Morgunblaðið - 17.11.2010, Blaðsíða 14
FRÉTTASKÝRING
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Sérstakur saksóknari framkvæmdi í gær húsleitir
á 10 stöðum og tók fjölda manns til yfirheyrslu í
tengslum við rannsókn á lánveitingum hins fallna
Glitnis. Alls voru 70 manns viðriðnir aðgerðir sér-
staks saksóknara. Lögreglumenn frá lögreglu-
stjóranum á höfuðborgarsvæðinu, sérsveit og
efnahagsbrotadeild auk lögreglustjóra Hvolsvall-
ar tóku þátt.
Jón Ásgeir Jóhannesson segist ekki hafa verið
boðaður til yfirheyrslu hjá sérstökum saksóknara.
Hann staðfestir í samtali við Morgunblaðið að hús-
leit hafi verið gerð á skrifstofum 101 Hótels, fyr-
irtækis í hans eigu. Fram kom í gær að húsleit var
gerð á skrifstofu Pálma Haraldssonar að Suður-
götu og á heimili Lárusar Welding, fyrrverandi
forstjóra Glitnis. Lárus Welding var meðal þeirra
sem voru yfirheyrðir í gær. Ekki náðist í Pálma
Haraldsson við vinnslu fréttarinnar.
Fimm mál vegna Glitnis til rannsóknar
Í tilkynningu sem embætti sérstaks saksóknara
sendi frá sér vegna málsins kom fram að húsleitir
og yfirheyrslurnar hefðu verið framkvæmdar
vegna fimm mála: 1) Lánveitingar til félagsins
Stím hf. 2) Lánveitingar til félagsins FS 38 ehf.
vegna kaupa á Aurum Holding, en skaðabótamál
sem slitastjórn Glitnis hefur höfðað fyrir Héraðs-
dómi Reykjavíkur á hendur fyrrverandi eigendum
og stjórnendum Glitnis tengist sama máli. Rétt er
að benda á að skaðabótamálið sem slitastjórnin
hefur höfðað gegn sama hópi fyrir dómstóli í New
York er síðan aðskilið. 3) Kaup Glitnis á hlutabréf-
um í Tryggingamiðstöðinni. 4) Kaup fjárfestinga-
sjóðs á vegum Glitnis á skuldabréfi útgefnu af
Stím. 5) Lánveitingar Glitnis til Landic Property,
Baugs og 101 Capital vegna kaupa á danska fast-
eignafélaginu Keops.
Húsleit var framkvæmd í höfuðstöðvum Saga
fjárfestingabanka. Þorvaldur Lúðvík Sigurjóns-
son gaf sérstökum saksóknara skýrslu, sem og
annar starfsmaður bankans, Þórleifur Björnsson.
Saga keypti á sínum tíma 6% hlut í Stím, en félagið
var einnig skráð til heimilis á sama stað og Saga.
Einnig var Bjarni Jóhannsson, fyrrverandi við-
skiptastjóri hjá Glitni, færður til yfirheyrslu. Nafn
útgerðarmannsins Jakobs Valgeirs
Flosasonar komst í hámæli í nóv-
ember 2008 þegar Morgunblaðið
greindi fyrst frá efnisatriðum
Stím-málsins, en Jakob var
skráður stjórnarformaður
Stíms. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins var Jakob
Valgeir þó ekki meðal
þeirra sem voru yfirheyrðir
í gær.
Rótað í skúffum víða um land
Sérstakur saksóknari lætur til skarar skríða á ný Framkvæmdi húsleitir á 10 mismunandi stöðum
samtímis víða um land í gær Leitað hjá fyrrverandi eigendum og stjórnendum Glitnis og víðar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Glitnir Sérstakur saksóknari lét til skarar skríða í gær vegna rannsóknar á Glitni.
hafa yfirlýsingar ráðamanna ESB
um að skuldabréfaeigendur þurfi að
bera í auknum mæli þá áhættu sem
fylgir fjárfestingum í ríkisskulda-
bréfum stuðlað að þessari hækkun.
Það er ekki síst vegna þessara
smitáhrifa sem írsk stjórnvöld eru
undir miklum þrýstingi að þiggja
neyðaraðstoðina.
