Morgunblaðið - 05.03.2011, Blaðsíða 38

38 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MARS 2011
✝ Karvel Pálma-son fv. alþing-
ismaður var fædd-
ur. í Bolungarvík
13. júlí 1936, d. 23.
febr. 2011. For-
eldrar: Pálmi Árni
Karvelsson, f. 17.
febr. 1897, d. 22.
febr. 1958, sjómað-
ur, og Jónína E.
Jóelsdóttir, f. 18.
nóv. 1904, d. 20.
nóv. 1987. Systkini Karvels eru
Guðrún, f. 1925, Sigríður
Lovísa, f. 1929, d. 1944, Gestur,
f. 1930, d. 2006, og Kristný, f.
1943.
Eftirlifandi eiginkona Kar-
vels er Martha Kristín Svein-
björnsdóttir, f. 27. ágúst 1935,
húsmóðir. Foreldrar: Svein-
björn Rögnvaldsson og Kristín
Hálfdánardóttir. Börn Karvels
og Mörthu eru: Pálmi Árni, f.
1952, kvæntur Steinunni Guð-
við barna- og unglingaskólann
þar. Formaður Verkalýðs- og
sjómannafélags Bolungarvíkur
síðan 1958. Í hreppsnefnd Hóls-
hrepps 1962-1970. Í Rann-
sóknaráði ríkisins 1971-1978. Í
fiskveiðilaganefnd 1971 og
1975. Í stjórn Fiskimálasjóðs
1972-1989. Í byggðanefnd 1973.
Í nefnd um tekjuöflunarkerfi
ríkisins 1974. Varaforseti Al-
þýðusambands Vestfjarða síðan
1975. Í miðstjórn Alþýðu-
sambands Íslands síðan 1980.
Varaformaður Verkamanna-
sambands Íslands síðan 1987. Í
stjórn Byggðastofnunar 1991-
1995. Í flugráði 1995. Landsk.
alþm. (Vestf.) 1971-1974, alþm.
Vestf. 1974-1978 (Frjálsv.),
landsk. alþm. (Vestf.) 1979-
1983, alþm. Vestf. 1983-1991
(Alþfl.). 1. varaforseti Nd. 1984-
1986. Formaður þingflokks
Samtaka frjálslyndra og vinstri
manna 1974-1978.
Útför Karvels fer fram frá
Hólskirkju í Bolungarvík í dag,
5. mars 2011, og hefst athöfnin
kl. 14.
mundsdóttur og
börn þeirra eru
Sigrún, Martha
Kristín, Karvel
Steindór og tvö
barnabörn. Kristín
Hálfdánar, f. 1953,
gift Sigurði B.
Hjartarsyni og
börn þeirra eru
Sólveig, Benedikt
og sex barnabörn.
Steindór, f. 1958,
kvæntur Svölu Guðmunds-
dóttur og börn þeirra eru Fann-
ar Karvel, Ævar, Birta Dögg og
þrjú barnabörn. Jónína, f. 1960,
gift Halldóri Geirssyni og börn
þeirra eru Helgi Geir, Hlynur
Freyr, Kolmar, tvö barnabörn
og eitt á leiðinni.
Nám í unglingaskóla í Bol-
ungarvík. Sjómaður í Bolung-
arvík 1950-1958 og síðan verka-
maður til 1962. Lögregluþjónn
1962-1971 og jafnframt kennari
Nú er hugur minn heima,
þar sem hafið er skínandi blátt.
Drottinn mig lát um það dreyma
daglangt, sem yfir nátt.
Vertu með mér og vaktu
vaka mig láttu í þér.
Til þín mig síðan taktu
ég treysti þér fyrir mér.
( Karvel Pálmason)
Elsku besti pabbi minn.
Nú kveð ég þig í hinsta sinn,
nokkrar línur til þín sem þú hef-
ur með þér í ferðalagið.
Hjartans þakkir fyrir lífs-
gönguna með þér, þakkir fyrir
góðu árin í „litla húsinu“ okkar.
Árin á Kambinum hjá ömmu í
„Jónínubúð“. Svo ekki sé talað
um árin á Traðó. Síðan Uppsöl-
um í Hvíta húsinu.
Sérstaklega þakka ég þér
elsku pabbi minn sl. ár á Skýlinu
þar sem mér auðnaðist að vera í
svo mikilli nánd við þig og að-
stoða þig, allt spjallið í horninu í
stofunni á Skýlinu. Og núna síð-
ustu níu daga lífs þíns á Sjúkra-
húsi Ísafjarðar, þar sem við gát-
um öll kúrt hjá þér og fengið
faðmlag, friður og ró ríkti yfir
þér. Mamma er kletturinn sem
þú hefur fengið að styðja þig við
alla tíð og fram á síðasta dag.
