skiljanleg frá því sjónarmiði. En hér
er verið að veikja stöðu Íslands og
tefja viðreisn efnahagslífsins. Hinn
stjórnarflokkurinn sem er fylgjandi
aðild ber fulla pólitíska ábyrgð á
þessari stöðu. Ráðherrar VG sitja í
umboði Samfylkingarinnar.
Hér eru miklir almannahagsmun-
ir í húfi. Mikilvægt er því að menn
geri sér grein fyrir því hvar vanda-
málin liggja og á hverra herðum
ábyrgðin hvílir því kannanir benda
til að ríflegur meirihluti vilji ljúka
samningum.
Veikleikamerki
Í skýrslu framkvæmda-stjórnar Evrópusambandsins er vikið að stöðu efnahags-mála. Þar segir að vaxandi
verðbólga hafi nýlega knúið Seðla-
bankann til að hækka stýrivexti en
aftur á móti hafi á sama tíma verið
gefinn slaki í ríkisfjármálum.
Hér bendir framkvæmdastjórnin
réttilega á misvísandi skilaboð
frá þeim stjórnvöldum sem bera
ábyrgð á ríkisfjármálum og pen-
ingamálum.
Fjármálaráðherra sagði að slak-
að hefði verið á klónni í ríkisfjár-
málum vegna batnandi efnahags.
Seðlabankinn herti aðhaldsað-
gerðir vegna merkja um versn-
andi stöðu. Nákvæmlega þetta
sama gerðist á árunum fyrir hrun.
Þá var gefið eftir í ríkisfjármálun-
um á sama tíma og Seðlabankinn
hækkaði vexti upp úr öllu valdi
til að draga úr þenslu. Allir vita
hvernig fór. Er þessi sögulega end-
urtekning skynsamleg?
Hvort sem menn eru fylgjandi
Evrópusambandsaðild eða and-
vígir má ljóst vera að þessi ábend-
ing framkvæmdastjórnar Evrópu-
sambandsins sýnir veikleika í
stjórn efnahagsmála. Aftur á móti
er alveg ljóst að ríkisstjórn sem
þannig stendur að málum er með
hugann við allt annað en aðildar-
viðræðurnar.
Fjármálaráðherra stefnir ekki að
því að fullnægja þeim efnahagslegu
stöðugleikakröfum sem fylgja aðild
að Evrópusambandinu. Hugmynd
hans er að beita gengisfellingum og
verðbólgu. En hitt er alveg óútskýrt
hvers vegna ráðherrar Samfylking-
arinnar fylgja honum í þessu eins og
ýmsu öðru.
Endurtekin saga
Bókamessan í Frankfurt þykir hafa tekist vel.
Fögnum með báða
fætur á jörðinni
heim
ili&
hönn
un
 SÉRB
LAÐ F
RÉTTA
BLAÐS
INS UM
HÍBÝL
I 
júlí 20
11
UNAÐ
SREIT
UR
Hjóni
n Jani
na og
Jozef
Misie
juk ræ
kta ga
rð me
ð
alls ky
ns fög
rum b
lómum
og su
mum
frama
ndi.
BLS. 4
Faldir
fjársj
óðir
Sigga
Heim
is fjall
ar um

eftirsó
tta ny
tjahlu
ti.
SÍÐA
2
Marg
t að s
já
Kaupm
annah
öfn
kraum
ar af s
penna
ndi
hönnu
narvið
burðu
m.
SÍÐA
6
VIKU
TILBO
Ð Á 5
00G
B FLA
KKAR
A
REYK
JAVÍK
AK
UREY
RI
EGILS
STAÐ
IR
KEFLA
VÍK
SELFO
SS
HAFN
ARFJ
ÖRÐU
R
BETR
AALLT
AF
VERÐ
SEX V
ERSLA
NIR
WD Pass
port 50
0GB
2,5" flak
kari með
500GB
hörðum
disk, US
B 3.0, e
inföldum
mynd-
rænum a
fritunarh
ugbúnað
i og
256-bita
lás sem
verndar
gögnin.
