Fréttablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 34

34 15. desember 2011 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
00000
HALLDÓR
F
réttablaðið hefur sagt frá því að grunur leiki á að starfs-
menn tveggja símafyrirtækja, Vodafone og Símans, hafi
lekið upplýsingum um símahleranir lögreglunnar til
manna sem voru grunaðir um afbrot og sættu slíkum hler-
unum. Um var að ræða rannsóknir sérstaks saksóknara á
meintum brotum tengdum bankahruninu.
Símahleranir lögreglunnar hafa verið talsvert til umræðu að
undanförnu og aðallega af tvennum orsökum, annars vegar vegna
gagnrýni á að þetta úrræði sé ofnotað og hins vegar vegna þess að
ekkert ytra eftirlit er haft með framkvæmd símafyrirtækjanna
á tæknilegum þætti hlerananna, þ.e. að tengja lögregluna við
símanúmerin sem á að hlusta.
Fréttablaðið sagði í síðasta mán-
uði frá því að grunur léki á að
starfsmaður Símans hefði notað
aðstöðu sína til að hlera síma
fyrrverandi maka síns og það
mál hefði verið kært til Póst- og
fjarskiptastofnunar. Fyrirtækið
vísaði grunsemdunum á bug með
þeim rökum að slíkt væri ekki
tæknilega framkvæmanlegt en tók undir að meira eftirlit væri
æskilegt.
Þetta nýja mál snýr að seinna áhyggjuefninu. Grunur leikur á
að annars vegar hafi upplýsingar lekið frá Vodafone til eins hinna
grunuðu í Milestone-málinu og hins vegar að hátt settur starfs-
maður í Skipta-samstæðunni, sem er eigandi Símans, hafi sagt
grunuðum manni í máli sem tengdist öðru fyrirtæki að verið væri
að hlusta á síma hans. Málin komu upp árin 2009 og 2010 og hafa
verið til rannsóknar hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu eftir að
embætti sérstaks saksóknara kærði þau.
Þegar Fréttablaðið fjallaði um símahleranir í síðasta mánuði var
leitað eftir upplýsingum hjá öllum símafyrirtækjunum um fram-
kvæmd hlerana. Svörin voru á einn veg. Að fengnum dómsúrskurði
um að símahlerun sé heimil fari beiðni lögreglunnar um að til-
tekin númer séu hleruð inn á lokað vefsvæði. Að því hafi eingöngu
lítill hópur tæknimanna aðgang. Stjórnendur símafyrirtækjanna
séu ekki í þeim hópi og viti ekki einu sinni hverjir séu í honum.
Tæknimennirnir séu bundnir strangri trúnaðarskyldu.
Ef grunur saksóknara og lögreglu er réttur hafa ekki aðeins
eldveggirnir innan símafyrirtækjanna rofnað og vitneskja um
hleranir borizt út fyrir hópinn, heldur hefur sá trúnaður sem allir
starfsmenn fjarskiptafyrirtækja eru bundnir líka verið rofinn og
upplýsingar borizt út úr fyrirtækjunum.
Það er ekki aðeins vandamál vegna þess að það hafi hugsanlega
torveldað lögreglurannsókn, heldur einnig og ekki síður vegna þess
að hinn almenni símnotandi getur þá ekki treyst því að símafyrir-
tækin og starfsmenn þeirra fari að reglum um þagnarskyldu og
fjarskiptaleynd. Ef menn brjóta reglur í einu tilviki, hvernig á þá
að vera hægt að treysta því að þeir virði þær í öðru?
Það þarf að komast til botns í þessu máli og upplýsa nákvæm-
lega hvað gerðist. Málið gefur þar að auki endurnýjað tilefni til að
bæta eftirlitið með framkvæmd símafyrirtækjanna á hlerunum.
Þau hljóta sjálf að sækjast eftir slíku, því að þeirra eigin traust og
trúverðugleiki er í húfi.
Grunur um leka frá símafyrirtækjum til grun-
aðra í sakamálarannsókn er grafalvarlegt mál.
Traust í húfi
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Á leikskólum er unnið öflugt starf til þess að auka samskiptahæfni barna.
Þó gerir enginn kröfu um að börn séu
alltaf málefnaleg. Þau hafa ekki náð
þroska til að skilja að setning eins og „þú
ert fitubolla“ er ómálefnaleg á meðan
„það er erfitt að framreiða
hollan mat fyrir 232 kr. á
dag“ telst málefnaleg fullyrð-
ing. Þetta er skýringin á því
að leikskólabörn segja „pabbi
minn er sterkari en pabbi
þinn“ til að útkljá deilumál.
