Ritmennt - 01.01.1996, Blaðsíða 74

KRISTÍN BRAGADÓTTIR
RITMENNT
Christiansen á> Morange. - l'júöininjasafn íslands.
Valtýr Guðmundsson (1860-1928) var dósent og síðar
prófessor £ íslenskri sögu og bókmenntum við Kaup-
mannahafnarháskóla og sinnti af lífi og sál íslenskum
málefnum í Danmörku á þeim tíma, sem blað hans
Eimrciðin kom út. Hann gaf Eimreiðina út í 23 ár.
nokkuð nákvæmar frá hvernig jeg hefði hugsað
mjer stefnu þess og fyrirkomulag. Vildi jeg fá
minnst 1000 kr. sjóð til þess að vera bakhjallur
ritsins, svo það færi ekki þegar um koll, þótt það
borgaði sig ekki í fyrstu. Þennan sjóð vildi jeg fá
með frjálsum tillögum eða eins konar „aktíum",
er væru 25 kr. hver, og fjekk jeg loforó fyrir fje hjá
ýmsum góðum mönnum og þar á meðal skrifað-
ir þú þig fyrir 25 kr. Nú held jeg að tíminn sé að
mörgu leyti heppilegur til að byrja, ef nokkuð á
að verða úr þessu fyrirtæki, og sný jeg mjer nú til
allra, sem lofað hafa fjárstyrk og bið þá að borga
peningana inn til mín. Uppfyllist vonir mínar í
þessu efni, mun jeg þegar fara að starfa að útgáf-
unni, svo að minnsta kosti eitthvað verði komið
út fyrir vorið.
Jeg vildi því mega mælast til að þú greiddir
það tillag, sem þú hefur gefið von um, sem fyrst
annað livort til mín eða til Guðmundar Björns-
sonar í Rvík, sem hefur lofað að taka á móti til-
lögum frá fleirum og sem getur gefið upplýsing-
ar um fyrirkomulag ritsins og sjóðsins.
En það er ekki nóg með þetta. Jeg vildi einnig
spyrja þig, hvort jeg mætti eldú eiga von á rit-
gerðum frá þér í ritið, eða að minnsta kosti - þótt
þú hefðir elclci tíma til að sltrifa neitt fyrst um
sinn - geta þess að þú hefðir lofað að sltrifa í það,
eða með öðrum orðum punta það með nafni
þínu. Jeg skal geta þess að jeg vil - einkum fyrst
í stað - lrafa ritgerðirnar sem styztar, svo efnið
geti orðið sem fjölbreyttast. Gætir þú ekki látið
mig hafa einhverjar smá-„notiser" um eittlrvað í
íslenskri náttúru?4
Þorvaldur hvatti Valtý mjög og taldi þarft
að lcoma út tímariti af þessari gerð. Hann
stappaði jafnan stálinu í Valtý á meðan
hann stóð að útgáfu Eimreiðarinnar og varð
lronum til ómetaniegrar aðstoðar, einlcum
eftir að hann var sjálfur fluttur til Kaup-
mannahafnar en þar átti hann heima og
starfaði að mestu eftir 1898. Hann svarar
þessu hréfi unr hæl og slcrifar meðal annars
þann 29. nóvember 1894:
Vænt þykir mér að heyra að tímarit þitt á að
fara að hlaupa af stokkunum, þess er mikil þörf,
því nú má heita að við séum tímaritslausir [...] Ég
slcal gjarnan einhverntíma rita eitthvað lítið fyr-
ir tímaritið, en nú sem stendur liggur á mér
þungt farg ritstarfa, svo ég verð að gefa í því efni
víxil upp á framtíðina, en gjarnan máttu nefna
mig ef þú ímyndar þér að það sé til einhvers
gagns.5
Þorvaldur átti sannarlega eftir að verða
Eimreiðinni til gagns. Hann varð afkasta-
mikill greinahöfundur og skrifaði margt í
4 Bréfasafn Þorvalds Thoroddsen.
5 Bréfasafn Valtýs Guðmundssonar.
70