Birtingur - 01.06.1966, Síða 32

Þetta var Bella Akhmadullina sem nokkrum
vikum síðar varð konan mín.
Bt'lla er gáfuð skáldkona. Af rússneskum
skáldkonum mundi ég kannski telja, að aðeins
Akhmatova og Tsvetajeva stæðu henni framar.
Það var fyrir Bellu, fyrir tartara-augun hennar
með þessum eilífa undrunarsvip, að ég las
fyrstu erindin í „Brautarstöð Zíma“. Það voru
hennar augu sem ég sagði að eina leiðin til að
bjarga unga fólkinu frá því að glata trúnni
væri að afmá alla bletti af byltingarhugsjón-
um vorum. Það mátti ekki skilja unga fólkið
eftir vopnlaust. Það varð að fá því vopn til
að berjast fyrir framtíðinni.
Þegar hér var komið, tók persónulegur tilfinn-
ingaskáldskapur sem verið hafði næstum
bannvara á tímum Stalíns að fylla blöð og
tímarit. En þessi tegund skáldskapar var ekki
lengur svo vinsæl. Andspænis þeim stórkost-
legu breytingum sem áttu sér stað í landinu
virtist hún barnaleg.
Við áttum nóg af hljóðpípum. Það sem okkur
vantaði nú var herlúður.
Bók Martinovs sem loksins fékkst útgefin var
strangt tekið hljóðpípa, en unga fólkið heyrði
í henni herblástur — svo innilega þráði það
þetta kall. Kannski las það sér til í flóknum
líkingum og öfgum skáldsins meira en það
sem stóð í bókinni. Þannig fann hið lýríska
skáld Martínov sér til undrunar að rödd hans
bergmálaði eins og rödd baráttuskálds i um-
brotum þessara tíma. „Furðulega sterkt berg-
mál,“ sagði Martínov sjálfur. „Það hlýtur að
koma af tímunum sem við lifum á.“
Og vissulega var það rétt, pólitískt bergmál
jafnvel hinna hógværustu sannleiksorða magn-
aðist upp í þrumugný.
Kvæði Slútskís fóru nú að birtast. Mörg af
beztu ljóðum hans bárust enn á milli manna
í uppskriftum. Kannski var það af þessum
sökum, að menn þóttust finna pólitískt bragð
af þeim ljóðum hans sem komu á prent.
En mér fannst, að þörf væri fyrir eitthvað op-
inskárra og harkalegra. Að vísu var hætta á
að útkoman yrði eintóm mælska. En einu
sinni þegar við Súkonín skáld vorum að blaða
í safni af gömlum byltingarkvæðum, urðum
við furðulostnir yfir því, hve máttug þau
voru, þrátt fyrir það að vera samin í hreinum
mælskustíl. Ég sá, að þarna var mælska og
aftur mælska. Orðin „kommúnismi", „bylt-
ing“, „ráðstjórn“ og „fyrsti maí“ áttu í þess-
um kvæðum hinn áhrifamikla, hreina hljóm
sinnar upphafsstundar. Ég fór að hugsa um,
að margar óhreinar hendur hefðu vanhelgað
gunnfána vorn, en sjálfur fáninn væri án saka.
Það var skylda okkar að hreinsa af fánanum
þessa óhreinu bletti og fá byltingarhugmynd-
um okkar á ný sína innbornu merkingu. Til
þess að þetta mætti takast varð að gefa kvæð-
30
BIRTINGUR