Morgunblaðið - 04.09.2010, Blaðsíða 30

30 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 2010
–– Meira fyrir lesendur
Að huga vel að heilsu starfsfólksins getur skipt sköpum fyrir allar gerðir fyrirtækja.
Lítil hreyfing og slæmt mataræði geta aukið á forföll og slen, á meðan heilbrigður
lífstíll er ávísun á afköst og árangur
Næstkomandi fimmtudag ætlar Viðskiptablað
Morgunblaðsins að skoða hvernig best má
huga að heilsu starfsfólksins.
Nánari upplýsingar veitir
Sigríður Hvönn í síma 569-1134
eða sigridurh@mbl.is
Heilbrigðir starfsmenn= heilbrigður rekstur
Fræðandi og skemmtileg úttekt í Viðskiptablaðinu 9. september
Kaup Framtaks-
sjóðs lífeyrissjóða á
nokkrum fyr-
irtækjum af Lands-
banka Íslands orka
mjög tvímælis. Skyld-
ur lífeyrissjóða eru
að ávaxta með eins
öruggum hætti og
hægt er lífeyr-
isgreiðslur lands-
manna. Við þær erf-
iðu aðstæður og óvissu sem nú er í
íslensku efnahagslífi liggur það í
augum uppi að hér er um mikla
áhættufjárfestingu að ræða. Ekk-
ert þessara fyrirtækja getur talist
sérstaklega þjóðhagslega mik-
ilvægt, enda eru þau öll í sam-
keppnisrekstri.
Í mínum huga gilda önnur rök
fyrir fjárfestingu í Icelandair, sem
er samfélagslega mjög mikilvægt
fyrirtæki og áríðandi að halda því í
íslenskri eigu. Áleitnar spurningar
vakna um aðkomu ríkisins í gegn-
um Landsbankann og lífeyrissjóði
að rekstri þessara fyrirtækja. Öll
eru þau í harðri samkeppni og full
ástæða til að óttast samkeppn-
isumhverfið á þeim markaði sem
þessi fyrirtæki starfa á. Rekstur
þeirra hlýtur að vera mjög áhættu-
samur, sérstaklega við þær að-
stæður sem nú eru uppi. Markmið
eigenda hlýtur að vera
að hámarka hagnað
þeirra fyrirtækja sem
þeir fjárfesta í. Í þessu
tilfelli eru kaup fyr-
irtækjanna fjár-
mögnuð með lífeyr-
isgreiðslum frá
keppinautum á mark-
aði, sem vekur siðferð-
islegar spurningar um
hvort hér hafi stjórnir
lífeyrissjóða ekki farið
út fyrir velsæmis- og
skynsemismörk gagn-
vart umbjóðendum sínum.
Að mínu mati eiga lífeyrissjóðir
ekki að vera meirihlutaeigendur og
rekstraraðilar fyrirtækja. Þeir
geta verið kjölfestufjárfestar sem
hafa ekki endilega langtíma-
fjárfestingu að markmiði. Við þær
aðstæður sem uppi eru í íslensku
samfélagi er þröngt um augljósa
góða fjárfestingakosti. Þó er það
þannig að fyrirtæki í almannaeigu,
eins og Landsvirkjun og fleiri, eru
í viðræðum um fjármögnum stórra
verkefna á borð við Búðarháls-
virkjun. Ekkert mun setja meiri
kraft í atvinnulíf landsmanna en
nýting auðlinda, þ.m.t. virkj-
anakosta, til eflingar atvinnulífinu.
Skýrt hefur komið fram að mikil
eftirspurn er eftir orku frá erlend-
um stórfyrirtækjum. Arðsemi
virkjana fyrir stóriðju hefur verið
mjög góð á Íslandi og augljóst að
þar væri sjóðum landsmanna vel
varið til fjárfestinga. Slíkar fjár-
festingar sýndu líka erlendum að-
ilum getu okkar hér til að fjár-
magna framkvæmdir sjálf í stað
þess að þurfa að leita út fyrir land-
steinana. Það myndi auka tiltrú á
íslensku efnahagslífi og hafa í för
með sér aukið traust á getu okkar
til að vinna á aðsteðjandi vanda-
máli á eigin forsendum.
Eftir þessa ákvörðun Framtaks-
sjóðs lífeyrissjóðanna verður sú
spurning áleitin hvort eðlilegt sé
að lífeyrissjóðirnir skipi stjórn-
armenn í fyrirtækjunum sem fjár-
fest er í. Það er nauðsynlegra en
áður að slíta öll slík tengsl og lág-
marka þannig hættuna á hags-
munaárekstrum. Mikilvægt er að
koma þessum fyrirtækjum sem hér
um ræðir í opið söluferli sem fyrst.