Við þig, góði Guð, vil ég segja
þetta: Takk fyrir að bjóða pabba
velkominn í ríki þitt sem hann
var búinn að þrá. Geymdu hann
vel fyrir mig þar til við hittumst
á ný. Elsku pabbi minn, við pöss-
um mömmu.
Ströndin er mitt augnayndi
ef í djúpið lít ég inn.
Þá er sem leiki allt í lyndi
og ávallt ljómar hugur minn.
Karvelsbrekka kemst í huga
er kenni ég minn ættarstað.
Nafnið hans mun lengi duga
og ljúft er mér að muna það.
Á ættarslóðum er svo gaman
oft ég hefi reynslu af því.
Að vera til og vinna saman.
Vonarneista kveikja á ný.
Dugið vel og dugið lengi
dætur, synir hér á strönd.
Biðjið Guð um gæfu og gengi.
Gjörvallt líf er hans í hönd.
(Karvel Pálmason)
Þín
Kristín H. Karvelsdóttir.
Nú ævin öll er liðin hjá
ég kveð með sátt í hjarta
Eilífu hvíldina fékk að fá
með himnafegurð skarta
(B.S.)
Komið er að kveðjustund,
Kalli afi er dáinn.
Afi okkar var sterkur og eft-
irminnilegur karakter sem þorði
að fara sínar eigin leiðir án þess
að hræðast álit annarra.
Mikið vorum við stolt að eiga
afa sem var á Alþingi, Þegar afi
kom heim í frí af þinginu kom
hann alltaf með gotterí handa
okkur krökkunum. Svo var það
toppurinn að sitja við eldhús-
borðið hjá ömmu og afa og
teikna á blöð merkt Alþingi.
Afi var alltaf svo flottur, vel
greiddur með gel í hárinu. Hann
vildi alltaf vera vel klipptur og
snyrtilegur. Afi var gamansamur
maður, var liðtækur leikari og
hafði góða söngrödd. Hann var
líka mjög pólitískur og gaman að
ræða við hann um þau málefni,
hann hafði sterkar skoðanir á
öllu.
Fyrir 25 árum veiktist afi
heiftarlega og var vart hugað líf,
hann náði sér aldrei að fullu eftir
þau veikindi. En hann fékk öll
þessi ár í viðbót og erum við
þakklát fyrir að hafa fengið að
hafa hann hjá okkur lengur.
Heimili afa og ömmu var okk-
ur systkinunum alltaf opið og
þar leið okkur vel. Alltaf átti afi
eitthvað gott að stinga upp í okk-
ur enda var hann mikill sælkeri
sjálfur. Börnin okkar eru svo
heppin að hafa fengið tækifæri
til að kynnast og alast upp með
langafa og langömmu, það eru
ekki allir svo heppnir.
Nokkrum dögum áður en afi
kvaddi okkur teygði hann sig að
litla Kristofer Stapa til að snerta
hann. Það var svo falleg stund,
lítill drengur nýkominn í heim-
inn og gamall maður að kveðja.
En svona er víst lífsins gangur
og við fáum engu ráðið. Eitt sinn
verða allir menn að deyja.
Síðasta ár var afi á Sjúkra-
skýlinu í Bolungarvík þar sem
hugsað var vel um hann. Þrekið
þvarr og var hann fluttur á
Sjúkrahúsið á Ísafirði 13. febr-
úar þar sem hann lést 9 dögum
síðar. Þar gat fjölskyldan verið
saman í notalegu umhverfi og
notið síðustu daganna með afa,
við vitum að hann fór sáttur, það
sagði hann okkur sjálfur þegar
við sátum við hlið hans.
Elsku amma er búin að vera
við hlið afa alla tíð þar til yfir
lauk og vék hún aldrei frá rúmi
hans á sjúkrahúsinu. Við munum
gera allt til að hjálpa henni að
halda lífinu áfram án afa, elsku
afi við pössum ömmu fyrir þig.
Við biðjum algóðan Guð að
vernda ömmu og alla fjölskyld-
una. Við stöndum saman eins og
alltaf.
Blessuð sé minning þín, Kalli
afi, þú varst töffari.
Nú myndir þú segja: „Hvur
sagði það ?“
Við segjum það: Þín
Benedikt, Sólveig og
fjölskyldur.
Þar sem englarnir syngja sefur þú
sefur í djúpinu væra.
Við hin sem lifum, lifum í trú
að ljósið bjarta skæra
veki þig með sól að morgni.
