Vera - 01.07.1984, Blaðsíða 5

Hver skilgreinir hvem?
Tíðahvörfin, breytingar þeim tengdar og áhrif
þeirra á líf okkar og sjálfsmynd hafa lítið verið
rcedd meðal kvenna. Þess vegna tókum við okkur
til nokkrar konur, á aldrinum 25—55 ára, og
ákváðum að fjalla um þetta efni í Veru íþeirri von
að það gœti leitt til almennari umrœðu meðal
kvenna og aukins skilnings á eðli þeirra breytinga
sem þessu aldursskeiði fylgja.
Við höfum velt fyrir okkur ótal spurningum varðandi þetta œvi-
skeið í lífi okkar kvenna.
/'œr spurningar, sem okkur voru efstar í huga, voru þessar:
Hvernig stendur á því að við tíðahvörfin verða oft þáttaskil í lífi
okkar til hins verra?
Hvernig stendur á því að þetta skeið aevi okkar er kallað breyt-
ingaskeið?
Hreytist ekki líf okkar meira þegar við eignumst fyrsta barnið, er
ekki réttara að kalla það breytingaskeið?
Hvers vegna horfum við með kviða og ótta tilþess tímabils iævi
okkar þegar tíðir hœtta, en í flestum tilvikum með fögnuði og eftir-
vœntingu til meðgöngu og fœðingar?
Afhverju getum við ekki lifað í sátt við okkur sjálfar og líkams-
óreytingarnar, sem verða samfara tíðahvörfum á sama hátt og breyt-
"'garnar og óþœgindin sem fylgja meðgöngunni?
Hvernig stendur á því að litið er á líkama okkar með velþóknun
a einu breytingaskeiði en tuttugu árum seinna er litið á hann sem og
okkur sem nánast verðlaust góss?
Hvernig stendur á því að ríkjandi viðhorf eru jákvœð gagnvart
barneignum, en neikvœð gagnvart tíðahvörfum?
Konur — karlar
Hú hugsa vafalaust einhverjir hvernig í ósköpunum okkur detti í
kug að bera þetta tvennt saman. Annað felur í sér möguleika til
sköpunar lífs en hitt er tákn endalokaþess möguleika. Við erum ekki
að bera þetta saman, en við hljótum að spyrja, því bœði œviskeiðin
er" hluti af lífi okkar.
I leit okkar að svörum við þessum spurningum varð okkur fyrst
fyrir að grtpa tilþeirrar skýringar að menning okkar sésvo upptekin
af dyrkun á eilífri œsku, að í hrœðslunni við að eldast og deyja sé
sv°rið fólgið. En þegar við huguðum nánar að því fékk það ekki
s,aðist. Við eldumst frá því við fœðumst. Við eldumst ekki hraðar
a vissu skeiði en öðru. Karlar eldast lika eins og við konur. Þó er
Jtntmtugsaldurinn og breytingaskeið karla tengt honum, ekki slíkur
"mbyltingartími í lífi þeirra og raunin er varðandi konur. Sjálfs-
">ynd þeirra og viðhorf annarra til þeirra eru síður en svo neikvœð
aþessum aldri. Þvert á móti. Þeir eru þá oft á hátindi lífs síns. Starfs-
"tetnaður þeirra er farinn að skila árangri og í einkalífinu undir-
s,rika þeir oft velgengni sína og kyngetu með því að yngja upp hjá
sér.
, kfþað þá hormónabreytingin sem slík sem hefur svona afgerandi
"úrif á líf okkar að sjálfsmyndin verður neikvœð og tilfinningin að
aJa lokið œtlunarverkinu verður svo sterk?
^ei, það fœr heldur ekki staðist. Þegar við byrjum að hafa tiðir
erum við oft hrœddar og óviðbúnar, en líka afar spenntarþví við vit-
"m að þá hefur það gerst sem er eitthvað sérstœtt og setur okkur á
ekk með fullorðnum konum. Þar voru hormónabreytingar að
Verki líka, en það breytingaskeið er jákvœtt íokkar augum og ann-
arra.
