Morgunblaðið - 04.09.2010, Síða 26
FRÉTTASKÝRING
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Fjárfesting dróst saman um rúmlega
26% á öðrum fjórðungi milli ára mið-
að við óárstíðarleiðréttar tölur. Þetta
kemur fram í tölum Hagstofunnar
um verga landsframleiðslu á öðrum
ársfjórðungi sem birtar voru í gær.
Sé litið til fyrri árshelmings milli ára
nemur samdrátturinn tæpum fimm-
tán prósentustigum. Einkaneysla
dregst einnig hratt saman, þó ekki
með sama hraða og fjárfestingin.
Frá fyrsta ársfjórðungi til annars á
þessu ári nam samdrátturinn 3,2%,
en milli ára er samdrátturinn 2,1%.
Hagstofan birti að sama skapi
endurskoðaðar hagvaxtartölur fyrir
síðasta ár. Samdráttur vergrar
landsframleiðslu nam þá 6,8%, en
fyrri tölur gerðu ráð fyrir 6,5% sam-
drætti. Fram kemur í tölum Hag-
stofunnar að samdráttur vergrar
landsframleiðslu á fyrri helmingi árs
milli áranna 2009 og 2010 nemur
7,3% að raunvirði. Spá Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins, sem hefur veg og
vanda af hagstjórn á Íslandi í dag,
gerði ráð fyrir 3% samdrætti lands-
framleiðslu á árinu 2010. Ef heldur
fram sem horfir má gera ráð fyrir að
endanlegur hagvöxtur í ár verði mun
minni en spár sjóðsins gera ráð fyrir.
Aflvakar hagvaxtar gefa eftir
Helstu aflvakar hagvaxtar, fjár-
festing og einkaneysla, hafa dregist
hratt saman síðastliðin tvö ár.
Fyrstu tölur Hagstofunnar um hag-
vöxt á fyrsta fjórðungi ársins sýndu
0,6% vöxt, sem mátti þó fyrst og
fremst rekja til birgðaaukningar í
sjávarafurðum eftir vetrarvertíð.
Endurskoðaðar tölur leiða í ljós að í
raun varð samdráttur upp á 0,3%.
Það þýðir að samfelldur samdráttur
hefur verið í landsframleiðslu milli
fjórðunga allt frá lokum þriðja árs-
fjórðungs 2008.
Samkvæmt algengri skilgreiningu
er kreppu opinberlega talið lokið
þegar vöxtur hefur verið tvo árs-
fjórðunga í röð. Ljóst er að miðað við
þróun helstu hagvísa er nokkuð í
land með kreppulok. Þegar fyrstu
tölur um hagvöxt á fyrsta fjórðungi
bárust benti greiningardeild Ís-
landsbanka á að kreppan hefði náð
lágmarki sínu. Einnig sagði Vil-
hjálmur Egilsson, framkvæmda-
stjóri Samtaka atvinnulífsins, að
kreppunni væri lokið. Endurskoðað-
ar tölur leiða annað í ljós.
Á þetta benti Bjarni Már Gylfa-
son, hagfræðingur Samtaka iðnaðar-
ins, á vefsíðu samtakanna í gær.
„Þetta er þvert á þau skilaboð sem
stjórnmálamenn eru að senda okkur
um að botninum sé náð og að betri tíð
sé framundan. Vissulega væri ósk-
andi að svo væri en hagtölur benda
því miður til annars,“ var haft eftir
Bjarna. Þess ber að geta að Hagstof-
an slær varnagla við því að afleið-
ingar bankahrunsins á haustmánuð-
um valdi áfram óvissu um hagtölur,
sem sæta sífelldri endurskoðun.
Mun verri staða en í OECD
Verg landsframleiðsla OECD
ríkjanna í heild er talin hafa dregist
saman um 3,3% á síðasta ári. Á tíma-
bilinu 1997 til 2009 er því aðeins að
ræða um annað skiptið sem hagvöxt-
ur á Íslandi er minni en á OECD-
svæðinu, en það gerðist síðast árið
2002, að því er fram kemur í Hagtíð-
indum. Sé litið til tímabilsins 1990-
2009 hefur meðalvöxtur á Íslandi
verið meiri en á OECD-svæðinu.
Fjárfesting á Íslandi minnk-
ar um fjórðung milli ára
Endurskoðaðar tölur um verga landsframleiðslu sýna meiri samdrátt en áður
Hagvöxtur - raunbreyting milli ársfjórðunga
3
2
1
0
-1
-2
-3
-4
-5
%
1,8
-0,8
2,4
-3,6
-2,4
-0,8
-4,2
-0,3
-1,2
-3,1
1.
ársfj.
2.
ársfj.
3.
ársfj.
4.
ársfj.
1.
ársfj.
2.
ársfj.
3.
ársfj.
4.
ársfj.
1.
ársfj.
2.
ársfj.
2008 2009 2010
26 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 2010
Reykjavíkurborg óskar eftir áhugasömum aðila til að taka að sér
veitingarekstur í Ráðhúsi Reykjavíkur, Tjarnargötu 11, 101 Reykjavík.
Óskað er eftir útfærslu á rekstrarfyrirkomulagi veitingaþjónustunnar
þar sem megináhersla er lögð á fjölskylduvæna starfsemi.
Borgaryfirvöld eru opin fyrir „allskonar“ hugmyndum um reksturinn.
