Morgunblaðið - 17.03.2011, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. MARS 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Umræður áAlþingi ífyrradag
um atvinnumál
vörpuðu ljósi á
þann vanda sem við
er að etja í þeim málaflokki.
Vandinn sást gleggst þegar Jó-
hanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra steig í ræðustól og fór
enn eina ferðina með þá rullu að
ríkisstjórnin hefði uppi áform
um að skapa þúsundir starfa.
Ráðherrar ríkisstjórnarinnar
tala iðulega eins og hún hafi
tekið við í gær, en staðreyndin
er sú að hún hefur haft rúm tvö
ár til að taka á málum en setið
verklaus á milli þess sem hún
hefur þvælst fyrir og hindrað
uppbyggingu.
Og nú hefur forsætisráð-
herra sem sagt enn boðað að
þau verkefni sem séu í pípunum
muni skila þúsundum starfa.
Nú eiga störfin að verða rúm-
lega tvö þúsund, en í mars 2009
boðaði ríkisstjórnin að búin
yrðu til sex þúsund störf og var
álver í Helguvík þá ekki talið
með. Síðan hafa ýmis átaks-
verkefni verið boðuð og kynnt,
jafnt á landsvísu sem í ein-
stökum kjördæmum. Atvinnu-
leysið ætti að vera horfið mörg-
um sinnum ef loforðin hefðu
gengið eftir, en raunveruleik-
inn er sá að þúsundir starfa
hafa tapast, þúsundir lands-
manna mæla göturnar og þús-
undir hafa flúið land.
Jóhanna kvartaði undan því í
fyrrnefndum umræðum að
stjórnarandstaðan væri ekki
nægilega bjartsýn. Þeir eru þó
fleiri sem eiga erfitt með að líta
björtum augum á verk rík-
isstjórnarinnar. Í fréttum
Stöðvar 2 sama kvöld og nýj-
asta atvinnusköpunarloforðið
var gefið var rætt við Þráin
Gunnarsson, bæjarfulltrúa
Samfylkingarinnar
í Norðurþingi, og
óhætt er að segja
að hann hafi ekki
lýst mikilli ánægju
með störf rík-
isstjórnarinnar eða þingflokks
Samfylkingarinnar. Taldi hann
stuðning þingflokksins við
framkvæmdir hafa verið allan í
orði en engan á borði og taldi
ráðamenn ekki hafa þann drif-
kraft sem þyrfti til að stækka
köku þjóðarbúsins.
Jón Helgi Björnsson, for-
maður bæjarráðs Norðurþings,
hafði uppi svipuð sjónarmið um
atvinnustefnu ríkisstjórn-
arinnar í viðtali við Sunnudags-
moggann um liðna helgi: „Vita-
skuld er runnið upp fyrir okkur
að samið hafi verið um það að
álver á Bakka yrði ekki byggt
þegar núverandi ríkisstjórn var
mynduð. Það er hundfúlt að
hlaupa alltaf á vegg þegar þetta
verkefni kemur upp. Heið-
arlegra hefði verið að segja
okkur það í upphafi. Flest ger-
um við ráð fyrir að þurfa að
sitja af okkur núverandi rík-
isstjórn áður en nokkuð gerist í
framkvæmdum í Þingeyjar-
sýslum.“
Ríkisstjórnin hefur talað eins
og hún vilji atvinnuuppbygg-
ingu í Norðurþingi, en eins og
bæjarstjórnarmenn þar hafa
rekið sig illilega á hafa engin
áform verið uppi um að standa
við þau orð. Framkvæmdastopp
hefur verið hin raunverulega
stefna. Hið sama á við um at-
vinnustefnuna á landsvísu.
Ráðherrarnir eru duglegir við
að lofa þúsundum starfa og
telja upp fjöldann allan af verk-
efnum sem séu að verða að
veruleika. Það væri vissulega
heiðarlegra að láta fylgja sög-
unni að ákveðið hefði verið að
standa ekki við þessi orð.
Atvinnustefnu ríkis-
stjórnarinnar má
lýsa með einu orði }
Framkvæmdastopp
Már Guð-mundsson
hefur enn ekki
beðið þjóðina af-
sökunar á að hafa
látið misnota
Seðlabankann fyr-
ir Jóhönnu og
Steingrím við síð-
ustu atkvæðagreiðslu um Ice-
save. Spár sem bankinn lét
hafa sig í að birta um þann
hrylling sem þjóðarinnar biði
ef hún segði nei reyndust hel-
ber ósannindi og þvæla. Trú-
verðugleiki bankans fór niður
fyrir frostmark við þessa mis-
notkun. Þar er hann enn. Það
bætti ekki úr að ekki stóð
steinn yfir steini í heimsenda-
spám bankans. Steingrímur
lét bíða með fagnaðarhátíð
vegna kísilverk-
smiðjuáforma á
Suðurnesjum í
fjórar vikur til að
láta líta út fyrir að
Icesavelög hefðu
eitthvað með málið
að gera. Nú er lát-
ið eins með grein-
argerð um stöðu gjaldeyr-
ishafta. Már segir að tafirnar
séu vegna þess að „svo margir
kokkar séu í eldhúsinu“. Og
hann bætir við nýrri kenningu
um að matartilbúningur sé
bestur ef margir kokkar séu í
eldhúsi. Hæpið er að nýja
kenningin standist og síst ef
það eru streptókokkar sem
tekið hafa yfir eldhúsin, eins
og virðist hafa hent í þessu
tilviki.
