Vera - 01.12.1983, Blaðsíða 3

Skipting efnislegra gæða
Ágæta Vera.
Þegar barnið okkar kemur hágrátandi inn
til okkar, getum við þá huggað það og sagt
að ekkert sé að óttast ef við vitum ekki hvað
hefur hrætt það, ef við getum ekki vísað til
hundsins, bílsins eða krakkaskarans?
Eins er það með kjarnorkuvána. Þurfum
við ekki að gera okkur nokkuð skýra grein
fyrir orsökum hennar um leið og við berj-
umst af fulium krafti gegn henni. Baráttan
gegn kjarnorkuvopnum er rétt að hefjast,
við vitum ekkihversu stór þáttur hún verður
i h'fi barna okkar eða hvers konar barátta
kann að taka við af henni. í leiðara síðasta
blaðs ykkar stendur. „Engann þarf að
undra þó einmitt við konur reynum að
standa saman gegn þeim vígahug og því
vopnaskaki, sem einkennt hefur mann-
kynssöguna og löngum hefur verið kennt
við karlmennsku. “ Víst er að karlmenn hafa
haft ríkjandi stöðu i samfélagi manna.
Einnig er Ijóst að stríð hafa verið markvissir
atburðir i þróun menningarsamfélags okk-
ar. En ekki telur Vera að sökina á stríði eigi
feðurnir og makar? Hvar er skýringarinnar
þá aðleita?
Hvað er Karlmennska? Efhún ermeðfætt
fyrirbæri sem leiðir óhjákvæmilega af sér
árásargirni, þá hlýtur kvenleiki líka að vera
meðfætt fyrirbæri, sem leiðir óhjákvæmi-
lega af sér undirokun. Eða er karlmennska
og kvenleiki ekki fremur félagslegt og
sögulegt fyrirbæri.
Og hvað er stríð? Er það sprottið af nátt-
úrulegri árásargirni eða er það mannfél-
agslegt fyrirbæri? Ég er á þeirri skoðun að
„karlmennska", kvennakúgun og strið sé
allt saman sprottið af þriðja þættinum, -
sem er að vísu ekki einfalt að henda reiður
á, - en það er hvernig efnalegum gæðum
er skipt á milli manna: forstjóra - verka-
manns, karls - konu, Vesturlandabúa -
Nigeriubúa. Stríð er sprottið af heims-
valdastefnu, íheimsvaldastefnu felstásókn
í og yfirráð yfir auðlegð þjóða. Þetta er hinn
sami þátturog erþess valdandi að ólaunuð
heimilisstörferu vanmetin, að á vinnumark-
aði eru konur lang lægst launaðar, að þörf-
um óarðbærra barna, unglinga og gamal-
menna erekki sinnt, að ráðamesti hópurinn
í þjóðfélaginu hefur engan áhuga á að láta
eitthvað af hendi rakna til dagheimila og
betra skólakerfis, þvi núverandi lausn er
þeim ódýrust.
Er það ekki hið mesta þarfaþing að Vera
fjalli um það efni sem siðar getur orðið efni-
viður i seinnipartinn af þeirri visu, sem nú
þegar hefur verið hálfkveðin? Þ.e. að hún
fjalli um þann þátt sem er skipting efnis-
legra gæða i sögulegu og hversdagslegu
lífi kvenna og þá annarra undirokaðra hópa.
Þetta þýðir þó ekki að við eigum að sleppa
andlegu hliðinni i umræðunni.
Loks langar mig að taka undir það sem
sagt var i síðasta blaði, að við þurfum fleiri
málgögn, fleiri blöð og stöðugt nýjar hug-
myndir. í þvi tilviki: væri ekki sniðugt að
Vera birti lista yfir nöfn og heimilisföng
kvenfrelsisblaða á hlnum Norðurlöndun-
um og jafnvel eitthvað um innihaldið í
hverju.
Bestu kveðjur, Birna.
Kæra Birna!
Við þökkum þér athyglisvert innlegg og
góðar ábendingar. Ekkert finnst okkur eins
ánægjulegt og að fá viðbrögð við því sem
við erum að gera.
