Morgunblaðið - 29.12.2010, Blaðsíða 26

26 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. DESEMBER 2010
✝ Ástríður Odd-bergsdóttir (Ásta)
fæddist á Vesturgötu
18 í Reykjavík 21. jan-
úar 1915. Hún lést á
Hjúkrunarheimili
HSSA á Hornafirði
22. desember 2010.
Ásta var dóttir
hjónanna Oddbergs
Oddssonar, sem var
fæddur í Hvammi í
Kjós 10.6. 1858, d.
12.7. 1916, og Hall-
dóru Jónsdóttur, sem
fædd var á Búrfelli í
Hálsasveit 28.9. 1883, d. 21.11. 1918.
Oddbergur var umsjónarmaður í
Mýrarhúsaskóla og Halldóra var í
vinnumennsku. Hálfsystkini Ástu
samfeðra voru Guðmundur, Anna
Elín og Þorbjörg Guðdís og sam-
mæðra var Hólmfríður Anna. Faðir
Ástu lést þegar hún var um eins og
hálfs árs og missti hún móður sína
úr spænsku veikinni fjögurra ára
gömul. Ólst Ásta því upp hjá hálf-
systur sinni, Önnu Elínu, og manni
hennar, séra Eiríki Helgasyni.
Fluttist hún með þeim að Sandfelli í
Ásthildi og Martein Lúther og eru
barnabörnin ellefu og barna-
barnabörnin fjögur. Hrollaugur,
giftur Sigríði Elísu Jónsdóttur, á tvö
börn, Oddnýju Jóhönnu og Hlyn
Sturlu og eru barnabörnin þrjú. Ei-
ríkur heitinn, var giftur Jónu Sig-
urbjörgu Sigurðardóttur en þau
skildu, eignaðist fjögur börn, Haf-
dísi, móðir, Halldóra Stefánsdóttir,
Kristbjörgu, Ástu Huld og Írisi Sif
og eru barnabörnin tíu. Anna Elín,
var gift Sæmundi Harðarsyni en
þau skildu, maki í dag Árni Sverr-
isson, á þrjú börn, Sigrúnu, Maren
Ástu og Hjördísi Höllu og eru
barnabörnin þrjú.
Ásta vann ýmis störf um ævina,
var mikill dugnaðarforkur og
vinnusöm alla tíð. Hún sinnti bú-
störfum í Ási þar til árið 1962 er þau
hjónin fluttu í Brautarholt á Höfn í
Hornafirði, vegna heilsubrests Mar-
teins. Eftir það starfaði hún við fisk-
vinnslu þar til hún lét af störfum um
sjötugt. Eftir lát Marteins, árið
1986, fluttist Ásta að Silfurbraut 6
og bjó þar uns hún flutti á Dval-
arheimilið Skjólgarð árið 2000. Ásta
var virkur félagi í Kvenfélaginu
Vöku til margra ára. Hún var ætíð
mikil hannyrðakona og stundaði
hannyrðir allt þar til hún fór að
missa sjón fyrir um ári.
Útför Ástu fer fram frá Hafn-
arkirkju í dag, 29. desember 2010,
og hefst athöfnin kl. 13.
Öræfum, sem þá var
prestssetur. Uppeld-
issystkini (systrabörn)
Ástu voru Ingibjörg
(sem lést 12 ára göm-
ul), Helgi (látinn),
Oddbergur, Kristín
og Ingibjörg (yngri).
Árið 1931 þegar Ásta
var sextán ára gömul
fékk Eiríkur brauð í
Bjarnanesi í Nesjum í
Hornafirði og fluttist
fjölskyldan þangað.
Ásta fór í Kvennaskól-
ann á Staðarfelli í
Dölum veturinn 1934-1935. Hún
giftist manni sínum, Marteini Lúth-
er Einarssyni frá Meðalfelli í Nesj-
um, f. 6.10. 1910, d. 26.3. 1986, 7.
september 1937. Byggðu þau nýbýl-
ið Ás út úr landi Bjarnaness, fluttu
þangað árið 1938 og bjuggu þar í
rúm 20 ár. Hjónin eignuðust fjögur
börn, Ásdísi, f. 14.6. 1938, Hrollaug,
f. 1.12. 1942, Eirík, f. 2.12. 1943, d.
9.2. 2007, og Önnu Elínu, f. 12.3.