Upplýsingar um verkefnið má nálgast á heimasíðu Reykjavíkurborgar
www.reykjavik.is eða í síma- og upplýsingaþjónustu Ráðhúss
Reykjavíkur, Tjarnargötu 11 frá og með mánudeginum 6. september.
Veitingasala
með fjölskylduvænum blæ
h
u
n
a
n
g
STUTTAR FRÉTTIR
● Skuldabréfavísitala GAMMA,
GAMMA: GBI, stóð í stað í gær, í 18,4
milljarða króna viðskiptum. GAMMAi:
Verðtryggt lækkaði lítillega í 9,4 millj-
arða króna veltu og GAMMAxi: Óverð-
tryggt hækkaði um 0,1% í 6,9 milljarða
króna . viðskiptum. Samtals hækkaði
GAMMA: GBI um 2,42% í vikunni, að
því er fram kemur í tilkynningu frá GAM
Management.
Skuldabréf stóðu í stað
● Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins og
Eyrir Invest hafa undirritað samning
um kaup á hlutafé í hátæknifyrirtækinu
Remake Electric ehf. Fjárfestingin verð-
ur í nokkrum áföngum og eru greiðslur
háðar framgangi verkefna. Að þeim
loknum mun Nýsköpunarsjóður eiga
18% hlut í félaginu og Eyrir Invest 20%.
Það er markmið þessara hluthafa að
byggja upp ReMake Electric sem öfl-
ugt íslensk hátæknifyrirtæki, leiðandi á
sínu sérsviði á alþjóðavísu.
ReMake Electric hefur þróað raf-
skynjara sem kemur í stað hefðbund-
inna rafmagnsöryggja og kviknaði hug-
myndin hjá Hilmi Inga Jónssyni
frumkvöðli þegar hann starfaði sem raf-
virki, vegna skorts á upplýsingum til
bilanaleitar.
Kaupa í ReMake Electric
Karl Wernersson
segir að sparnað-
araðgerða rík-
isins á sviði heil-
brigðismála gæti
í rekstri Lyfja og
heilsu, en Karl
settist í fram-
kvæmdastjóra-
stól fyrirtækisins
í gær. „Við þurf-
um að bregðast við þessu með hag-
ræðingu í rekstri fyrirtækisins. Ég
hef haft góða yfirsýn yfir reksturinn
síðastliðin ár og stendur hann
traustum fótum,“ segir Karl í sam-
tali við Morgunblaðið. Greint var frá
því á mbl.is í gær að Karl hygðist
taka við stjórn Lyfja og heilsu, en
Karl tekur við af Guðna B. Guðna-
syni, sem sagði í samtali við mbl.is í
gær að starfslokin væru gerð í góðri
sátt við stjórn fyrirtækisins. Karl
hefur sömu sögu að segja: „Fráfar-
andi framkvæmdastjóri og stjórn
fyrirtækisins sömdu um starfslokin í
mesta bróðerni.“ Fyrir skömmu
hættu nokkrir úr hópi millistjórn-
enda hjá Lyfjum og heilsu. Karl seg-
ir þær uppsagnir ekki tengdar
starfslokum Guðna, heldur vera
hluta af hagræðingaraðgerðum sem
komu til framkvæmda um síðustu
mánaðamót. thg@mbl.is
Karl mætir
til leiks á ný
Karl Wernersson
Segir reksturinn
finna fyrir sparnaði
!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+,+-,
+++-01
1.-23/
+0-110
+4-10
++4-14
+-20/
+/,-,2
+3+-30
++,-23
+,1-15
++1-13
1.-5+/
+0-1,4
+4-22,
++4-3,
+-5.++
+/0-24
+31-.+
1.4-.423
++,-42
+,1-4,
++1-3,
1.-5//
+0-252
+4-2,4
++4-0
+-5.31
+/0-,0
+31-52
Fram kom í fréttatilkynningu
fjármálaráðuneytisins í mars
síðastliðnum að heildarskuldir
ríkissjóðs hefðu numið 1.167
milljörðum króna við lok árs,
eða rúmlega 78% af landsfram-
leiðslu. Samkvæmt markaðs-
fréttum Lánamála ríkisins námu
heildarskuldir ríkissjóðs við lok
júlímánaðar um 1.297 millj-
örðum króna. Á síðasta ári var
verðbólga mikil, svo að verg
landsframleiðsla að nafnvirði
dróst ekki saman. Verði sam-
dráttur landsframleiðslu á síð-
ari helmingi ársins ámóta og á
þeim fyrri má reikna með að
verg landsframleiðsla verði
undir 1.500 milljörðum á þessu
ári. Því þyrfti ekki að koma á
óvart þó skuldastaða ríkissjóðs
mundi liggja nærri 90% undir
lok ársins. Halli verður á fjár-
lögum næsta árs, ekki síst
vegna aukinna vaxtagjalda rík-
issjóðs, sem mun síðan þurfa að
fjármagna að einhverju leyti
með aukinni lántöku. Fyrir utan
það sem er nefnt hér að ofan
ber að líta til lífeyrisskuldbind-
inga ríkissjóðs, en Lífeyr-
issjóður starfsmanna er rekinn
með ríkisábyrgð. Fram hefur
komið að lífeyrissjóðir með rík-
isábyrgð hefðu haft trygg-
ingafræðilegan halla upp á 500
milljarða í árslok 2008.
Versnandi
skuldahlutföll
SKULDASTAÐAN