Ljósmæðrablaðið - 15.06.2007, Síða 41

Finnland
Teihi Tashanen, nýr formaður fínnska
jósmæðrafélagsins, kynnti skýrslu þeirra
°S er hún ráðin í 50% starf, en það er í
yrsta sinn sem það er gert í Finnlandi.
élagið varð 87 ára á árinu. Starf árs-
"ls hefur einkennst af undirbúningi
Norðurlandaráðstefnunnar sem haldin
'JI í Turku (Ábo) dagana 4.-6. maí.
jósmæðramenntun í Iandinu átti 190 ára
ufrnæli á árinu 2006 og var haldið upp á
PJð sem og 110 ára afmæli á útgáfu
Ljósmæðrablaðs þeirra. Árið 2006 var
einnig merkilegt vegna þess að þá var
aldið uppá 110 ára kosningarétt bæði
,'enna og karla, en finnskar konur voru
Þ‘t‘r fyrstu í heiminum að fá kosningarétt
SN° árið var sannarlega sögulegt.
Varðandi störf I jósmæðra bar mæðra-
'eindina hæst sem áður. Heilsugæslu-
júkrunarfræðingar sjá unt hana og er
0 f ^eitt í kolunum í umræðum í fjöl-
oúðlum sem og annars staðar varðandi
Pennan þátt heilsugæslunnar. Yfírvöld
1Jla komið með tillögu um að setja á
01 sv°kallaðar kvennaráðgjafarstöðvar
scm fæli í sér að Ijósmæður starfa þar.
nn Lafa engar ákvarðanir verið teknar
miklar vonir eru bundnar við að af
Pessu verði og er það mikilvægt skref
að koma ljósmæðrum í meðgöngu-
verndina aftur.
Gefinn hefur verið út nýr bæklingur
Urn *3rjóstagjöf sem er bæði á finnsku og
S;ensku og tekur mið af stefnu UNICEF
P® um næringu nýbura og ung-
j.Urna- Uniræður hafa verið um tækni-
J°vganir og ný lög um þær voru sett
'] .esernLer 2006 sem munu taka gildi
; Jl|lí 2007. Lögin veita hjónum, kven-
■Ururn sem og einstæðum konum rétt
! tæLnifrjóvgunar. Bamið á, við 18
Jra aldur, að eiga rétt á að vita um upp-
|Una Slnn. „Surrogat” meðganga, þ.e. að
aeigia 'e§ sitt til að ganga með barn fyrir
..ra ^0nu er ekki leyfð. Sjá má lög-
°frna á http://www.fmlex.fi/sv/laki/
(Jantasa/2006/20061237. Samkvæmt
g ,lsku fæðingarskráningunni fyrir
lr 2005 voru 56.396 fæðingar það ár.
, eisaratíðni var 16%. Á síðastliðnum
p arum hafa að meðaltali um 15%
ag an(« kvenna reykt. 74% kvenna nota
^ fninnsta kosti eina verkjameðferð.
hcf UU utanhastsdeyfinga (Epidural)
hý Ur aulcist hratt einnig á minni sjúkra-
sum. Á árunum 2004-2005 fæddu um
0 0 kvenna á Háskólasjúkrahúsunum
hJsu 'en®U 74% fr'unihyrja utan’
fjöl ^ ^ey^ln8u- Inngripum hefur einnig
Vq nema spangarklippingum, sem
u §erðar hjá 29,5% kvenna sem
fæddu gegnum fæðingarveg árið 2005
en samsvarandi tala var 47,1% árið
1995. Einnig hefur viðgerð 3° og 4°
gráðu spangarrifa aukist og 2005 voru
þær 0.8% allra vaginal fæðinga.
Færeyjar
Færeyska ljósmæðrafélagið varð sjálf-
stætt félag 1. júní 2005 og hefur mikil
orka farið í að byggja upp nýtt félag.
Færeyski formaðurinn lýsti atburðarás
sem varð í vetur, er allar ljósmæður á
fæðingardeildinni í Þórshöfn sögðu upp
til að fá sínu fram varðandi stjórnun fæð-
ingareiningarinnar og leituðu liðsinnis
ljósmæðrafélaganna á Norðurlöndum
um að hvetja sínar ljósmæður til
þess að sækja ekki um þessar stöður
í Færeyjum meðan þetta ástand var.
