Birtingur - 01.06.1966, Blaðsíða 5

Ég tel fulla þörf á því að láta það koma fram,
hverjir teljast atómskáld. Það breytir engu,
þótt skáldin hafi ekki valið sér þessa nafngift
sjálf og helzt ekki viljað nota orðið atómskáld.
Það er nú reyndar komið inn í bókmennta-
söguna og verður ekki komizt hjá að nota það.
Skáldin mega líka vel við una. Þetta er líklega
í fyrsta skipti hárlendis, að skáld eru upp-
nefnd vegna breyttra viðhorfa til skáldskapar,
en erlendis hafa listastefnur hlotið virðulegan
sess í listasögunni undir nöfnum, sem voru
ekki annað en skammaryrði í fyrstu. Atóm-
skáldin okkar eru þessi: Sigfús Daðason,
Hannes Sigfússon, Stefán Hörður Grímsson,
Jónas Svafár, Einar Bragi og undirritaður.
Tvö þessara skálda hafa oft kveðið myrkt og
efalaust verið mörgum torveld til skilnings.
Þessi tvö skáld eru Hannes Sigfússon og Sigfús
Daðason. Fer maður þá að skilja hvers vegna
Kristinn nefnir engin nöfn. Þessir tveir menn
hafa um árabil verið handgengnir honum,
annar þeirra er ritstjóri Tímarits Máls og
menningar, svo sem kunnugt er. Bæði þessi
skáld eru mjög sérstæð og eiga sína aðdáendur.
Mér er kunnugt um að Dymbilvaka Hannesar
hafi verið lærð utan að. Ég veit einnig að
sumir geta haft yfir mörg ljóð eftir Sigfús, án
þess að líta í bækur hans. Það fólk sem lært
hefur ljóð þessara skálda utan bókar, hefur
ekki gert það af því, að það væri neytt til þess,
heldur af því að það naut Ijóðanna. Það fólk,
sem hér um ræðir, hefur ekki hlotið menntun
til hálfs á við Kristin E. Andrésson. Engu að
síður hefur það getað notið ljóða þessara at-
ómskálda. Það kann að vera eðlilegt að gamall
maður skilji ekki skáld nýrra tíma. Það er að
minnsta kosti gömul saga. En ómaklegt er það
að ráðast á þessi skáld fyrir formdýrkun eða
formdekur, þótt þau hafi tekið upp nýjan yrk-
ingarhátt. Meiri rökvísi finnst mér að segja
að formvilji komi fram hjá skáldum sem leita
að nýju formi eða vilja endurnýja skáldskap-
inn, en hitt ætti betur við að kalla formdekur
eða formdýrkun, þegar menn sjá ekki sólina
fyrir gömlum formum og fyllast aðdáun á
þeim sem ekki hrófla við þeim eða þá svo
varlega að það særir ekki viðkvæma form-
kennd þeirra. Sannleikurinn er sá að form-
dýrkun gagnvart ljóðagerð er nokkuð rík með
íslenzku þjóðinni, hún er rígbundin af stuðl-
um, höfuðstöfum og rími, og við því má helzt
ekki hrófla. Þjóðin dýrkar þetta. Og það var
einmitt sams konar formdýrkun sem kom
Kristni E. Andréssyni til að bjóða í fyrstu bók
Hannesar Péturssonar einsog þar væri gamalt
þjóðskáld á ferð, svo annað forlag varð að
sleppa honum við Mál og menningu, en svo
sem kunnugt er hefur Hannes Pétursson farið
troðnar slóðir í ljóðagerð sinni og ekki hætt
sér út í ævintýri. Það kom líka í ljós að menn
birtingur
3