Þjóðin hefur ekki
gleymt dæmalausri
framgöngu Seðla-
banka í Icesave. En
bankinn hefur ekk-
ert lært }
Már mallar
Þ
egar menn sömu skoðunar koma
saman og hafa engan með í hóp
sem er á öðru máli en þeir, þá
myndast sannkölluð sigurstemn-
ing í hópnum. Hópurinn efast ekki
um að sannleikurinn sé sín megin og ein-
staklingar innan hans eru því ansi vígreifir og
góðir með sig. Reyndar veit hópurinn að aðrar
skoðanir eru uppi úti í bæ hjá einhverjum
villiráfandi sauðum sem skynja ekki sannleika
málsins. Hópurinn telur að við svoleiðis fólk
sé bara eitt að gera; semsagt að rífa nógu mik-
inn kjaft við það, til dæmis á síðum dagblaða,
aðallega í Morgunblaðinu, og á netinu og
hamra svo nógu oft á slagorðinu: Við borgum
ekki, við borgum ekki!
Þetta er nefnilega fyrirferðarmikill hópur
sem kann að breiða úr sér og láta eins og hann
sé að lýsa meirihlutaskoðun. Svo er alls ekki samkvæmt
skoðanakönnunum sem sýna að meirihluti þjóðarinnar
vill greiða Icesave-skuldina og ljúka málinu með sátt. En
hávaðamennirnir láta eins og þeir viti ekki af því. Þeir
halda bara áfram að skrifa sínar greinar og fylla Morg-
unblaðið. Mikið óskaplega eru þeir nú ötulir við það!
Mennirnir sem í fjölmiðlum æpa í kór á hverjum degi:
Við borgum ekki! eru engir kjánar. Sumir þeirra eru
reyndar ansi snjallir og það er sjálfsagt að bera virðingu
fyrir því að þeir standa staðfastlega við eigin sannfær-
ingu. Þeir mættu hins vegar gjarnan hlusta á rök ein-
hverra annarra en þeirra sem eru á sama máli og þeir.
En það gera þeir ekki, þeir eru ekki þeirrar
gerðar.
Þessi mjög svo samstillti hópur nei-manna
kann líka að skipta liði á klókindalegan hátt.
Hann hefur lagt undir sig umræðusíður
Morgunblaðsins og sér að meir verður ekki
gert á þeim bæ. Þá snýr hann sér að næsta
fjölmiðli. Nú hafa sjö hæstaréttarlögmenn –
vafalaust snjallir, allavega er einn þeirra af-
burðasnjall – tekið að sér að skrifa lítinn og
nær daglegan dálk í Fréttablaðið þar sem
þeir endurtaka stöðugt: Við borgum ekki!
Þeir vita að lítill dálkur sem birtist reglulega
með sama stefi getur svínvirkað. Ef þú segir
fólkinu eitthvað nógu oft fer það að trúa því.
Þessi einbeitti nei-hópur kann alls konar
áróðurstækni og þreytist ekki á að segja að
þeir sem vilji ganga til samninga í Icesave-
málinu og segja já í þjóðaratkvæðagreiðslu hafi látið
undan hræðsluáróðri sem hafi dunið á landsmönnum.
Þessi meinti hræðsluáróður er reyndar ekkert annað en
upplýsingar um það hvað gæti hugsanlega gerst ef
samningurinn yrði felldur. Þeir sem segja nei við samn-
ingnum eru að taka ákveðna áhættu og það er alveg
sjálfsagt að upplýsa þjóðina um það í hverju sú áhætta
felst. Það hefur verið gert á nokkuð sómasamlegan hátt.
Þjóðin á ekki að láta málflutning fyrirferðarmikilla
nei-manna skelfa sig. Henni stendur til boða að sam-
þykkja samning sem er skásti kosturinn í slæmri stöðu.
Hún á að segja já. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Við borgum ekki! – eða hvað?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Vegna sameiningar nefnda Alþingis
munu flestir þingmenn aðeins eiga
sæti í einni fastanefnd. Þá munu
stjórnarandstæðingar fá for-
mennsku í hluta nefndanna.