Drottinn minn faðir lífsins ljós
lát náð þína skína svo blíða.
Minn styrkur þú ert mín lífsins rós
tak burt minn myrka kvíða.
Þú vekur hann með sól að morgni.
Faðir minn láttu lífsins sól
lýsa upp sorgmætt hjarta.
Hjá þér ég finn frið og skjól.
Láttu svo ljósið þitt bjarta
vekja hann með sól að morgni.
Drottinn minn réttu sorgmæddri
sál
svala líknarhönd
og slökk þú hjartans harmabál
slít sundur dauðans bönd.
Svo vaknar hann með sól að
morgni.
Farðu í friði vinur minn kær
faðirinn mun þig geyma.
Um aldur og ævi þú verður mér
nær
aldrei ég skal þér gleyma.
Svo vöknum við með sól að
morgni.
(Bubbi Morthens)
Guð geymi þig, elsku afi minn,
og takk fyrir allt.
Þín
Birta Dögg.
Í dag kveðjum við systur
elskulegan bróður okkar, Kalla,
eins og hann var alltaf kallaður.
Fyrir 26 árum bjuggumst við
ekki við að fá hann lifandi heim
frá London, en eins og hann
sjálfur sagði: Guð vildi mig ekki
núna. Hann varð aldrei samur
eftir þær miklu raunir sem hann
gekk í gegnum, en fór meira á
þrjóskunni eins og hann hafði
alltaf gert. Hann var mikill jafn-
aðarmaður og vildi að allir gætu
lifað mannsæmandi lífi og barð-
ist fyrir því alla tíð. Í foreldra-
húsum upplifðu hann og eldri
systkini mín mikla fátækt og eft-
ir að þau fóru að vinna ung að
árum runnu laun þeirra að
mestu til heimilisins. Við systk-
inin ólumst upp við söng og
pabbi söng mikið fyrir okkur
enda góður söngmaður og
ósjaldan sat hann með barna-
börnin elstu og söng fyrir þau.
Þau eru ófá ættjarðarlögin sem
við lærðum ung að árum og höfð-
um öll yndi af að syngja. Sung-
um öll saman í kirkjukórnum í
áratugi hvert sína röddina og
eigum á spólu þjóðlög og sálma
sem Sigga Nóa, organisti og vin-
ur, lét okkur syngja saman.
Síðustu árin voru honum ekki
létt og alltaf hallaði undan fæti.
Martha mín, þú stóðst alltaf eins
og klettur við hlið hans og eins
og ég sagði oft við þig. Þú tókst
við af mömmu að dekra við hann
og helst vildi hann ekki borða
fyrr en pabbi kom af sjónum og
borða með honum.
Hann naut góðrar umönnunar
á Sjúkraskýlinu og síðustu 10
dagana á sjúkrahúsinu á Ísafirði.
Elsku Martha. Þú, börnin,
barnabörn og tengdabörn stóðuð
þétt saman við hlið hans. Ég
held ég halli ekki á neinn þó að
ég nefni Stínu sem var vakin og
sofin yfir ykkur. Það var gott að
vera öll saman þessa síðustu
daga og sjá að hann þjáðist aldr-
ei, en nefndi mömmu, pabba og
Gest bróður sem hafa ekki verið
langt undan.
Lúlli þakkar honum áratuga
samvinnu og vináttu. Þeir voru
samtaka í því að vilja hag Bol-
ungarvíkur og Bolvíkinga sem
bestan. Elsku Martha og fjöl-
skylda. Guð gefi ykkur styrk á
kveðjustund. Við Únna þökkum
honum samfylgdina og biðjum
Guð að geyma hann. Við sjáumst
síðar.
Grátið mig ekki, því ég er frjáls,
ég fylgdi veginum sem Guð lagði
fyrir mig.
Ég tók Hans hönd, þegar kallið
kom,
sneri við og yfirgaf allt.
Ég gat ekki dvalið lengur,
til að hlæja, elska, vinna eða
gleðjast.
Ókláruð verk mín verða eftir hér,
ég fann þennan stað minn síðasta
dag.
Hafi brottför mín skilið eftir
tómarúm,
fyllið það með góðum minningum.
Vináttu og gleðistunda,
ó já ég á eftir að sakna líka.
Berið ekki þungar byrðar
sorgarinnar.
Ég óska ykkur bjartra daga.
Líf mitt var fyllt af gleðistundum,
í samför ástvina og annarra.
Kannski virtist dvöl mín hér allt
of stutt.
En lengið hana ekki með djúpri
sorg.
Léttið á hjarta ykkar og
samgleðjist mér,
Guð vildi mig núna og tók
móti mér.