1953. Niðjar Ástu eru alls 48. Ásdís,
gift Gísla Eymundi Hermannssyni, á
fjögur börn, Jóhönnu Sigríði, Olgu,
– – –
Hún fer að engu óð,
er öllum mönnum góð
og vinnur verk sín hljóð.
– – –
(Davíð Stefánsson.)
Elsku mamma mín. Mig langar
að minnast þín með nokkrum orð-
um, þó ég eigi þau ekki nógu mögn-
uð til að lýsa þér rétt.
Ég minnist þess þvílíkur dugnað-
arforkur þú varst og að gefast upp
var ekki þinn stíll. Margt sem þú
upplifðir hefði bugað margan stór-
an og sterkan manninn og sannaðir
þú að ekki þarf stærðina til. Þú
mótaðist strax fjögurra ára þegar
móðir þín lést. Móðurmissirinn var
þér erfiður og oft sagðir þú við mín-
ar stelpur, sem ólust upp með þig
sér við hlið: „Verið góðar við
mömmu ykkar, þið vitið ekki hvern-
ig það er að eiga enga.“ Útlitið var
ekki gott hjá þér og Fríðu systur
þinni, orðnar munaðarlausar á unga
aldri. Fríða fór í fóstur í Nýjabæ á
Seltjarnarnesi en kom síðar til þín í
Ás og lést þar fyrir aldur fram. Úr
þínum málum rættist þegar Anna
Elín systir þín og Eiríkur tóku þig
að sér og fluttust austur í Sandfell.
Í þá daga var þetta mikið ferðalag
fyrir lítið barn en austur fórstu með
Skaftfellingi sem flutti farþega og
vistir í Öræfin. Minnist ég frásagna
þinna af vondum veðrum í Öræfum
og þá sérstaklega sögunnar af því
þegar kýrin sem þú varst að sækja
fauk á hliðina í einu slíku.
Fjölskyldan flutti svo austur í
Nes en í Sandfelli stendur eftir
reyniviðarhrísla sem gróðursett var
árið 1923. Vitjum við hennar og
minnumst þín þegar við keyrum um
Öræfasveit. Hefur hún staðið af sér
mörg óveðrin eins og þú mamma
mín. Þið pabbi kynntust svo og
bjugguð ykkur heimili í Ási með
Dísu nýfædda. Þar fæddumst við
hin systkinin og árin liðu við bras
og basl. Pabbi var alla tíð sjúkling-
ur svo búskapurinn mæddi mikið á
þér. Þið nutuð þess þó að eiga
hjálpsama nágranna sem léttu und-
ir. Þó að á engan sé hallað var
Nonni, sem fylgdi fjölskyldunni úr
Öræfum, ævinlega mikil hjálpar-
hella og vil ég þakka fyrir það hér.
Þegar fjölskyldan flutti í Brautar-
holt byrjaðir þú strax í frystihúsinu
og stóðst vaktina þar til þú hættir
að vinna úti. Oft var þétt skipað í
litla húsinu á hólnum, börnin,
tengdabörnin og barnabörnin, sem
sum hver fæddust þar. Alltaf var
nóg rými fyrir alla og vel var tekið
á móti vinum. Eftir að pabbi lést
nutum við daglega góðra samvista
við þig. Þú varst oftast með í ferða-
lögum fjölskyldunnar á Norður-
brautinni og hafðir gaman af helg-
unum í sumarbústaðnum í Laxárdal
í Lóni. Ég veit að stelpurnar mínar
eiga margar góðar minningar frá
þessum tíma með Ástu ömmu.
Eftir að við fluttumst frá Höfn
vorum við í símasambandi, helst á
hverju kvöldi (mömmutími), sem ég
sakna nú mikið. Þú hafðir mjög
gaman af allri handavinnu og nú
seinni árin áttuð þið heklunálin
góða samleið. Þú varst ótrúlega
heilsuhraust til síðasta dags, miðað
við ýmsar hremmingar á lífsleið-
inni. Þú fékkst góða umönnun hjá
starfsfólkinu á HSSA og flyt ég því
kærar þakkir fyrir.
Elsku mamma mín. Ég veit að
pabbi, Eiríkur og hitt fólkið þitt
hefur tekið vel á móti þér. Hjartans
þakkir fyrir allt og megi góður Guð
blessa minningu þína.