En þó svo að írska ríkið þurfi
ekki að endurfjármagna sig næsta
hálfa árið og standi því ekki frammi
fyrir greiðslufalli verður ekki hið
sama sagt um bankana sem það
hefur hlaupið undir bagga með og
tryggt. Það hefur ekki dugað til.
Óvissan um sjálfbærni skulda írska
ríkisins stafar að miklu leyti af því
að enginn veit hversu mikið það
þarf að reiða fram vegna útlánataps
hinna ríkistryggðu banka. Írsku
bankarnir geta að sama skapi ekki
fjármagnað sig á almennum mark-
aði og þurfa því að reiða sig alger-
lega á veðlán evrópska seðlabank-
ans.
Neyðarlán til endurfjármögn-
unar bankakerfisins
Enda hafa fréttir borist af því að
mögulegt neyðarlán ESB yrði not-
að til þess að byggja upp og endur-
fjármagna írsku bankana.
Margir, þar með talinn leiðara-
höfundur breska blaðsins Financial
Times, telja að slík útfærsla yrði
varhugaverð þar sem hún myndi
eingöngu ítreka fyrirheit um að
skattgreiðendur tryggðu fjárfest-
ingar einkageirans. Það myndi ekki
leysa nein vandamál og setja
hættuleg fordæmi. Skuldirnar þurfa
að falla á endanum og þar af leið-
andi kaupir neyðarlán ekkert annað
en tíma. Hinn nafntogaði Nouriel
Roubini benti einmitt á þetta í Fin-
ancial Times í gær og segir ljóst að
ESB og evruríkin þurfi sem fyrst
að koma sér saman um hvernig
skuldir verst stöddu ríkjanna verði
endurskipulagðar þannig að skulda-
staðan verði sjálfbær á nýjan leik.
FRÉTTASKÝRING
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Vart verður séð að írsk stjórnvöld
komist hjá því að þiggja neyðarað-
stoð frá Evrópusambandinu vegna
skuldavanda ríkisins og stöðu fjár-
málakerfisins í landinu. Spár gera
ráð fyrir að fjárlagahallinn verði
30% af landsframleiðslu og hlutfall
opinberra skulda verði komið í
100% af landsframleiðslu við lok
þessa árs.
Þó svo að einsýnt sé að fjár-
lagahallinn verði minni á næsta ári
gera spár ráð fyrir að opinberar
skuldir verði komnar í 120% af
landsframleiðslu innan tveggja ára.
Reyndar hafa þessar tölur legið
fyrir í þónokkurn tíma og á sama
tíma er írska ríkið fullfjármagnað
fram á mitt næsta ár. Í ljósi þessa
hafa írskir ráðamenn ítrekað vísað
því á bug að þeir þurfi á sambæri-
legri neyðaraðstoð og grísk stjórn-
völd fengu síðastliðið vor. Um þetta
er ekki hægt að efast enda stendur
írska ríkið ekki frammi fyrir
greiðslufalli enn sem komið er.
Þrátt fyrir það eru stjórnvöld
undir miklum þrýstingi frá öðrum
evruríkjum að þiggja framlag úr
neyðarsjóðnum sem settur var á
laggirnar í kjölfar grísku skulda-
kreppunnar. Ástæðan er einfald-
lega sú að vaxandi áhyggjur fjár-
festa af sjálfbærni skuldastöðu
írska ríkisins hafa smitað útfrá sér
og leitt til þess að áhættuálagið á
ríkisskuldabréf annarra illa staddra
evuríkja hefur hækkað upp úr öllu
valdi að undanförnu. Ennfremur
ESB reiðubúið að kasta
lánalínu til Írlands
Rætt um að lánið yrði notað til að fjármagna bankakerfið
Gullið glóir Skelkaðir sparifjáreigendur leita oft í gull á óvissutímum.
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnlíf
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 2010
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Drög efnahags- og viðskiptaráð-
herra að frumvarpi að lögum um
smálánafyrirtæki gengur of langt og
er í raun aðeins til þess fallið að
flæma þau tvö fyrirtæki sem starfa
á þessu sviði af markaði. Er þetta
mat Leifs Haraldssonar, fram-
kvæmdastjóra smálánafyrirtækis-
ins Kredia.