Forseti Alþingis og formenn
þingflokka hafa lagt fram frumvarp
til laga um breytingar á lögum um
þingsköp Alþingis. Lagt er til að
skipan nefnda verði breytt og sett
skýrari ákvæði um eftirlitshlutverk
Alþingis og meðferð trúnaðar-
upplýsinga í nefndum.
Frumvarpið er að hluta til við-
brögð við tillögum nefndar sem
gerði tillögur um eftirlitshlutverk
Alþingis gagnvart framkvæmda-
valdinu, niðurstöðum Rannsókn-
arnefndar Alþingis vegna banka-
hrunsins og þingmannanefndar sem
fjallaði um skýrsluna.
Ekki eining um verkefni
Ásta Ragnheiður Jóhann-
esdóttir, forseti Alþingis, segir að
breyting á nefndaskipan Alþings sé
eitt af mikilvægustu ákvæðum frum-
varpsins. Það muni bæta vinnubrögð
í nefndastarfinu.
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir
að fastanefndir þingsins verði sjö í
staðinn fyrir tólf og að verkefni
þeirra skiptist ekki eftir mál-
efnasviðum ráðuneyta eins og verið
hefur að stórum hluta.
Ekki er full sátt innan þing-
flokkanna með verkaskiptingu.
Þannig telja sjálfstæðismenn að
skattamálin muni ekki fá næga at-
hygli í fjárlaganefnd, nema að vinnu-
brögðum í fjármálaráðuneyti verði
breytt. Þá telja þeir að auðlindamál
eigi frekar heima í atvinnuvega-
nefnd en umhverfisnefnd. Ragnheið-
ur Elín Árnadóttir, formaður þing-
flokks sjálfstæðismanna, segir að
hefð sé fyrir því að gera breytingar á
þingsköpum í sem mestri sátt. „Okk-
ur þótti ekki rétt að standa í vegi
fyrir því að málið yrði lagt fram en
vonumst til að það verði unnið áfram
í nefnd,“ segir hún.
Níu þingmenn verða í hverri
fastanefnd þannig að nefndasæti
verða 63 eða nákvæmlega fjöldi
þingmanna. Er þetta nokkur fækk-
un nefndasæta því þau eru nú 110.
Ekki þýðir þetta þó að enginn þing-
maður verði í fleiri en einni nefnd því
fylla þarf í skörð þeirra þingmanna
sem ekki taka sæti í nefndum, að-
allega ráðherra.
Tryggður er réttur þingflokka,
sem ekki eiga víst sæti í öllum
nefndum, að velja sér nefnd. Meira
að segja er tryggt að þingmaður ut-
an flokka komist í nefnd.
Formenn verða verkstjórar
Eins og í frumvarpi um þing-
sköp sem forseti Alþingis lagði fram
til kynningar á síðasta þingi er gert
ráð fyrir að formennska í nefndum
þingsins skiptist á milli þingflokka í
samræmi við þingstyrk. Það þýðir
að hluti nefndanna verður undir for-
ystu þingmanna úr stjórnarandstöð-
unni. Hefðir eiga eftir að myndast en
í greinargerð er stungið upp á því að
stjórnarflokkar hafi formennsku í
fjárlaganefnd en stjórnarandstaða
stýri stjórnskipunar- og eftirlits-
nefnd.
Rétt er þó að vekja athygli á
því um leið að dregið verður úr
pólitísku hlutverki nefndafor-
manna með því að einum nefnd-
armanni verður falið að vera
framsögumaður hvers máls
sem kemur til nefndar. Það
þýðir væntanlega að mik-
ilvæg stjórnarfrumvörp
verði fremur unnin undir
forystu þingmanna frá
stjórnarflokkum en and-
stöðu.
Flestir munu sitja
í einni fastanefnd
Morgunblaðið/Kristinn
Sérstakar umræður Umræður sem verið hafa utan dagskrár Alþingis fá nú
rúm í dagskrá þingsins og verða eftir það nefndar sérstakar umræður.
Breytingum á þingsköpum er
ætlað að auka sjálfstæði þings-
ins gagnvart framkvæmdavald-
inu og auka möguleika þess til
eftirlits.
Það kemur meðal annars
fram í breytingum á nefnda-
skipum. Sérstök nefnd, stjórn-
skipunar- og eftirlitsnefnd sem
væntanlega mun starfa undir
forystu þingmanns stjórnarand-
stöðunnar, mun fara með eft-
irlitshlutverkið.
Settar verða skýrari reglur
um rétt Alþingis til upplýsinga
frá stjórnsýslunni og ráðherr-
um gert skylt að tryggja að
þingið hafi þær upplýsingar
sem verulegu máli skipta fyr-
ir mál sem eru til með-
ferðar.
Þá má nefna að rík-
isstjórninni er gert að
leggja árlega fram
skýrslu um fram-
kvæmd þingsályktun-
artillagna.
Sérstök eftir-
litsnefnd
SJÁLFSTÆÐARA ALÞINGI
Ásta Ragnheiður
Jóhannesdóttir