Þín,
Anna Elín.
Elsku Ásta amma. Þú ert búin að
vera svo stór hluti af tilveru okkar
frá fæðingu og kveðjum við þig því
með miklum söknuði. Þú hefur þó
átt langa og farsæla ævi og þökkum
við góðum Guði fyrir það. Lífið var
þó ekki alltaf dans á rósum fyrir
þig og minnumst við sögunnar sem
þú sagðir okkur svo oft um það
þegar þú varst 15 ára í Sandfelli og
botnlanginn í þér sprakk. Þú varst
skorin upp á eldhúsborðinu eftir að
hafa beðið í nokkra daga eftir lækn-
inum þar sem samgöngur í þá daga
voru ekki upp á marga fiska. Þú
varst nær dauða en lífi og var
kraftaverk að þú skyldir lifa þetta
af.
Margar góðar minningar koma
upp í hugann þegar við hugsum til
þín, elsku amma. Jólin í Brautó hjá
ykkur afa Marteini, og síðar á Silf-
urbrautinni eftir að afi dó, eru sér-
staklega eftirminnileg. Skjóta þær
minningar alltaf upp kollinum á
þessum árstíma með tilheyrandi
söknuði. Það var svo hátíðlegt að
koma til ykkar eftir messuna á að-
fangadag í jólalambalærið sem var
alveg einstaklega gott. Sumarbú-
staðaferðirnar í Lónið eru einnig
eftirminnilegar, fjölskyldan fór í
bústaðinn og amma Ásta kom alltaf
með. Þú varst líka allaf dugleg að
koma til Reykjavíkur til okkar eftir
að við fluttum í bæinn, hvort sem
verið var að skíra, útskrifa eða
halda jól. Það eru ekki mörg ár síð-
an þú hættir að treysta þér í þessi
ferðalög en það var um svipað leyti
og þú hættir að sjá almennilega og
þá fyrst fannst okkur þú vera að
reskjast. Þá áttir þú erfiðara með
að fara út að ganga, ráða kross-
Ástríður
Oddbergsdóttir
✝ Elín JónsdóttirDungal fæddist
20. ágúst 1928.
Hún andaðist á
Landspítalanum
Fossvogi 15. des-
ember 2010.
Elín var dóttir
hjónanna Jóns
Pálssonar Dungal
garðyrkjubónda og
Elísabetar Ágústu
Jónsdóttur hús-
freyju. Elín var
elst þriggja systk-
ina. Bróðir hennar
var Jón Birgir Dungal bifvéla-
virki sem er látinn. Eftirlifandi
systir er Elísabet Ásta Dungal,
fyrrv. gjaldkeri hjá Héraðsdómi.
Eiginmaður Elínar var Þor-
valdur Ágústsson aðalféhirðir.
Þau skildu. Börn: 1) Jón Þor-
valdsson framkvæmdastjóri,
kvæntur Vallý Helgu Ragn-
arsdóttur hjúkrunarfræðingi.
Tónlistarskólanum í Reykjavík.
Hún starfaði lengst af sem
læknaritari hjá Rannsókn-
arstofu Háskólans, Sjúkrahúsinu
á Húsavík, Grensásdeild Land-
spítalans og á Heilsustofnun
NLFÍ í Hveragerði, þar sem hún
annaðist einnig kvöldvökur og
skemmtanir fyrir gesti stofn-
unarinnar. Einnig gegndi Elín
ritarastörfum hjá Tollstjóra-
embættinu, Ferðaskrifstofu Ís-
lands og á lögfræðistofum.
Tónlistin var ætíð ríkur þátt-
ur í lífi Elínar. Hún annaðist
undirleik hjá einsöngvurum og
við listdansskóla auk þess að
sinna píanókennslu. Jafnframt
söng hún með Þjóðleik-
húskórnum og Pólífónkórnum.
Elín var hagmælt vel og liggja
eftir hana mörg falleg kvæði.
Útför Elínar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag, 29. desem-
ber 2010, og hefst athöfnin kl.
13.
Börn: Helga Lilja
Jónsdóttir, Jenný
Guðrún Jónsdóttir,
Þorvaldur Birgir
Jónsson, Elín
Helga Jónsdóttir,
Ragnar Jónsson og
uppeldissonurinn
Ingi Fjalar Magn-
ússon. 2) Steinunn
Kristín Þorvalds-
dóttir, textahöf-
undur og þýðandi,
gift Finni Geirs-
syni forstjóra.