Forsaga þessa máls er sú að gerðar voru
skipulagsbreytingar á Landspítalanum í
Þórshöfn. Meðal þessara breytinga var
að Fæðingadeildin sem sinnti fæðing-
um, sængurlegu, meðgönguvandamál-
um og var jafnframt nýburadeild átti
að fá einn yfirmann og það gat verið
hvort heldur sem var hjúkrunarfræð-
ingur eða ljósmóðir. Ætlunin var svo
að hafa tvo aðstoðaryfirmenn, þar sem
annar er hjúkrunarfræðingur og hinn
ljósmóðir. Ljósmæðurnar vildu ekki
una því að á skipuriti gæti næsti yfir-
maður þeirra verið hjúkrunarfræðingur
og úr varð mikil fjölmiðlaumræða og
stjórnsýsluumræða sem varð til þess að
ljósmæður sögðu störfum sínum lausum
á Landspítalanum .
Eftir mikið þjark varð úr að heil-
brigðisráðherra Færeyja lýsti því yfir
að; meðganga fæðing og sængurlega
væri eðlilegt ferli og því ættu ljósmæður
að stýra umönnun kvenna sem þyrftu
þessa þjónustu. Ennfremur var ákveðið
að ráðin yrði yfirljósmóðir sem hefði
faglega ábyrgð á þjónustu ljósmæðra í
Færeyjum. Við þetta þótti ljósmæðrum
að komið væri til móts við kröfur þeirra
og drógu uppsagnir sínar til baka. Næstu
verkefni er svo að skilgreina þjónustuna
betur og fá fólk í yfirmannsstöðumar.
Kannski er einhver íslensk ljósmóðir
sem hefur áhuga á að sækja um þetta
starf í Færeyjum?
Við óskum færeyskum ljósmæðr-
um til hamingju með þennan sigur. I
færeyska ljósmæðrafélaginu eru nú 24
félagar og em 20 þeirra starfandi.
ísland
Hildur Kristjánsdóttir kynnti skýrslu
Ljósmæðrafélags íslands og hvað helst
er á döfinni hér á landi.
Noregur
Nina Schmidt formaður félagsins kynnti
skýrslu norska ljósmæðrafélagsins.
Launakjör norskra ljósmæðra em nokk-
uð góð eftir nýtt kerfi við samninga
um þau. Vandinn sem ljósmæður glíma
við nú er að þeim gengur erfiðlega
að fá fulla stöðu. Algengt er að ljós-
mæðrum bjóðist aðeins 20% starf við
mæðravernd og á sjúkrahúsum um 75%
starfshlutfall. Þetta er óásættanlegt m.a.
vegna lífeyrisréttinda, tækifæris til að
taka íbúðalán og að þær taka mikið af
aukavöktum til að halda uppi tekjum
sem aftur hefur í för með sér truflun
á fjölskyldulífi og frítíma. Ennfremur
hefur þetta því miður haft í för með sér
að mæðravernd er ekki alltaf sinnt af
ljósmæðrum.
í Noregi em u.þ.b. 58.000 fæðingar
á ári og fæðingarstaðir eru 58, af þeim
em 15 eða um 25% ljósmæðrastýrðir
fæðingarstaðir.
Nýlegar tölur sýna að sphincterrifur
eru algengar í Noregi eða um 4% og
hefur verið gripið til aðgerða á lands-
vísu til að draga úr þeim.
í júnf n.k. mun verða opnað sjálfstætt
Ijósmóðurstýrt fæðingarheimili í Oslo,
um er að ræða rannsóknarverkefni sem
Ellen Blix mun stýra. Gert er ráð fyrir
samfellu í þjónustu sem felst í því að
konan fer til sinnar ljósmóður í með-
gönguvernd og fæðir hjá henni. Gert er
ráð fyrir að um 600 konur muni koma
á eininguna og af þeim muni um 300
fæða þar. 8 ljósmæður munu starfa á
heimilinu.
Nýjar klínískar leiðbeiningum um
meðgönguvemd litu dagsins ljós árið
2005 sem gerir ráð fyrir að konur komi
í 8 mæðraskoðanir á meðgöngunni.
Leiðbeiningamar byggja á gagnreyndri
þekkingu. Konan getur valið hvort hún
er hjá lækni eða Ijósmóður, sem því
miður er ekki alltaf framkvæmanlegt
vegna Ijósmæðraskorts eins og áður er
getið.
Enn er rætt um ljósmóðumám í
Noregi og stefnt er að því að það verði
sjálfstætt nám eins og fram kom í skýrsl-
unni í fyrra.
Hlutverk ljósmæðra varðandi veik-
inda tilkynningar á vinnustað hefur feng-
ið mikla umfjöllun, en um er að ræða að
margir stórir vinnustaðir hafa ráðið til
sín ljósmóður og hefur það orðið til þess
að konur eru lengur í starfi á meðgöng-
unni en áður. Starfið felst að miklu leyti
í að vinnuveitandi, ljósmóðir og starfs-
maður ræða málin og leita lausna til
þess að konan hafi starf/starfsaðstæður
Ljósmæðrablaðið júní 2007 ii