Þá kæmi einnig í ljós hversu skyn-
samleg þessi fjárfesting er.
Eftir Jón
Gunnarsson
Jón Gunnarsson
»Ekkert mun setja
meiri kraft í at-
vinnulíf landsmanna en
nýting auðlinda, þ.m.t.
virkjanakosta, til efl-
ingar atvinnulífinu.
Höfundur er alþingismaður Sjálf-
stæðisflokksins í Suðvesturkjördæmi.
Kaup sem orka tvímælis
Nú þegar hillir undir
að stjórnarskrárþing
verði sett er rétt að
gera sér grein fyrir
hvað við viljum fá út úr
nýrri stjórnarskrá.
Ég vil sjá að þrí-
skipting ríkisvaldsins
verði í heiðri höfð og
enginn sem situr á
þingi geti verið að vas-
ast í framkvæmda- eða
dómsvaldinu. Einnig að embætt-
ismenn (ráðuneytisstjórar, skrif-
stofustjórar og yfirmenn helstu
stofnana) séu ekki æviráðnir heldur
einungis til jafn langs tíma og þingið
situr, þannig að með nýjum herrum
komi nýtt fólk. Við höfum allt of
lengi haft óhæfa flokksdindla í
helstu stöðum og þeir hafa getað ek-
ið seglum eftir vindi flokksforyst-
unnar sem kom þeim í stólinn.
Ég vil sjá í stjórnarskrá að Ísland
sé herlaust og fari ekki með ófriði á
hendur öðrum þjóðum, svona bara
til að vera okkar á lista viljugra
þjóða endurtaki sig ekki.
Ég vil fá heiðarleika
inn á alþingi. Þeir sem
hafa gerst brotlegir í
opinberu starfi, sýnt af
sér vanhæfi eða að-
gerðarleysi, geti ekki
boðið sig fram til þings
og geti ekki farið í ann-
að opinbert starf. Það
sama á að gilda um þá,
sem hafa vanvirt al-
þingi t.d. með því að
þiggja óeðlilega styrki
eða mútur með ein-
hverjum hætti. Einnig
geti viðkomandi einungis fengið lág-
markseftirlaun samkvæmt eft-
irlaunakerfi ríkisstofnana (64% af
lægstu launum innan opinbera geir-
ans, að hámarki).
Styrkir til stjórnmálaflokka verði
lagðir niður, eða einskorðist við
ákveðna upphæð t.d. 2 milljónir á
hvern flokk sem nær kjöri á þing,
óháð stærð þeirra. Aðrir flokkar,
sem ekki ná kjöri, fái 50% af þeirri
upphæð á kosningaári. Stjórn-
málaflokkum og einstaklingum sem
bjóða sig fram til þings skal gert að
halda opið bókhald yfir fjármál sín
og getaallra styrkja með nafni ein-
staklings eða fyrirtækis sem styrkir
þá. Einnig greiði menn skatta af
styrkjum og geti ekki stofnað góð-
gerðarfélög eða ehf-vætt framboðið
með aðsetur á Tortólaeyju.
Ég vil sjá gagngerar breytingar á
starfsháttum þingsins. Gömlum
hefðum verði breytt eða þær aflagð-
ar, eins og til dæmis reglur um
klæðaburð og að hætt verði að titla
menn háttvirta og hæstvirta. Það
hefur sýnt sig í gegnum tíðina að
þegar menn setjast á þing hætta
menn að gera greinarmun á „h“ og
„l“. Samanber að fyrir kosningar er
iðulega talað um að lækka skatta en
eftir kosningar er það orðið að
hækka skatta. Samkvæmt því er
hætt við að menn verði lágtvirtir eða
lægstvirtir. Þingflokksfundir verði
aflagðir á starfstíma þingsins. Ef
menn vilja halda slíka fundi gera
þeir það á eigin reikning og á öðrum
tíma en þegar þing er starfandi.
Þingmanni ber að mæta á alla fundi í
þeim nefndum sem viðkomandi er í
og á fundi í sameinuðu alþingi, eða
boða varamann ef um veikindi eða
aðra ófyrirsjánlega ástæðu er að
ræða. Þingmál verði meira afgreidd
í nefndum þar sem málefnin eru
rædd og hinar eiginlegu umræður í
sameinuðu alþingi séu mun tak-
markaðri og bundnar tímamörkum
þannig að atkvæðagreiðsla fari fram
eftir fyrirfram ákveðinn tíma. Þann-
ig losnum við við að þingmenn van-
virði alþingi og um leið kjósendur
sína með því að fara í pontu og þylja
„Hani krummi hundur svín …“ eða
syngja ramfalskt „Það var kátt
hérna um laugardagskvöldið á Gili.“
Þingmál mega ekki tefjast í
nefndum, það verður að sinna þeim
innan ákveðins tíma.
