Vera - 01.11.1995, Blaðsíða 20

kv kmyndir
æ
fleiri konurí kvjkrrr/ndageró
jóna finnsdóttir framleiðandi társ úr steini
„Eg vann hjá Sjón-
varpinu í tíu ár og á
jaeim árum var mik-
iö framleitt af sjórv
varpsleikritum. Ég
heillaðist af þess-
um verkefnum, og
myndmiðlinum
sjálfum, bæði sjón-
varpinu og kvik-
myndunum. Ég
flutti síðan til
Bandarikjanna þeg-
ar maðurinn minn
fór þangað í nám
en var þá ekkert
farin að stefna að
því aö læra kvik-
myndagerö. Ég fór
þó á nokkur nám-
skeiö fyrir aöstoð- |
arieikstjóra og
skriftur og fór svo
að vinna á ýmsum skólaverkefnum. Ein-
hvem veginn endaði ég alltaf í fram-
kvæmdadeildinni - tíklega vegna jress að
ég er svo stjómsöm," segir Jóna og hlær.
„ Ég frétti svo af því að f AFI, eöa Bandarisku
kvikmyndastofnuninni, sem er kvikmynda-
háskóli í Los Angeles, væri sérstök deild fyr-
ir ffamleiðendur og framkvæmdastjóra
kvikmynda og ákvað aö sækja um. Þá var
ég farin að huga að námi og það eina sem
kom til greina var eitthvað sem tengdist kvikmyndagerð. Það komast
mjög fáir inn í hverja deild f AR en ég var svo heppin að vera kölluð f
viðtal. Mér er það mjög minnisstætt vegna jsess að ég þurfti að taka
Völu dóttur mína, sem þá var átta ára, með mér í viðtalið. Það eina
sem fólkið sem talaöi við mig hafði áhuga á var hvemig flölskylduaö-
stæðum mínum væri háttað og þau tönnluðust á (wí hvemig ég æfl-
aði aö stunda nám þama með tvö böm og mann á mfnum snærum.
Égvarfurðulostin joví ég hafði búið mig undir að svara faglegum spum-
ingum og þaö endaði með þvf að ég sagði þeim aö það væri mitt mál
hvemig ég leysti fiölskyldumálin! Restir nemendur skólans voru á aldr-
inum 3040 ára og höfðu starfsreynslu úr kvikmyndageröinni. Ég man
hins vegar ekki eftir nema einni annarri konu með böm en margir af
karlmönnunum áttu örugglega böm.
Þetta var mjög skemmtilegt nám og ég varð fljótt vör við þaö að
reynslan úr Sjónvarpinu nýttist mér mjög vel. Ég framleiddi fjórar stutt-
ar myndir yfir veturinn, með flórum mismunandi leikstjórum. Þetta var
mjög góður tími og ég læröi mjög mikið. Eftir fyrsta veturinn var svo
Hún byrjaði að vinna hjá Sjónvarpinu fyrir tuttugu árum, fyrst sem
skrifta og síðan sem pródusent eða upptökustjóri. Og það var
einmitt þar sem áhuginn á kvikmyndunum vaknaði. Hún heitir
Jóna Finnsdóttir, er kvikmyndaframleiðandi og hefur nýlokið við
að frumsýna sína fyrstu kvikmynd, Tár úr steini. Jóna er fyrsta ís-
lenska konan sem lærði starf kvikmyndaframleiðanda í erlendum
kvikmyndaháskóla og þessi fyrsta mynd hennar hefur hlotið mjög
góðar viðtökur gagnrýnenda. Sumir hafa jafnvel sagt að með
henni sé orðin til ný viðmíðun í íslenskri kvikmyndagerð.
nokkaim boðið yfir á
annað árið, sem tek-
ur að vísu tvö ár, og
(jarmeðvarégkom-
in í mastersnám.
Myndin sem kom
méryfiráannanvet-
urinn, og leikstjóran-
um llka, heitir
Homeless og fjallar
um aðskilnaðar-
stefhuna t Suður-Afr-
tku. Leikstjórinn var
þaðan, en hann
gafstalveguppáað-
skilnaðarstefnunni
og eiginlega bugaö-
ist af þvt þjóðfélagi
sem kenndi bömum
stnum að fyririíta
svartfólk. Þaövaraf
gengt að svartar
konur gættu bama
hvfta fólksins og hann spurði hvemig hægt
væri að æflastfll þess að hann, sem hafði
drukkið mjólkina úr brjóstum svartrar konu
og nærst á henni, gæti farið aö fyrirttta jíetta
fólk. Viö vorum beðin um að endurgera
þessa mynd á filmu, en hún var upphaflega
unnin á video. Þegartil kom datt ég svo út
úr þessu verkefni vegna þess að ég fór
heim að vinna við kvikmyndina Ryö og
komst ekki út aftur á tilsettum ttma. Ég lauk
því náminu með öðru verkefni, en Homeless, sem t endurgerðinni hét
Senzeni Na?, var stðan útnefnd til Óskarsverölauna sem besta stutt-
myndin."
Tár úr steini
Framleiðandi kvikmyndar og leikstjórinn eru þeir einu sem fylgja mynd-
inni frá upphafi til enda. Framleiöandinn fylgist því með þróun handrits,
gerir kostnaðaráæflun fyrir verkið og er ábyrgur fyrir flármögnun. Hann
gerir einnig samninga og býr til umsóknir t sjóði og heldur utan um flár-
hagslegu hliöina og framkvæmdina á verkinu. Þegar búiö er að frum-
sýna reynir hann að dreifa henni sem víðast og selja hana til útlanda.
„Ég held að það sé mjögerfitt aö vinna viðjafn viöamikið ogtíma-
frekt verkefni eins og Tár úr steini án þress aö skipta sér af listrænu
hliöinni. Framlejðandinn hefur t.d. tillögurétt við gerö handrits og viö
klippinguna en að endingu er það leikstjórinn sem ræður. í mtnum
huga var afar mikilvægt að Annie, kona Jóns Leifs, yröi alvöru þersóna
en ekki einhver skuggi af honum. Það getur veriö erfrtt þegar ein per-