Börn: Elísabet
Þórðardóttir, Kári Finnsson og
Geir Finnsson. 3) Hilmar Ágúst
Hilmarsson framkvæmdastjóri,
maki: Guðfinna M. Sævarsdóttir
flugmaður. Faðir Hilmars
Ágústs er Hilmar Kristjánsson
athafnamaður. Barnabarnabörn
Elínar eru þrjú.
Elín brautskráðist frá
Kvennaskólanum í Reykjavík og
Á yndisfögru síðdegi á jólaföst-
unni kvaddi Elín tengdamóðir mín
þennan heim í faðmi sinna nán-
ustu. Erfiðum veikindum var lokið
og hún frjáls að ferðast um óra-
víddir himingeimsins. Elín fékk
marga góða kosti í vöggugjöf og
henni var margt til lista lagt. Hún
var sérlega vel af Guði gerð, há-
vaxin og gullfalleg, skarpgreind og
listræn. Elín var afar vel hagmælt
eins og hún átti ættir til. Henni
var létt um að yrkja og hún var
jafnvíg á gaman og alvöru, gat ým-
ist verið háandleg eða full af gáska
og glettni.
Ég minnist til dæmis fagurs
ljóðs sem hún orti með stuttum
fyrirvara í tilefni gullbrúðkaups
foreldra minna, og þá sérstaklega
þess hve auðveldlega henni tókst
smíða snjalla heildarmynd úr þeim
brotum sem við systkinin færðum
henni í hendur. Jafnframt spegl-
aðist glöggskyggni hennar á hið
broslega í tilverunni vel í óborg-
anlegum tækifærisvísum af léttara
taginu.
Líf Elínar var ævintýri líkast.
Það var svo margt sem á daga
hennar dreif. Í krafti hugmynda-
flugs síns og leiftrandi sköpunar-
gáfu fann hún alltaf eitthvað sem
hélt okkur í fjölskyldunni við efnið
og kom okkur á óvart. Því fór þó
fjarri að lífið léki alltaf við tengda-
móður mína, hún átti sína erfiðu
tíma, en eitt er víst að aldrei förl-
aðist henni kímnigáfan. Hún gat
endalaust séð eitthvað spaugilegt
við tilveruna.
Elín hafði fagra rödd og hljóm-
þýða og söng um árabil með ýms-
um kórum. Jafnframt var hún pí-
anóleikari góður og vann fyrir sér
á sínum yngri árum með undirleik
og síðar við kennslu. Elín starfaði
víða og var alls staðar vel liðin Á
seinni árum varð henni tíðförult á
Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði
þar sem hún lék á píanó og stytti
dvalargestum stundir við góðan
orðstír. Minnast margir Elínar
Dungal með sérstöku þakklæti
fyrir framlag hennar til skemmti-
legs og auðgandi mannlífs. Afar
kært var með okkur Elínu og við
áttum margar góðar stundir sam-
an. Þannig var hún mér ekki ein-
ungis tengdamóðir heldur líka náin
og góð vinkona, gjafmild og ein-
læg.
Það var gott að geta verið hjá
tengdamóður minni síðustu stund-
irnar í lífi hennar. Hún kvaddi svo
sátt við Guð og menn. Skömmu
fyrir andlátið sáum við sem sátum
við sjúkrabeð hennar undurfagra
sýn. Það húmaði að og stórir skar-
ar smáfugla léku ótrúlegustu listir
í kvöldroðanum. Mér fannst sem
þeir biðu eftir því að flytja sálu
hennar á æðri svið tilverunnar. Ég
kveð mína kæru tengdamóður með
djúpri þökk og finnst við hæfi að
birta brot úr hennar eigin ljóði:
Við biðjum æ um betri hag,
bjarta ævi og glæsta
en eigum þennan dag í dag
og drauminn um þann næsta.
Blessuð sé minning Elínar Dun-
gal.
Vallý Helga Ragnarsdóttir.