„Við fögnum því að setja eigi lög
um starfsemina, enda höfum við
unnið að því með núverandi og fyrr-
verandi ráðherra að settar verði
reglur. Verði þessi drög að lögum er
löppunum kippt undan rekstri okk-
ar.“
Það er margt athugavert við
drögin að mati Leifs. „Það er illskilj-
anlegt af hverju strangari reglur
eigi að gilda um veitingu tíu þúsund
króna láns frá Kredia en á milljóna-
láni frá einhverjum bankanum.
Bankarnir eru undanþegnir þeim
kröfum sem gerðar eru til okkar
samkvæmt drögunum og teljum við
það skýrt brot á jafnræðisreglu.“
Í drögunum er að finna reglur um
að smálán megi aðeins afgreiða milli
9 og 17 á virkum dögum og að
greiðsla til viðskiptavinar megi ekki
fara fram fyrr en 48 klukkustundum
eftir samþykkt lánsumsóknar.
„Verði þetta að lögum kippir það
fótunum undan okkar starfsemi,“
segir Leifur. „Við höfum lagt það til
að fyrsta umsókn um að verða við-
skiptavinur verði að fara fram á
virkum dögum, en að því ferli loknu
megi hann sækja um og fá lán þegar
hann þarf.“
Leifur gagnrýnir einnig þá for-
sjárhyggju sem í drögunum felst.
„Krafan um lögræði og sjálfræði
viðskiptavinar er sjálfsögð og í sam-
ræmi við okkar starfshætti nú þeg-
ar, en í drögunum er í raun komið í
veg fyrir að fólk í námi eða í hluta-
starfi geti nýtt sér þjónustu fyrir-
tækjanna. Ég trúi því ekki að ráð-
herra sé þeirrar skoðunar að fólki í
þessari stöðu sé ekki treystandi til
að ráða sínum fjármálum sjálft.“
Leifur segir að Kredia eigi eftir
að skila athugasemdum til ráðherra
og að hann búist við því að frum-
varpinu verði breytt.
Frumvarp stríðir
gegn stjórnarskrá
Smálánalög sögð
ganga of langt
● Skuldabréfavísitala GAMMA hækkaði
um 0,04 í óvenjulitlum viðskiptum á
skuldabréfamarkaði í gær. Lokagildi
vísitölunnar var 197,54 stig. Verðtryggði
hluti hennar hækkaði um 0,12 prósent
en sá óverðtryggði lækkaði um 0,15
prósent.
Velta á skuldabréfamarkaði nam alls
4,7 milljörðum króna. bjarni@mbl.is
Skuldabréf hækka í
litlum viðskiptum
!"# $% " &'( )* '$*
++,-..
+/0-,1
+++-+/
,0-.+
+/-2..
+3-4,2
++1-,,
+-4.+
+21-5
+.,-5+
++,-/,
+/0-3/
+++-.+
,0-.2
+/-/+
+3-42.
++1-.1
+-4..
+2.-1,
+.4-41
,0.-05,+
++4-05
+/+-+,
+++-/1
,0-34
+/-/3.
+3-1,4
++1-/3
+-4.5
+2.-51
+.4-22
Eftir að FL Group tók yfir Trygg-
ingamiðstöðina með því að auka
hlutafé og greiða hluthöfum
síðarnefnda félagsins með hinu
nýja hlutafé sat Glitnir skyndi-
lega uppi með fullt fangið af
eigin bréfum annars vegar og
tæplega 14% hlut í FL Group
hins vegar. Starfsmenn bankans
komu því á fundum með fjölda
fjárfesta til að koma FL-
bréfunum af bókum sínum. Eina
skilyrðið var að leggja fram
20% eigið fé, en afgangurinn
fékkst að láni hjá bankanum.
Stím var stofnað í þessum til-
gangi, en þar var um að tefla
tæplega 25 milljarða við-
skipti með bréf í bank-
anum og FL Group.
Fjárfestar á borð við
Saga Capital og Jakob
Valgeir Flosason tóku
þátt í Stím, en bankinn
sat hins vegar eftir
með 33% hlut í félag-
inu sjálfur þar sem ekki
tókst að selja það í
heild sinni. thg@mbl.is
Þurfti að losa
bunka af FL
STÍM-MÁLIÐ
Ólafur Þór
Hauksson