13.9
90
TILBOÐ
menning
[ SÉRBLAÐ FRÉTTABLAÐSINS UM MENNINGU OG LISTIR ]
ágúst 2011
SÍÐA 4
Listasagan
Líftækni í ljósi
bókmennta
Vélmenni, gervimenni og
klón eru viðfangsefni bókar
Úlfhildar Dagsdóttur.
SÍÐA 6
Hrafninn kyssir í Rekavík
Evan Fein hefur samið kammeróperu sem
gerist í Rekavík á Hornströndum.
SÍÐA 2
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
HEFUR ORÐIÐ
Ve ðr á ður TILBOÐ
Philips CR7D5JB25 25 stk. CD-R diskar á spindli
2.990 1.990
Philips CR7D5NB00 100 stk. CD-R diskar á spindli
9.990 6.990
Philips DR4S6B25F 25 stk. DVD+R diskar á spindli 4.990 3.490
Philips DR4S6J10C DVD+R diskur í hulstri
249
169
VIKUTILBOÐ Á
GEISLADISKUM BETRA
ALLTAF
VERÐ
REYKJAVÍK AKUREYRI
EGILSSTAÐIR
KEFLAVÍK
SELFOSS HAFNARFJÖRÐUR
SEX VERSLANIR
ÁPRENTANLEGIR
matur[ SÉRBLAÐ FRÉTTABLAÐSINS UM MAT ]júlí 2011 Feta og fersk jarðarberSumarlegt salat að hætti mat-reiðslumanna veitingahússins 73.SÍÐA 6
Lífrænt
lostætiMarentza Poulsen töfrar fram veislu úr garðinum.SÍÐA 2
Ástríða er besta kryddið
Hjónin Gísli Egill Hrafnsson og Inga Elsa
Bergþórsdóttir elda af alúð og natni.
REYKJAVÍK AKUREYRI EGILSSTAÐIR KEFLAVÍK SELFOSS HAFNARFJÖRÐUR
VIKUTILBOÐ Á ÞRÁÐLAUSU19.990
ogitech ClearChat PCÞráðlaus heyrnatól með hljóðnemaDrægni er u.þ.b. 10 metrarHljóðnemi með umhverfishljóðsíu2.4GHz USB sendir fylgir
BETRA
ALLTAF
VERÐ
SEX VERSLANIR
föstu
dagu
r
FYLG
IRIT F
RÉTTA
BLAÐ
SINS
29. júlí 2
011
● Harpa
Einar
sdótti
r
hanna
r nýja
fatalí
nu
● Á rúm
stokk
num
● Tísku
táknið

Amy W
ineho
use
THELM
A BJÖ
RK
EINAR
SDÓT
TIR
Stefni
r á
atvinn
umen
nsku
Kr.
TILBOÐ
47.950
TILVALIN

Í FERÐA
LAGIÐ
10.1”
SEPTEMBERTILBOÐ
HITAKÚTAR OG OFNAR MEÐ 15% AFSLÆTTI
Olíufylltir rafmagnsofnar
Norskir ryðfríir hitakútar
H ópur áhugafólks um Tyrk-land er á leið í menningar-ferð til landsins um miðjan október með rithöfundinn og sálfræðinginn Jón Björnsson í broddi fylkingar. Hópurinn varð til á tveimur námskeiðum um Tyrkland sem Jón hélt í Endurmenntun Háskóla Íslands. „Það var í raun fólkið á nám-
skeiðinu sem kallaði eftir ferðinni
en það langaði til að heimsækja þá
staði sem við fjölluðum um. Við sett-
um okkur því í samband við starfs-
fólk ÍT-ferða sem tók að sér að skipu-
leggja ferðina.“ Jón segir sífellt fleiri Íslendinga
leggja leið sína til Tyrklands en þá
helst á suður- og vesturströndina.