Ræktarsemi, góðvild og húmor
er það sem mér virðist standa
upp úr þegar ég minnist Elínar
tengdamóður minnar. Hún sýndi
fjölskyldu sinni og vinum ávallt
mikinn og einlægan áhuga, rækt-
aði samböndin sem best hún
mátti og hrein væntumþykja
skein í gegn. Húmorinn var held-
ur aldrei langt undan og glettn-
islegar og stundum beittar at-
hugasemdir um menn og málefni
spruttu oft fram á góðum stund-
um.
Tónlist skipaði veglegan sess í
lífi Elínar og lengi vel vann hún
fyrir sér með píanókennslu og pí-
anóleik þegar svo bar undir. Þar
hafa án efa notið sín hennar
helstu kostir og margir eru þeir
sem búa að því að hafa orðið að-
njótandi hæfni hennar sem leið-
beinanda og sem áheyrendur á
léttleikandi píanóleik hennar.
Hæfileikar Elínar lágu ekki
bara á tónlistarsviðinu heldur var
hún afar snjall hagyrðingur. Þær
eru ófáar vísurnar sem hún orti
við hin ýmsu tækifæri og þá
einkum vegna afmæla eða ann-
arra merkisviðburða í lífi þeirra
sem hún þekkti. Hún virtist eiga
ótrúlega auðvelt með að semja
vel gerð og einstaklega lipur ljóð,
nánast eins og hún hefði ekkert
fyrir því. Ljúfar stemningar og
væntumþykja skein þar í gegn
sem á öðrum sviðum.
Ég minnist Elínar með virð-
ingu og þakklæti, blessuð sé
minning hennar.
Finnur Geirsson.
Í hvert skipti sem síminn hring-
ir héðan í frá verður mér hugsað
til Elínar ömmu minnar. Hún var
vön að hringja oft til þess að heyra
í afkomendum sínum, veita okkur
nýjustu fregnir af ættingjum og
vinum eða þá að biðja um upplýs-
ingar um sama fólk. Yfirleitt voru
þetta ekkert stórbrotnar frásagnir
sem gengu á milli okkar en það
var ekkert aðalatriði. Ég þakkaði
henni alltaf fyrir þær fréttir sem
hún færði, þó svo að ég væri í
flestum tilfellum búinn að heyra
þær og að því búnu lukum við svo
samtölunum með létt kaldhæðn-
islegu gríni sem við vorum bæði
snilldargóð í – alla vega að okkar
eigin mati.
Þessir föstu liðir á dagskránni
munu nú gjörbreytast og símtölin
sem yfirleitt voru ekki neitt sér-
staklega innihaldsrík verða þeim
mun eftirminnilegri. Einkagrínið
okkar Ellömmu, eins og við köll-
uðum hana oftast, lifir áfram með
okkur. Uppáhaldsdrykkurinn
hennar Sprite verður framvegis
kallaður spritt eins og við gerðum
alltaf í hádegissúpunni á sunnu-
dögum og alls kyns frumlegar og
fyndnar misheyrnir verða rifjaðar
upp.
Alltaf þegar við áttum afmæli
eða þegar einhverjum áfanga var
náð fengum við vísur frá henni. Ég
ætla að safna þeim saman og
geyma þær. Ég vona að ég nái að
mynda sams konar gríntengsl við
mín barnabörn og ég átti með El-
lömmu og nái að heiðra minningu
hennar með því móti.
Geir Finnsson.
Þegar ég heimsótti ömmu mína,
hana Elínu Dungal, á sjúkrahúsið
rétt fyrir jólahátíðina, rifjaði ég
ósjálfrátt upp þá tíma sem við
vörðum saman. Ég minnist ömmu
alltaf sem stórglæsilegrar konu
sem samdi afskaplega falleg ljóð
og var óhrædd við að spila á píanó-
ið í veislum og hvenær sem það
átti við. Amma var líka einstaklega
fróð og vel máli farin. Hún talaði
góða íslensku og kunni ótal falleg
ljóð og sönglög á ýmsum tungu-
málum. Hún sagði mér eitt sinn
Elín Jónsdóttir Dungal HINSTA KVEÐJA
Mér finnst við hæfi að kveðja
ömmu með broti úr hennar eig-
in ljóði sem hún skrifaði í dag-
bókina mína þegar ég fæddist:
Væri ég sólin, víst mundu skína
ljósgeislar mínir á leiðina þína.
(Elín Dungal.)
Hvíldu í friði, elsku
Ellamma.
Elísabet Þórðardóttir.