Vera - 01.12.1983, Blaðsíða 22

Það er dökkt framundan
Við yfirlestur fjárlagafrumvarpsins, sem nú liggur
fyrir alþingi, kom upp í huga mér svipmynd úr ein-
hverju áramótaskaupinu. Þar var ábúðarmikill
„hagfræðingur“ spurður um ástandið í fjármálum
þjóðarinnar, og hann svaraði eitthvað á þessa leið:
„Eigi veit ég það svo gjörla, en hitt veit ég, að af er
hagfóturinn - og það um hné“.
Ljósmynd: Þjóðviljinn
Gw^u'rrWarp
ið

Tekju- og lánsfjáröflun viröist reist á afar veikum grunni, eins og
þegar hefur komiö í Ijós varöandi sjávarútveginn, sem efnahags-
kerfi okkar byggist aö miklu leyti á. Þjóðhagsáætlun gerir til dæmis
ráð fyrir 300—320 þús. tn. þorskafla á næsta ári, en samkvæmt
nýjustu rannsóknum fiskifræðinga eru engin líkindi til aö sú áætlun
standist. Þá er miöaö viö 250 þús. tn. loðnuafla á þessu ári og 400
þús. tn. áriö ‘84, og síðan segirorðrétt i þjóðhagsáætlun: „Bregöist
loönuveiðar, er mikill vandi á höndum“. Sá vandi blasir við nú
þegar.
Hverjir eiga að kaupa skuldabréfin?
En þaö gæti fleira brugðist áriö 1984 en þorskurinn og loönan. Til
dæmis er erfitt að trúa því, aö áætlun fjárlagafrumvarpsins um gjöld
af innflutningi eða skatta af seldri vöru og þjónustu geti staðist, eins
og búiö er aö fara með kaupgetu fólks. Og ennþá erfiðara er að trúa
því, aö áform um sölu skuldabréfa til almennings hér innanlands fái
staöist. Hverjir eiga aö kaupa þessi bréf? Sú setning í stefnu-
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar, að „áhersla veröi lögð á fjölbreyttari
sparnaðarform fyrir almenning" verkar heldur kaldhæönislega við
núverandi aöstæöur. Almenning skortir áreiöanlega annaö frekar
en fjölbreytt sparnaöarform. Þaö sýnir best litinn skilning ráöa-
manna á kjörum landsmanna, að þeir skuli halda, aö hægt sé aö
sækja allt að 200 milljón kr. lánsfé í vasa almennings. Og til að
kóróna allt saman er áformað aö sækja enn frekara lánsfé í
atvinnuleysistryggingasjóð. Þörf fyrir fjárveitingar í samræmi við
upprunalegt markmiö þess sjóös kann aö breytast þegar á næsta
ári.
Niðurskurður, en engin uppbygging
Aöhaldsfrumvarp er það orð, sem oftast heyrist í sambandi viö
fjárlagafrumvarpið, og meö nokkrum sanni. í stórum dráttum má
segja, aö veriö sé að draga saman seglin. Bæði fjárlagafrumvarpið
og lánsfjáráætlunin sýna verulegar tilraunir til sparnaðar, þótt svo
sannarlega megi svo deila um einstaka liði, sem undir hnífnum
lenda, og ekki síður um þá, sem sleppa viö þann leiða kuta.
22