„Þar er ekki endilega að finna það
sem er allra markverðast en Istan-
bul er til að mynda engu lík. Cappad-
ocia-héraðið, þar sem menn hafa
holað bústaði og kirkjur í stein, er
svo ennþá fjarri því að vera nokkru
öðru líkt.“
Jón hefur hingað til ekki farið fyrir
hópi ferðafólks en hann fer sjálfur í
eina hjólaferð á ári og hefur talsvert
hjólað um Istanbul og Tyrkland. Hann
hefur skrifað tvær ferðabækur. Hin
síðari kom út árið 2006 og heitir Með
skör járntjaldsins. Hún lýsir ferð hans
meðfram gamla járntjaldinu frá Pól-
landi og suður til Istanbul. „Ég hef
[ SÉRBLAÐ FRÉTTABLAÐSINS UM FERÐALÖG ]
ferðalögSEPTEMBER 2010 Heillandi Heidelberg Kastalinn er stolt borgarinnar, segir heimamaður-inn Þórdís Linda Þórarinsdóttir.SÍÐA 6
Smæsta landið Íbúar Vatikansins eru aðeins tæplega þús-und og eru allir læsir.SÍÐA 4
FRAMHALD Á SÍÐU 6
HEIMSVELDI OG KLETTABORGIR
Menningarferð um Tyrkland er fyrirhuguð í október en þar mun ótal sögu-legar minjar bera fyrir augu.
FYLGIRIT FRÉTTABLAÐSINS • ÁGÚST 2011
VICKYMÝKRI LÖG Á NÝRRI PLÖTUBJÖRKGEFUR ÚT RÁNDÝRT BOX
FYRIR SAFNARA
vodafone.is
Í skólann
Stórsnjallir símar á frábæru verði
í verslunum Vodafone
Benedikt Freyr Jónsson
S: 5125411, gsm 8235055
benediktj@365.is
Ívar Örn Hansen
S: 5125429 , gsm 6154349
ivarorn@365.is
Sigríður Dagný
S: 5125462, gsm 8233344
sigridurdagny@365.is
AUGLÝSING Í SÉRBLÖÐUM SKILAR ÁRANGRI!
fjölskyl an[ SÉRBLAÐ FRÉTTABLAÐSINS UM FJÖLSKYLDUNA ]
CANDY AFSLÁTTARDAGAR 15%
afsláttur
september 2011
Börnin velja bækurnar Sara Hlín Hálfdánardóttir hefur gefið út barnabækur undir nafninu Unga ástin mín í fimm ár.
SÍÐA 6
Leikið með grænmeti
Bregðið á leik með fat af nýuppteknu
grænmeti. Búið til skóg úr brokkólí-
stönglum (hægt að stinga þeim ofan í
kork) og skerið gulrætur í bita og leik-
ið með bitana á eldhúsborðinu; látið þá
mynda andlit og hlaðið hús og blokkir.
Ræðið liti grænmetisins og skoðið
form og áferð. Þroskandi og hollustu-
hvetjandi.
Létt matreiðslaFinnið uppskrift að hollum ávaxta-
drykk sem hægt er að setja í bland-
ara og er líklegt að falli barninu í geð.
Tínið hráefnið til, ávexti, ber, ísmola
og annað, skerið það niður í bolla og
leyfið barninu að hella úr bollunum
ofan í blandarann. Lokið blandar-
Brugðið á leik eftir vinnu og leikskóla
NORDICPHOTOS/GETTY
Þær klukkustundir sem foreldrar eiga með börnum sínum að loknum vinnu- og
leikskóladegi eru dýrmætar enda ekki alltaf
svo margar. Þær má nýta á margvíslegan og
skemmtilegan hátt en Fjölskyldublaðið tíndi til
nokkrar hugmyndir að eftirmiðdagsskemmtun.
FRAMHALD Á SÍÐU 4
Sannir skógarmenn Feðgarnir Hannes Pétursson og Fannar Logi Hannesson skemmtu sér ærlega saman á feðgahelgi í Vatnaskógi.SÍÐA 2
Sérblöð Fréttablaðsins eru fjölbreytt
og höfða til fólks á öllum aldri. Fjöldi
mismunandi sérblaða kemur út í
hverjum mánuði. Leitaðu ráða hjá
ráðgjöfum okkar um hvar auglýsingin
þín nær best til markhópsins.
AUGLÝSINGAR
Í SÉRBLÖÐUM
*Samkvæmt prentmiðlakönnun Capacent Gallup apríl – júní 2011