Vera - 01.07.1984, Qupperneq 25

og aö miklum meirihluta konur eins og sjá má af könnun
jafnréttisnefndar Reykjavíkur frá 1981 en niðurstöður
hennar sýna að þá voru konur rúm 72% þeirra sem
vinna ófaglærð og þar með lægst launuðu störfin á
vinnumarkaðinum.
En nú skulum við líta á hvað gert hefur verið á yfir-
stöðnu þingi sem miðar að því að bæta kjör kvenna og
um leið lægst launuðu þegna þessa lands.
fremst sá að láglaunastörfin eru ekki virt að verðleik-
um. Þessi störf þarf að vinna, þau eru nauðsynleg.
Vandinn er fyrst og fremst fólginn í því verðmæta-
mati sem lagt er til grundvallar þegar ákvörðuð eru
laun fyrir hin ýmsu störf. Við þurfum nýtt verðmæta-
mat. Ef þetta frv. verður að lögum, sem ég vona, tel
ég það skref í rétta átt til þess að ná fram breyttu
verðmætamati.”
Guðrún Agnarsdóttir sagði m.a. í umræðum um þetta
frv.:
„Hér er um að ræða mannréttindamál sem barist
hefur verið fyrir allt frá því að konur fóru að selja
vinnu sína. En vitað er, að konur eru langstærsti
hluti láglaunahópa. Og ég spyr: Hvers vegna? Af
þeim athugunum sem gerðar hafa verið á vinnu
kvenna og karla á Norðurlöndum kemur í Ijós, að síð-
an konur fóru að selja vinnu sína hafa þær allar götur
frá miðöldum a.m.k. og til dagsins í dag fengið allt að
helmingi lægri laun en karlar fyrir sömu vinnu. Og ég
spyraftur: Hversvegna? Hverjareru réttlætingarnar
fyrir því og hver er rökfærslan? Og til að undirstrika
að þetta er vandamál okkar tíma en ekki aðeins aft-
an úr forneskju eða miðöldum eins og ætla mætti vil
ég geta þess, að það var ekki fyrr en árið 1949 að
aö ástæður fyrir mismun á meðallaunum kvenna og
karla eru margar, t.d. koma hin hefðbundnu sjónarmið
í 9arð kynjanna skýrt fram í því að reynt er að komast
hjá þeirri lagagrein að konum og körlum skulu greidd
jöfn laun fyrir jafnverðmæt og sambærileg störf með því
að skýra sömu störf einfaldlega mismunandi nöfnum.
Yfirborganir, yfirvinna og mismunandi menntun skipta
einnig máli. Konur eru líka í minna mæli yfirmenn og
stjórnendur á vinnustöðum. Um hinar mörgu ástæður
Þess sagði Kristin:
,,Ég nefni minni menntun kvenna, ójafnaforeldra-
ábyrgð, ósamfelldan skóladag barna, tvöfalt vinnu-
álag vegna heimilisstarfa o.s.frv. Þetta ástand end-
urspeglar e.t.v. fyrst og fremst staölaða og úrelta
skilgreiningu á fyrirvinnuhugtakinu. Flestar þeirra
kvenna sem vinna utan heimilis nú til dags gera það
ekki til að drepa tímann heldur blátt áfram af lífs-
nauðsyn.”
Og síðar:
„Það sem við þurfum að gera er að endurmeta
láglaunastörfin, virðaþau til hærri launa. Vandinner
ekki fyrst og fremst sá, að þeir sem skipa láglauna-
hópana þurfi greiðari aðgang að þeim störfum sem
9efa meiri tekjur í aðra hönd. Vandinn er fyrst og
Hannibal Valdimarsson flutti frv. á Alþingi um algert
jafnrétti kvenna og karla. Þar var innifalin grein sem
ég vitna til með leyfi forseta: „Konum skulu greidd
sömu laun og körlum við hvers konar embætti, störf
og sýslanir, hvort sem er í þjónustu hins opinbera
eða í þjónustu atvinnulífsins.” Þetta var árið 1949.”
Þing það ár felldi frv. á þeim forsendum að það væri
svo flókið að samþykkja það. Fjármálaráðherra,
Jóhannes Jósefsson, sagði er hann gerði grein fyrir at-
kvæði sínu:
„Herra forseti. Mér finnst nú, að þótt mörg mál
hafi verið kölluð krypplingar, hafi ekkert verið jafn-
mikið og þetta. Ég treysti mér ekki til að setja þennan
kryppling á og segi því nei.”
Já, konur, en hvað skyldi hafa orðið um frv. þing-
kvenna neðri deildar á því herrans ári 1984? Það var
sett í nefnd og fékkst ekki afgreitt.
Áhrif nýrrar tækni á íslenska
atvinnuvegi
í sameinuðu þingi 31. jan. s.l. spurðist Sigríður Dúna
fyrir um könnun þá á áhrifum nýrrar tækni á íslenska
Frumvarp um endurmat á störfum
iáglaunahópa
I' upphafi þings lögðu þingkonur neðri deildar fram
frumvarp (frv.) um endurmat á störfum láglauna-
hópa. Markmið þess er að fá hlutlausa rannsókn og
endurmat á störfum og kjörum láglaunahópa svo og út-
tekt á hlut þeirra í tekjuskiptingu og launakjörum í þjóð-
félaginu. Endurmat á störfum kvenna er einmitt á
stefnuskrá Kvennalistans en hefðbundin kvennastörf
eru metin til lægstu launa í þjóðfélaginu. Vinnu-
markaðskönnun Framkvæmdastofnunar fyrir árið 1981
leiddi í Ijós, að meðallaun karla eru um 52% hærri en
meðallaun kvenna. í umræðum um þettafrv. kom fram