Vera - 01.01.1984, Qupperneq 29

>
Eli Zaretsky telur aö á þessum tíma hafi
staöa kvenna verið betri en síðar varð í
auðvaldssamfélaginu þar sem þær höfðu
ennþá hlutverki að gegna innan fjölskyld-
unnar, sem talið var mikilvægt í samfélag-
inu. En þrátt fyrir þetta þá styrkjast á sama
tíma yfirráð karla og þeir verða óumdeilan-
iegt höfuð fjölskyldunnar. Á þessum tíma
er ennþá litið á fjölskylduna sem náttúru-
*ega einingu, þe. að hún sé hluti af náttúr-
unni en ekki samfélaginu og þ.a.l. er jafn-
rétti kvenna ekki komið á dagskrá. Það
efast enginn um þá skipan mála sem ríkir
'nnan fjölskyldunnar.
^arlveldi og
kapítalismi
^eð tilkomu iðnvæðingar á 18. öld flyst
°li sérhæfð vinna út af heimilinu og inn í
Verksmiðjurnar. Þar fór hún fram ótrufluð
ef heimilishögum og hafði þetta óhjá-
kvæmilega í för með sér breytingar á fjöl-
skyldunni. Vélarnar gerðu það að verkum
að líkamsafl skipti ekki svo miklu máli
heldur var fingralipurð og natni oft hærra
skrifuð t.d. við spunavélarnar og vefstól-
ana í klæðaiðnaðinum. Var því hagkvæmt
að notast við konur og börn einkum og sér
í lagi þar sem laun þeirra voru mun lægri
en laun karla. Allt innra líf fjölskyldna
verkafólks byggðist á baráttunni fyrir brýn-
ustu nauðþurftum og öll hefðbundin
verkaskipting riölaðist. Enginn var nú til að
halda fjölskyldunni gangandi frá degi til
dags né til að sjá um uppeldi barna. Hver
og einn varð að bjarga sér sem best hann
gat. Fjölskyldan var í upplausn.
I kjölfar þessa tóku verkakarlar að
heimta konurnar sínar aftur og borgara-
stéttin sá einnig fram á að upplausn fjöl-
skyldunnar myndi aðeins hafa í för með
sér verri verkalýð. Á 19. öld koma því ýms-
ar lagasetningar varðandi kvenna- og
barnavinnu sem eru til þess gerðar að
bjarga fjölskyldunni. Á sama tíma er farið
að útiloka konur frá verkalýðsfélögum og
verkakarlar setja fram kröfuna um fjöl-
skyldulaun, þ.e. ein laun sem nægi fjöl-
skyldu til framfærslu. Er þetta lýsandi
dæmi um það þegar hagsmunir karlaveld-
is og kapítalisma falla saman.
Fjölskyldan
og hagkerfið
Fjölskyldan er og hefur alltaf verið hluti
af hagkerfinu eða efnahagslífinu þó svo að
í dag sé yfirleitt um hana talað sem því al-
gerlega óviðkomandi. Þegar ég segi að
hún sé hluti af því, þá á ég ekki aðeins við
að hæðir og lægðir í efnahagslífinu hafi
áhrif á afkomu fjölskyldunnar, heldur bein-
línis að í fjölskyldunni sé haldið uppi
ákveðinni framleiðslu sem sé ómissandi
fyrir hagkerfið. Þegar talað er um fram-
leiðslu í hefðbundnum skilningi þá er alltaf
átt við vöruframleiðslu, framleiðslu á vöru
fyrir markað, vöru sem seld er og skilar
gróða.
En eins og ég vék að í upphafi þessarar
greinar, þá er fleira framleitt en söluvörur.
og efnahagslífið
29