(Irvin R. Karon.)
Guðrún, Kristný og
Valdimar.
Í dag kveðjum við góðan jafn-
aðarmann, baráttujaxlinn Karvel
Pálmason, fv. alþingismann og
forystumann í íslenskri verka-
lýðshreyfingu. Hann átti sínar
pólitísku rætur hjá vestfirskum
verkamönnum og sjómönnum.
Hjarta hans sló með þeirra hags-
munum. Karvel sat á Alþingi frá
1971 til 1991. Fyrst fyrir Samtök
frjálslyndra og vinstrimanna en
frá 1979 fyrir Alþýðuflokkinn og
var Karvel þingmaður hans til
1991 er hann kaus að hætta.
Þegar Samfylkingin var stofnuð
gekk Karvel til liðs við hana og
tók þátt í starfi hennar meðan
heilsa hans leyfði. Það er til
marks um stöðu hans og hug
samflokksmanna til Karvels að í
Alþingiskosningunum 2009, tæp-
um tuttugu árum eftir að hann
fór út af þingi, skipaði hann heið-
urssæti framboðslistans í Norð-
vesturkjördæmi.
Það gustaði af Karvel, hann
var hreinskiptinn, glaðsinna og
fór ekki alltaf troðnar slóðir á
þingmannsferli sínum. Hann var
harður í horn að taka þegar hon-
um fannst vegið að jöfnuði og
réttlæti í samfélaginu og tók af-
stöðu út frá því sem hann taldi
gagnast þeim sem hann vildi
vera fulltrúi fyrir, íslenskum sjó-
mönnum og almennu launafólki.
Karvel var líka ötull málsvari
landsbyggðarinnar og lagði þar
margt gott til málanna á þings-
mannsferli sínum.
Áhrifamenn og -konur úr ís-
lenskri verkalýðshreyfingu voru
áberandi á Alþingi síðari hluta
20. aldar. Fólk sem kom úr röð-
um verkafólks eða sjómanna og
hafði tekið út pólitískan þroska
og fengið eldskírn í verkalýðs-
baráttunni. Þetta endurspeglað-
ist sannanlega mjög í umræðum
á Alþingi á þeim tíma sem Kar-
vel sat á þingi. Þegar Karvel
hafði orðið fyrir varanlegum
heilsubresti í kjölfar læknamis-
taka sneri hann því mótlæti upp í
enn eitt baráttumálið. Árið 1989
voru samþykkt á Alþingi lög um
réttindi sjúklinga sem nefnd
voru eftir honum og kölluð „Kar-
velslög“. Tímamótalög sem
veittu sjúklingum sem voru til
meðferðar á sjúkrastofnunum
rétt til bóta eftir heilsutjón
vegna læknisaðgerða eða mis-
taka starfsfólks.
Karvel Pálmason var afar eft-
irminnilegur maður sem ég
minnist með hlýhug og þakklæti.
Fyrir hönd okkar jafnaðar-
manna votta ég Mörthu, eigin-
konu hans, og afkomendum mína
innilegustu samúð, um leið og
Karvel er þökkuð samfylgdin og
mikilvægt, óeigingjarnt framlag
til sameiginlegrar baráttu okkar
fyrir jöfnuði og réttlæti.
Jóhanna Sigurðardóttir,
formaður Samfylking-
arinnar.
Úrslit alþingiskosninganna
vorið 1971 sættu nokkrum tíð-
indum. Eftir 12 ára valdaferil
var Viðreisnin fallin. Það sem
skipti sköpum var kosningasigur
Samtaka frjálslyndra og vinstri-
manna, sem fengu fimm þing-
menn og þar með oddaaðstöðu á
Alþingi. Mestu munaði um kosn-
ingasigur Hannibals á Vestfjörð-
um. Gamli Vestfjarðagoðinn sóp-
aði til sín tæplega fjórðungi
atkvæða á Vestfjörðum og fór á
þing við annan mann. Sá hét
Karvel Pálmason, formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags
Bolvíkinga. Eftir það varð ekki
aftur snúið. Allt hans líf, það sem
eftir var, mótaðist af þessum
sviptingum. Snemma á kreppu-
árunum, þegar Hannibal freist-
aði þess að stofna verkalýðsfélag
í Bolungarvík, fékk hann þar
óblíðar viðtökur. Útsendarar at-
vinnurekenda gerðu honum fyr-
irsát og fluttu nauðungarflutn-
ingi úr plássinu.