Við erum þér fyllilega sammála um að
karlmennska og kvenleiki eru öðru fremur
félagsleg og söguleg fyrirbæri. Éf við vær-
um ekki þeirrar skoðunar, þá sætum við
heima með hendur í skauti. En einmitt
vegna þess aö við erum þeirrar skoðunar
að maður fæðist ekki kona, heldur verði
það (stolið frá Simone de Beauvoir), þá
berjumst við gegn þeim kynhlutverkum
sem konum og körlum eru innrætt frá unga
aldri.
Það verður líka að segjast eins og er að
það er sitt hvað karlmennska og karl-
mennska. Þess vegna segir líka í þeim leið-
ara sem þú vitnartil: „Séum við ekki reiðu-
búnar til að kveða niður þá tegund karl-
mennskunnar (sem kennd er við vígahug)
er hætt við að mannkynssögunni Ijúki á
snögglegan og hrollvekjandi hátt.“ Það
gefur nefnilega auga leið að með hinu ríkj-
andi kyni hljóta að þróast ýmsir jákvæðir
hæfileikar og kostir. Spurningin stendur um
það hvernig þeim er beitt. Með hinu kúgaða
kyni þróast ekki síður jákvæðir hæfileikar
og kostir. Spurningin stendur um það
hvernig þeim er haldið niðri og þeir van-
metnir.
Þú spyrð hvort ekki sé hið mesta þarfa-
þing að VERA fjalli um skiptingu efnislegra
gæða ,,í sögulegu og hversdagslegu lífi
kvenna“ og annarra undirokaðra hópa. Jú,
það er það. Það skortir nokkuð á að VERA
sinni nægjanlega þeirri fræðilegu umræðu
um kvennakúgun, sem getur opnað konum
nýja sýn á eigin aðstæður og möguleika.
Vonandi stendur það til bóta. Engu að síður
hljótum við að benda á það, að VERA fjallar
oft um skiptingu efnislegra gæða I hvers-
dagslegu lífi kvenna. Borgarmálin snúast
t.d. um þetta og í VERU hafa marg sinnis
birst greinar um þau hversdagslegu efni.
Að lokum: Okkur líst vel á hugmyndina
um kvenfrelsisblöðin og munum reyna að
framkvæma hana.
Bestu kveðjur. Ritnefnd VERU
Elsku Vera,
Einhvern timann sá ég hjá þér bréf frá
verðandi mömmu, sem kvartaði undan þvi,
að á spjöldunum, sem maður (kona!) fær á
göngudeild Fæðingardeildar Landspítal-
ans, skuli standa „Skoðun vanfærra", rétt
eins og óléttar konur séu allar, og þarmeð,
vanfærari en aðrir. Ég var sko alveg sam-
mála henni og fegin að þið skylduð skrifa
yfirlækninum bréf til að mótmæla þessu.
Ekki veit ég hvort yfirlæknirinn svaraði
ykkurnokkurn tímann. En ég getsagtykkur
fréttir: Ég fór á þessa ágætu deild um
daginn - af ástæðum, sem hafa ekki gert
mig neitt vanfærari til hlutanna en venju-
lega! - og viti menn, þegar ég pantaði
næsta tíma og fékk spjaldið mitt, var þá
ekki búið að strika vandlega út orðið „van-
fær“, það stóð bara Skoðun og ekki orð
meira! Það hafði verið strikað útmeð svörtu
tússbleki og engin leið að sjá hvað hafði
staðið þarna. Þetta gladdi mig ósegjan-
lega og ég ákvað strax að láta ykkur vita.
Ekki veit ég hvort það er yfirlæknirinn, sem
gaf fyrirmæli um þessa útstrikun orðsins
„vanfær“ eða hvort konurnar á skrifstof-
unni fundu þetta upp hjá sjálfum sér, það
skiptir ekki máli svo sem. En ég er alveg
viss um að þetta er bréfinu ykkar i Veru að
þakka og þarna sjáiði bara hvort Vera og
hennar orð hafa ekki þó nokkuð að segja!
Áfram Vera!
Með bestu kveðjum,
ein ólétt, en vel fær enn.
3