Ég vil fækka þingmönnum (þó
ekki væri nema til að spara). Ég vil
sjá 41 þingmann. Einnig að réttur
þeirra, sem ekki vilja styðja ein-
hvern flokk, eru búnir að gefast upp
á úreltu flokkskerfi, og ákveða að
sitja heima eða skila auðu, að þeirra
atkvæði gildi jafnt og hinna og skili
auðu þingsæti. Sem dæmi má taka
að ef þessi aðferð hefði verið við síð-
ustu kosningar þá sætu á þingi núna
51 eða 52 þingmenn sem mundi
spara tugi milljóna á ári og ég tala
nú ekki um tíma. Ef tiltrú kjósenda
er svo lítil að fleiri þingsæti eru auð
en með sitjanda ber að kjósa aftur
innan eins eða tveggja ára. Til þess
að lög nái fram að ganga þurfi í það
minnsta 21 þingmaður að greiða því
atkvæði (auð þingsæti greiða ekki
atkvæði). Einnig væri athugandi að
fyrir mitt kjörtímabil, segjum eftir
20 mánuði, fari fram skoðanakönnun
þar sem 10-15% kjósenda, valin af
handahófi, leggi mat á störf þing-
manna. Ef fram komi almenn
óánægja með störf þingmanns sé
rétt að varamaður taki hans sæti.
Það sama mætti gera með helstu
embættismenn og æðstu menn inn-
an stjórnkerfisins.
Varðandi forseta lýðveldisins þá
þarf að geirnegla hann niður og láta
hann gegna virkara starfi en hann
hefur gert hingað til (finna eitthvað
að gera fyrir hann annað en að
flakka á milli landa).
Hér hef ég tæpt lauslega á nokkr-
um málum en þau eru mörg sem
bíða betri tíma.
Eftir Einar S.
Þorbergsson » Þeir sem hafa gerst
brotlegir í opinberu
starfi, sýnt af sér van-
hæfi eða aðgerðarleysi,
geti ekki boðið sig fram
til þings …
Einar S. Þorbergsson
Höfundur er kennari.
Tillögur fyrir stjórnarskrárþing
Undanfarin ár hefur mjög græð-
andi og uppbyggjandi starf verið
unnið í 12 spora starfi kirkj-
unnar. Stuðst er
við bókina Tólf
sporin – andlegt
ferðalag. Þar
eru tuttugu
spurningar við
hvert spor, og
margt fróðlegt
til að opna bet-
ur sýn á sporin
og okkur sjálf.
Þetta er ein-
staklingsvinna með eigin tilfinn-
ingar og hugsanir. Á vikulegum
fundum hittast lokaðir hópar sem
bindast trúnaði og deila þar
manneskjur hver með annarri
vinnu sinni og skilningi á spor-
unum og áhrifum þeirra á sig.
Markmiðið er að græða innri sár,
rétta af bjagaðar tilfinningar og
nálgast sinn æðri mátt. Árangur
þessa hópastarfs hefur aukið vel-
líðan fólks og lífsgæði bæði með
sjálfu sér og öðrum. Það hefur
leitt lækningu og bata inn í líf
þátttakenda og verið þeim andleg
vakning. Margir hafa farið aftur
og aftur í gegnum efni bók-
arinnar til að vinna að auknum
bata sínum. Þetta starf er ekki
eyrnamerkt fyrir alkóhólista eða
aðstandendur þeirra þó að 12
spora leiðin sé farvegurinn. Hér
eru allir velkomnir sem finna að
þeir /þær vilja taka út þroska og
auka vellíðan sína. Kynning-
arfundir byrja á flestum stöðum í
september og eru í fjórar vikur,
eftir það lokast hópastarfið.
Fundirnir eru vikulega víða um
land og má sjá nánar um það og
starfið allt á www.viniribata.is.
Starfið er eins og tvær skóla-
annir. Yfirferðinni lýkur í maí en
gott frí verður tekið yfir jól, ára-
mót og páska. Aðgangur er
ókeypis og öllum opinn meðan
húsrúm leyfir. Ég hvet alla til að
kynna sér þetta mannbætandi
starf sem unnið er innan kirkj-
unnar.
BÁRA FRIÐRIKSDÓTTIR,
sóknarprestur og vinur í bata.
12 spora námskeið
kirkjunnar andlegt
ferðalag
Frá Báru Friðriksdóttur
Bára Friðriksdóttir
BRÉF TIL BLAÐSINS