En hvað veldur þvíþá að tíðahvörfin og aldursskeiðið sem þeim
fylgir hafa neikvœða merkingu í menningu okkar og að þau nei-
kvœðu áhrif beinast að konum en ekki körlum?
Við höfum velt þvífyrir okkur hvort því hafi einnig verið svo var-
ið á dögum formœðra okkar. Við höfum reynt að komast aðþvímeð
því að spyrja okkur eldri konur. Svörin sem við höfum fengið eru
öll á einn veg. Þeirra tíma konur biðu þessa aldursskeiðs með
óþreyju af þvíaðþá var fengin óbrigðulgetnaðarvörn. Það var einn-
ig langt frá því að þœr setti niður í augum annarra eða litið vœri á
þœr sem annars flokks manneskjur. Þvert á móti, auknum aldri
fylgdi aukin virðing bœði meðal kvenna og karla. En munurinn á
þeim og okkur var sá, að þrátt fyrir að þœr gœtu ekki lengur eignast
börn var hlutverki þeirra enganveginn lokið. Framleiðslan var enn
íhöndum fjölskyldunnar og þeirra var þörf við hana allt fram í and-
látið. Þœr lifðu í karlveldisþjóðfélagi engu síður en við, en hlutverk
þeirra var annað og meira en að fœða og ala upp böm.
Ekki arðbœr
fjárfesting
I leit okkar að svörum erum við því þar komnar að eðlilegar
líkamsbreytingar fá jákvœtt eða neikvœtt gildi í augum okkar og
annarra eftirþví, ífyrsta lagi hvortþœr taka til karla eða kvenna og
í öðru lagi hafa framleiðsluhœttirnir í þjóðfélaginu áhrif á hvort
matið verður jákvœtt eða neikvœtt.
I þjóðfélagi okkar rikja markaðslögmál hins mesta gróða með
sem minnstum tilkostnaði Við búum líka í karlveldisþjóðfélagi,
sem kúgar okkur og skilgreinir hlutverk okkar í samræmi við hags-
muni sína.
Við og miðaldra kynsystur okkar erum ekki sérlega arðbœr fjár-
festing á vinnumarkaðnum. Starfsœvi okkar er að styttast svo það
borgar sig ekki að fjárfesta i endurmenntun okkar til starfa og gildir
þá einu hvort við höfum verið lengur eða skemur í launuðum störf-
um.
Kvenímynd karlveldisins, hin heilaskerta brjóstamikla (stinn auð-
vitað) mittisgranna síunga kona er hvorki okkar raunveruleiki né
annarra kvenna.
Við höfnum bœði skilgreiningum markaðsaflanna á hvað sé arð-
bœrt og skilgreiningum karlveldisins á að viðhöfum gegnt hlutverki
okkar sem konur þegar árin fœrast yfir okkur.
Gnœgtaborð
miðaldursins
Efnistök okkar mótast að sjálfsögðu af því sem að framan segir.
Við munum fjalla um þetta efni frá eftirfarandi þremur megin sjón-
arhomum:
1. Hvaða líkamlegar breytingar hafa tíðahvörfin i för með sér?
2. Hvernig er litið á miðaldra konur í dag og hvaða áhrif hefur sú
sýn á sjálfsmynd okkar og möguleika sem einstaklinga.
3. Hvernig líta aðrar konur en við í hópnum á tíðahvörfin og breyt-
ingar samfara þeim á hlutverki okkar.
Við látum llka fljóta með ýmis góð ráð varðandi matarœði og
aukna líkamlega vellíðan. Við val okkar hefur ráðið sú skoðun okk-
ar að í náttúrunni sé að finna hollustu og bestu efnin íþessu skynL
Með þessum inngangsorðum viljum við bjóða ykkur velkomnar að
gnœgtaborði miðaldursins, jafnt ykkur sem eruð á þeim aldri og
hinar sem fœrast nær honum. Lífinu er ekki lokið um fimmtugt!
5