Birtingur - 01.01.1960, Blaðsíða 12

rekum endurreisnartímans og þeir hafa oft
verið ærið tómlátir gagnvart beztu mönn-
um sinnar tíðar og bent til hinna gömlu
tíma sem kennt er um í skólunum: Hví
málið þið ekki eins og Rafael? segja þeir
við þá sem i-eyna að rísa undir þeirri
frumskyldu listamannsins að túlka sinn
eigin tíma í verkum sínum eins og Picasso
hefur gert. En þrátt fyrir tregðu borg-
aranna að þiggja mikla samtímalist og
værugirni þeirra í heitum skuggum frægra
rústa frá glæstu skeiði þar sem þeir
bruðla letilega með einhæf hástigsorð um
fortíðarafrek, þá hafa skáld óvíða verið
næmari fyrir straumhvörfum og listbylt-
ingum sinnar tíðar en á Ítalíu. Og þau
skáld sem ég ætla að tala um hér hafa
á löngum tíma fálætis í umhverfinu og
jafnvel ógnana og ofbeldis haldið áfram
að hlýða kompásnál síns eigin eðlisboðs.
Á meðan borgarnir dæstu af ánægju út
af Dante með nokkrar línur úr ljóðabálk-
u.m hans á hraðbergi án þess að reyna að
skilja hann og velja oftast sömu línurnar,
meðan þeir eltust við alla dyntana í alda-
mótaskáldinu D’ Annunzio sem var eins
óskyldur anda Dantes og kýrhali er fjar-
skyldur tónsprota Beethovens: þá voru
nokkur skáld uppi sem börðust gegn mark-
lausu orðagjálfri og hástemmdum frauð-
bóluaustri, þessu upptrekta skáldhetjufalsi,
hinu úrkynjaða ofskrauti og flúríburðin-
um kringum endalausan næturgalasöng í
silfruðu tunglsljósi rjóðursins, — rauðar
rósir, höfug vín, titringur í fögrum kon-
um sem andvarpa í eftirvæntingu lostans
í faðmi hins annálaða dándimanns og
skálds þar sem allt gerist í einhverskonar
torskilgreindum ilmi og angandýrð sem
aflaði þessum D’ Annunzio svo gífurlegr-
ar frægðar að það mátti heita að hann
bæri ægishjálm yfir aðra í byrjun þess-
arar aldar, ásamt hinum rómantíska Car-
ducci sem setti saman geysiviðamikinn
mælskukveðskap í gömlu formi sem brátt
varð úrskurðað úrelt. Þessi aldamótaskáld
Papini
10 Birtingur