Ísafjarðarkratar létu hart mæta
hörðu, handtóku mannræn-
ingjana, hertóku Bolungarvík og
höfðu sitt fram um stofnun fé-
lagsins. Hannibal var því guð-
faðir Verkalýðs- og sjómanna-
félags Bolvíkinga og Karvel þar
með lærisveinn hans í verkalýðs-
baráttunni. Með því að fleyta
Karvel inn á þing á pólitískum
frakkalöfum sínum 1971, hafði
Hannibal útnefnt hann sem sinn
pólitíska arftaka. Svona er lífið
stundum mikill iðjuþjálfi sagði
dr. Benjamín af öðru tilefni. Á
dauða sínum átti hann fremur
von en að lenda óforvarandis inni
á Alþingi Íslendinga. Þegar
kosningaúrslitin lágu fyrir í
morgunsárið lét Karvel sig
hverfa og kom ekki til manna-
byggða fyrr en að sólarhring
liðnum. Þetta heitir að lenda í
„kúltúrsjokki“. En hann var
fljótur að jafna sig. Hann þurfti
ekki 20 ára setu á Alþingi til að
sannprófa, að hann gat þetta
ekkert síður en hinir, sem þar
sátu á fleti fyrir, sumir hverjir.
Karvel Pálmason var Vestfirð-
ingur í húð og hár. Það var ekki
mulið undir hann í æsku. Hann
fór snemma að vinna fyrir sér og
sínum á sjó og landi. Kjörin
settu á manninn mark, meitluðu
svip og stældu kjark, eins og Örn
Arnar komst að orði um annan
harðjaxl. Karvel bjó yfir ríkri
réttlætiskennd og nægu sjálfs-
trausti til að láta ekki takmark-
aða skólagöngu aftra sér frá að
fylgja fram góðum málstað.
Hann hefði gjarnan gengist við
því að vera kallaður „verkalýðs-
sinni“, en það er hugtak, sem
reyndar er á förum úr tungumál-
inu. Karvel var bundinn átthög-
um sínum tryggðarböndum.
Hann var vestfirskur alþýðu-
maður, sem frá unga aldri deildi
kjörum með sínu fólki og vildi
einlæglega rétta þess hlut, þegar
á það var hallað. Vestfirðingar
eiga nú í vök að verjast, enda
bannað að bjarga sér sjálfir,
handjárnaðir í ranglátu kvóta-
kerfi, sem svipt hefur þá grund-
vallarmannréttindum. Að því
hlýtur að koma, að þeir hristi af
sér hlekkina – ella væri þeim illa
í ætt skotið. Þá verður Karvel að
vísu fjarri góðu gamni, en hann
mun samfagna okkur heils hugar
hinum megin.
Jón Baldvin.
Karvel Pálmason stóð traust-
um fórum meðal vestfirskrar al-
þýðu. Faðir hans var sjómaður.
Uppvaxtarár hans voru meðal al-
þýðufólks í fátækum fiskibæ þar
sem lífsbaráttan var hörð, kjörin
kröpp, híbýli fátækleg, róið í ára-
bátum og fyrir opnu hafi, veðra-
brigði snögg og veður válynd.
Frásagnir Jóns Kalmanns í
skáldsögu hans, „Himnaríki og
helvíti“ eru í góð lýsing af hvern-
ig lífinu vatt fram í slíkri verstöð
enda Bolungarvík líklega fyrir-
myndin sem hann notar í upphafi
sögunnar.
Fyrir Karvel lá að taka for-
ystu fyrir stéttarbræðrum sínum
og systrum í verkalýðsfélaginu á
staðnum og eiga ríkan þátt í því
að færa þessa fátæku verstöð úr
örbirgð til bjargálna. Þegar Kar-
vel ákvað árið 1971 að taka þátt í
stjórnmálabaráttunni gerði hann
það fyrst og fremst með hags-
muni alþýðufólks í huga. Alla
ævina stóð hann traustum fótum
meðal þess.
Kynni okkar hófust 1974. Þá
var hann meðal andstæðinga.
Leiðir lágu svo saman árið 1979
eftir að hann tók þá ákvörðun að
ganga til liðs við Alþýðuflokkinn.
Karvel Pálmason
likkistur.is
Íslenskar kistur og krossar.
Hagstæð verð. Sími 892 4605
HJARTAVERND
Minningarkort
535 1825
www.hjarta.is 5351800
Erfidrykkjur af alúð
Hótel Saga annast erfidrykkjur af virðingu og hlýju.
Fágað umhverfi, góðar veitingar og styrk þjónusta.
S ími: 525 9930
hote lsaga@hote lsaga.is
www.hote lsaga.is HÓTEL SAGA, REYKJAVÍK
P
IP
A
R
\T
B
W
A
•
S
ÍA