Vera - 01.12.1983, Blaðsíða 12

Viðtal við Elínu G. Ólafsdóttur
„Þaðer allur
gangur á
þessu”
Þeir sem komnir eru yfir tvítugt (og jafnvel þeir
sem yngri eru!) muna eflaust eftir blaðsíðum 82-
83 í Heilsufræði eftir Pálma Jósefsson. Mig minnir
að hún hafi verið kennd í fyrsta bekk í gaggó og
allur bekkurinn beið spenntur eftir því að farið yrði
yfir þessar tvær síður í tíma. Á þessum tveimur
síðum var nefnilega imprað á stærsta feimnismáli
sem hugsast gat, - kynferðismálum. Þegar hin
stóra stund rann upp iðaði allur bekkurinn í skinn-
inu af eintómri taugaspennu. Hvað myndi gerast?
Og hvað gerðist? Andrúmsloftið í stofunni var orð-
ið rafmagnað þegar kennarinn loksins sagði: „Við
sleppum blaðsíðu 82 og 83 og þær verða ekki lesn-
ar til prófs. Einhvern tíma í vetur kemur skóla-
læknirinn og segir ykkur það sem þið þurfið að vita
um þessi mál.“ Punktur og basta.
KYNFRÆÐSLA
Er þetta kannski ennþá svona? Eru kynterðismál ennþá eitthvað
sem er órjúfanlega tengt læknum rétt eins og tennur og bólu-
setningar? Hvernig fer kynferðisfræðsla fram í skólum landsins í
dag? Til að forvitnast um þetta ræddi Vera við Elínu G. Ólafsdóttur
kennara í Langholtsskóla. Við spurðum hana fyrst hvaða skyldum
skólinn hefði að gegna í þessum málum.
„Skólinn hefur mjög ótvíræðum skyldum að gegna í þessum
málum. í lögum um ráðgjöf og fræðslu varðandi kynlíf og barneignir
er m.a. kveðið á um að fræðsluyfirvöld skuli veita þessa fræðslu i
samráði við skólayfirlækni. Jafnframt er kveðið á um þetta í grunn-
skólalögunum og í reglugerð með þeim lögum. Á þetta er líka
minnst i námsskrá fyrir grunnskóla og í auglýsingu um skiptingu
kennslustunda milli námsgreina."
— Þetta er sem sagt ótvíræð skylda skólans, en hvernig
gegnir hann þessari skyldu sinni?
„Það er allur gangur á því og fer mest eftir skólayfirvöldum og
starfsfólki á hverjum stað. Margar skólahjúkrunarkonur reyna að
sinna þessari fræðslu og gera það oft á tíðum að eigin frumkvæði.
Ég hef hins vegar grun um að fræðsla þeirra, t.d. um getnaðarvarn-
ir, beinist meira að stelpunum, þannig að ábyrgðin á getnaði hvílir
áfram á konunum. Strákarnir hafa ekki verið og eru ekki aldir upp
VEISTU. . .
að af hverjum 1000 stúlkum á aldr-
inum 15—19áraáárunum 1976-
1980 voru að meðaltali 66,3
barnshafandi á íslandi, 44,2 í
Danmörku, 41,7 í Finnlandi, 54,1
í Noregi og 44,3 í Svíþjóð.
að af hverjum 1000 stúlkum á aldr-
inum 15—19 ára árið 1981 voru
að meðaltali 61,1 barnshafandi á
íslandi, 47 í Noregi, 35,2 í Sví-
þjóð, 34,7 í Danmörku og 34,7 í
Finnlandi.
að 60% þeirra eru enn í námi, 17%
vinna í þjónustugreinum og 15%
í verksmiðjum.
við að ábyrgðin sé ekki síður þeirra. Ég er hrædd um að það breytist
lítið.“
— En kennararnir, hvernig sinna þeir þessari fræðslu?
„Það er mjög tilviljanakennt. Eins og gefur að skilja eru kennarar
mjög misjafnlega undir það búnir að taka að sér þessa fræðslu því
sumir þeirra hafa aldrei fengið neina tilsögn sjálfir í þessum efnum.
Ekki svo að skilja aö þeir viti ekkert um kynferðismál heldur vita þeir
ekki hvernig þeir eiga að standa að fræðslunni. Ég ímynda mér að
yngri kennarar séu betur undir þessa fræðslu búnir en þeir eldri.
Líklegast er komin meiri umfjöllun um þessi mál í Kennaraháskól-
12