Þegar tekist er á í borgar-
stjórn Reykjavíkur gerir
maður ráð fyrir að samræð-
ur séu málefnalegar. Yfirlýs-
ingar eins og „þú átt heima
á asnalegum stað“ eiga ekki
að koma málum við á nokk-
urn hátt. Það kom því á óvart
að sjá grein eftir Oddnýju
Sturludóttur í síðustu viku
þar sem hún byrjar og endar
á því að hnýta í hvar ég rek
heimili. Er það þannig sem yfirmaður
leikskólamála í Reykjavík vill takast á
um málefni? Vill Oddný að ég svari með
hnútukasti um hennar persónulegu hagi
þegar ég fjalla um skólamál í Reykjavík?
Stjórnmálamenn eru dottnir á skrambi
lágt plan þegar þetta eru svörin við gagn-
rýni á störf þeirra.
Lausn borgarstjórans á vandamálum
leikskólanna var að foreldrar keyptu
meira af smokkum. Hópurinn sem stýrir
Reykjavík olli miklum usla
og óánægju meðal foreldra
og starfsmanna leikskóla með
vinnubrögðum í sameining-
um leikskóla sem leiddu til
mótmæla sem eiga sér vart
fordæmi í borgarpólitíkinni.
Sú vegferð minnir á storm í
vatnsglasi því eftir öll lætin
náði meintur sparnaður ekki
einu prósenti af heildarút-
gjöldum leikskóla.
Hugsanlega er of seint fyrir
grínframboð Jóns Gnarrs, og
Samfylkinguna sem tryggði
honum starf borgarstjóra, að
grípa til þroskaðri svara en
„pabbi minn er sterkari en
pabbi þinn“. Hugsanlega er
það niðurstaða Oddnýjar að Reykvíking-
ar geti ekki tekið hana alvarlega. Ef ekki,
væri gott skref að leggja rökræðuhefð
leikskólabarna til hliðar. Jafnvel þótt mál-
staðurinn sé flókinn eða illverjanlegur.
Á leikskóla
Leikskóla-
mál
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
borgarfulltrúi
Vill Oddný að
ég svari með
hnútukasti um
hennar pers-
ónulegu hagi
þegar ég fjalla
um skólamál í
Reykjavík?
Hin meinta fljótfærni
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, for-
maður Framsóknarflokksins, gerði, á
þingi í gær, tímasetningu ákvörðunar
ESA um að leita til EFTA-dómstólsins
varðandi Icesave tortryggilega. Ein-
kennilegur flýtir væri hér á ferð og
talaði Sigmundur um „fljótfærnisleg
vinnubrögð“. Vísaði hann því til
stuðnings til samskipta stjórnvalda
og stofnunarinnar í vikunni. Rétt
er hins vegar að benda á að ESA
sendi Íslandi rökstutt álit í málinu
6. júní og svar Íslendinga barst 5.
október. ESA hefur undirbúið
þau skref sem tilkynnt
var um í gær í rúma tvo
mánuði.
Nú vil ég hætta viðræðum
„Það er skoðun mín að strax í dag
eigi ríkisstjórnin að draga umsóknina
að Evrópusambandinu til baka.“ Svo
mælti Vigdís Hauksdóttir á þingi í
gær. Vissulega hefur Vigdís nokkuð til
síns máls að ótækt er ef Evrópusam-
bandið hefur á óeðlilegan hátt skipt
sér af ákvörðun ESA. Sem er ansi
stórt ef. Hingað til hefur þó
ekki þurft úrskurði
ESA til að hún
vilji draga
umsóknina til
baka.
Bíðum með fullyrðingar
Ýmsir kepptust í gær við að spá fyrir
um hver úrslitin yrðu fyrir dómstól-
um. Margir þeir sem fullyrt höfðu að
aldrei kæmi til dómsmáls þykjast nú
vita allt um hvernig umrætt dóms-
mál fer. Þeir ættu að hafa í huga
að stundum er gott að sitja á strák
sínum og vera ekki að spá. Þetta
mætti Evrópufræðingurinn Eiríkur
Bergmann Eiríksson einnig hafa í
huga. Hann fullyrti í pistli árið 2009
að gjaldeyrishöftin væru „þráðbeint
brot á EES-samningnum“ og velti því
upp hvort Ísland yrði rekið úr EES. Í
gær kvað EFTA-dómstólinn upp úr
með að höftin stæðust samning-
inn. kolbeinn@frettabladid.is