Ný saga - 01.01.1993, Qupperneq 65

Ættfrœöifélagiö og útgáfa Matmtalsins 1910
sem í sátu: Einar Egilsson, Sigurður Sigurðarson
og Hólmfríður Gísladóttir. Eftir að öll leyfi voru
fengin, í febrúar 1990, var byrjað upp á kraft.
Við byrjuðum á Austur-Skaftafellssýslu og erum
núna komin að Akureyri með fyrstu yfirferðina.
Hvernig er staðið að undirbúningi útgáfu á
borð við þessa?
Þegar farið var að tala um útgáfu á Manntalinu
1910 vissu margir að það var til á tölvu hjá
Erfðafræðinefnd frá því á sjöunda áratugnum.
Fyrsta verk okkar var því að semja við nefndina
um að fá útskrift hjá þeim. Einnig var samið við
Þjóðskjalasafn um aðstöðu og lán á fmmgögnum
til að bera saman við tölvuútskriftina.
í frumgögnunum er náttúrulega getið um
fæðingarstað manna ásamt bæjarnafni, og í út-
gáfunni verður að auki leiðréttur fæðingartími
samkvæmt ministerialbókum. Þar má einnig sjá
hvenær og hvaðan fólkið kemur inn í sóknirnar.
Þá er getið stöðu á heimili, oft mjög nákvæm-
lega; t.d. er stundum ekki látið nægja að segja
konu vera vinnukonu, heldur einnig að hún sé
við spuna eða eitthvað því um líkt. Einatt setja
teljaramir almennar athugasemdir um fólkið, t.d.
óðalseigandi eða óðalsbóndi. Giftingarárs er
getið hjá hjónum og ef um er aö ræða ekkjur
eöa ekkla er tekiö fram hvenær þau misstu
makann. Loks er getið fjölda barna, bæði lifandi
og dáinna. Við sleppum þó að geta um sjúk-
dóma fólks, sem eru í frumgögnunum, og
sömuleiðis trúarbrögð. Er það samkvæmt samn-
ingi við þá, sem lánaö hafa gögnin.
Erfðafræðinefnd hefur unnið í því að bæta
dánarári viðkomandi manna við upplýsingar
frumritsins, og við erum að velta fyrir okkur að
láta þær upplýsingar fylgja í útgáfunni.
Hvernig er útgáfan fjármögnuð?
Verkið er allt unnið í sjálfboðavinnu, en við
þurfum fjárstyrk til að koma þessu út. Hin
manntölin voru gefin út með styrkjum frá Þjóð-
hátíðarsjóöi og úr Ríkissjóði. Síðustu árin hefur
okkur veist erfitt aö afla styrkja frá þessum að-
ilum. Hins vegar höfum viö aldrei verið talin
styrkhæf hjá Vísindasjóði.
Á árinu 1993 veitti Menntamálaráðuneytið
okkur styrk sem líklega gerir okkur kleyft að
ltefja útgáfuna.
Hversu margirstarfa við
verkið?
Við verkið vinna nú að
jafnaði sex manns, en
fleiri hafa komið við
sögu. Reynir hópurinn
að koma saman einu
sinni í viku, 4-5 tíma í
senn.
Og hverjir hafa borið
bita og þunga afþessu?
í þessum aðalhópi hafa
verið: Eggert Kjartans-
son, Guðbjörg Sigfús-
dóttir, Gunnar Hvann-
dal, Hólmfríður Gísladóttir, Klara Kristjánsdóttir
og Kristín Guðmundsdóttir.
Árið 1910 voru íslendingar 85.000. Alla
þessa einstaklinga þarf að kanna. Það er gert
tvisvar og aldrei sá hinn sami sem fer seinni
umferðina og fór yfir þá fyrri. Þá hefur Eggert
Kjartansson farið þriðju umferðina yfir það sem
fyrir liggur. Að þessu búnu er handritið sent
upp á erfðafræðinefnd, en þar eru leiðréttingam-
ar settar inn á tölvu.
Skrá yfir fólkstölu hinn 1. desember
•-BB&Ssrsr- “ ~~ 4=
/ fí l j , AL L/
'ú- á£yo 4
— fc' 0' 0 V A
/Tu ií\ : ■'
X
f/ -s '0\ X
Á/ A
Á.U. £ m m » 4 Ö__. ó 'Jcx-fdt
/

Úrfrumriti
manntalsins
1910.
Hamra-
endarí
Stqfbolts-
tungum.
Hvert verður framhaldið i útgáfumálum félags-
insþegarþessari útgáfu lýkur?
Það er eitt meginmarkmið Ættfræðifélagsins að
gefa út hjálpargögn við ættfræðirannsóknir.
Næst þyrftum við að reyna aö brúa bilið á milli
1845 og 1910, t.d. aö gefa út manntalið 1880, en
viö erum nú ekki farin að hugsa svo langt.
llvað um starfsemi Ættfrœðifélagsins almennt?
Stundum heyrir maður því fleygt að œttfræði-
áhuginn tni til dags sé bundinn við eldri kyn-
slóðir og k.omi til með að deyja út. Er þetta rétt,
aðþínum dómi?
Það er að aukast að ungt fólk gangi í Ættfræði-
félagið og ættfæðingar verða varir við vaxandi
áhuga fyrir greininni í þjóðfélaginu almennt.
Þetta bendir fremur til þess að ættfræðiáhuginn
eigi eftir að lifa með landsmönnum lengi enn.
63